دەستپێک
ئەو ئینسایکڵۆپیدیا ئازادەی کە ھەموو کەسێک دەتوانێت دەستکاریی بکات. ھەنووکە ٧٣٬٦٢٢ وتار بە کوردیی ناوەندی (سۆرانی) ھەن. |
پێڕستی وتارەکان • ڕێکخستنەکان
| ||||||
لەبارەی ویکیپیدیا • سیاسەت و ڕێساکان • فێرکاریی خێرا • فێرکاری بە وێنە • پرسیارە دووپاتکراوەکان • ڕێنماییی خێرا |
سێ خوشکەکە (بە ئینگلیزی: Three Sisters) کۆمەڵە لووتکەیەکی بورکانین کە لە ویلایەتی ئۆریگن لە ئەمریکا ھەڵکەوتوون و زۆر لە یەکەوە نزیکن. ئەم لووتکانە بەشێکن لە کەوانی بورکانی کاسکەید کە بەشێکە لە زنجیرە چیای کاسکەید لە ڕۆژاوای ئەمریکای باکوور، لە باشووری کۆڵۆمبیای بەریتانییەوە بەرەو واشینگتن و ئۆریگۆن درێژ دەبێتەوە تا دەگاتە باکووری کالیفۆڕنیا. ھەر یەکەیان بەرزییەکەی لە ١٠٬٠٠٠ پێ (٣٬٠٠٠ مەتر) زیاترە و سێیەم و چوارەم و پێنجەم بەرزترین لووتکەن لە ئۆریگۆن. لە چۆڵەوانی سێ خوشکەکەدا ھەڵکەوتوون لە سنووری نێوان ناوچەکانی لەین و دێشووتس و دارستانە نیشتمانییەکانی ویلامێت و دێشووتس، نزیکەی ١٠ میل (١٦ کیلۆمەتر) لە باشووری نزیکترین شارەوە کە ناوی سیستەرزە. جۆرە ھەمەچەشنەکانی ڕوەک و گیانلەبەر لەم ناوچەیەدا دەژین، کە زۆر جار بەفری لێدەبارێت و ھەندێک جار بارانیش دەبارێت و لە نێوان وەرزەکاندا گۆڕانکاری گەورە لە پلەی گەرمی دا ڕوودەدات. چیاکان، بەتایبەتی خوشکی باشوور، جێگای سەرنجی ھەڵگەڕان و سەرکەوتنن.
ھەرچەندە زۆر جار وەک یەک یەکە سەیر دەکرێن، بەڵام ھەر سێ چیاکە جیۆلۆژیا و مێژووی تەقینەوەی تایبەت بە خۆیان ھەیە. نە خوشکی باکوور و نە خوشکی ناوەڕاست لە ١٤٬٠٠٠ ساڵی ڕابردوودا نەتەقیونەتەوە و پێشبینی دەکرێت کە ھیچ کامیان جارێکی تر نەتەقنەوە. خوشکی باشوور دوایین جار نزیکەی ٢٬٠٠٠ ساڵ لەمەوبەر تەقیوەتەوە و لەوانەیە لە داھاتوودا بتەقێتەوە، کە ئەمەش مەترسی دەخاتە سەر ژیان لە ناوچەکەدا. دوای ئەوەی وێنەی مانگە دەستکردەکان لە ساڵی ٢٠٠١دا ھەڵئاوسانی زەوییان لە نزیک خوشکی باشوور دۆزییەوە، ڕووپێوی جیۆلۆژی ویلایەتە یەکگرتووەکان چاودێری کردنی ناوچەکەی باشتر کرد.
خوێندنەوەی زیاتر...
- ٢٠ی کانوونی دووەم – دۆناڵد ترامپ (لە وێنەکەدا) وەک ٤٧ەمین سەرۆک کۆماری ویلایەتە یەکگرتووەکان سوێندی خوارد و دەستبەکار بوو.
- ٩ی کانوونی دووەم – جۆزێف عەون دوای دوو ساڵان قەیرانی سیاسی وەک سەرۆک کۆماری لوبنان دەستنیشان کرا.
- ٧ی کانوونی دووەم – بەھۆی زنجیرەیەک ئاگری گەورە لە باشووری کالیفۆڕنیای ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، لانیکەم ٢٥ کەس گیانیان لەدەستدا و زیاتر لە ١٢ ھەزار پێکھاتەی ناوچەکە لەناوچوون.
- ٨ی کانوونی یەکەم – ھێرشەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا بووە ھۆی کەوتنی دیمەشق و ڕووخانی حکوومەتی بەعس، لە کاتێکدا بەشار ئەسەد بەرەو ڕووسیا ڕای کرد.
- ٢٧ی تشرینی دووەم – ھێزەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا دەستیان بە ھێرشێکی بەرفراوان لە دژی ڕژێمی ئەسەد کرد.
- ١٩١٩ – سوپای سوور لە ڕووسیا پێکھێنرا، بەمەبەستی پاراستنی شۆڕش و پارێزگاریکردن لە سنوورەکانی یەکێتیی سۆڤیەت لەھەر ھەڕەشەیەکی دەرەکی.
- … کە زیاتر لە دوو ملیۆن کەس لە شارەکانی ناسراو بە شاری داخراو لە ڕووسیا دەژین و سنووری ئەو شارانە بەھۆی بوونی ھێزی سەربازی و تەکنۆلۆژیای ناوکی بە ڕووی خەڵکانی دەرەوەی وڵات داخراوە؟