Ormoc

Ang Dakbayan sa Ormoc usa ka unang matang nga dakbayan nga nahimutang sa lalawigan sa Leyte, Pilipinas. Adunay kinatibok-an gidak-on nga 613.60 kilometros quadrado ug nahimutang sa ikaupat nga distrito.
Sumala sa census niadtong 2010, Populasyon sa 191,200 katawo ang Ormoc. Ang gitudlo nga kodigo postal mao ang 6541. Ang ngalan sa dakbayan gikan sa pulong nga ogmok, usa ka karaang Binisayang termino alang sa kapatagan. Ormoc ang unang dili-probinsyanong dakbayan sa Pilipinas.

Dakbayan sa Ormoc usa ka gawasnong dakbayang bahin Sa Leyte ug dili sakop sa mga pamalaod sa maong Lalawigan. Apan, sakop ang dakbayan sa ikaupat nga distrito sa Leyte kauban ang mga Lungsod sa Albuera, Kananga, Merida, ug Isabel.

Dakbayan sa Ormoc (Lungsod ng Ormoc)
Ormoc City, City of Ormoc, Ormoc
Lalawigan
Nasod	Pilipinas
Rehiyon	Sidlakang Kabisay-an
Gitas-on	10 m (33 ft)
Tiganos	11.0°N 124.61667°E / 11.0; 124.61667
Population	177,524 (2013-12-07)
Timezone	PST (UTC+8)
GeoNames	1697014

Mapa sa Lalawigan sa Leyte nga nagpakita kon asa nahimutang ang Dakbayan sa Ormoc

History

Fuente de la Reina

Ang pinaka-daan nga tulay sa syudad. Gisugdan pag-himo sa tuig 1800 ug nahoman sa tuig 1861. Panahon sa mga Espanyol, ang tulay nag-silbi nga dunggoanan ug barko sa mga Chinese, Javans ug Indonesians nga nagbinisita sa isla para makipagtigayon.

Ang Kananga nahimo sa tuig 1950 nga adunay mga barrio sa Lonoy, Kananga, Rizal, Tugbong, Montebello, Aguiting, Tagaytay, Montealegre, Libungao, Naghalin, ug Masarayao nga sakob niadto sa syudad sa Ormoc.

1991 Flash Flood

Buntag sa pitsa 5 Nobyembre 1991, ang Ormoc na-igo sa unos nga gi-nganlan ug Uring. Mitala 4,922 ang namatay, 3,000 ang wala makit-i, 14,000 nagubang mga balay, ug nagkantidad nga labaw pa sa P600 mil ang nagubang mga katigayonan. Ang gi-pasangil nga hinongdan sa baha kay ang “Illegal Logging” ug kaingin. Tungod sa kusog nga pag-uwan natigom ang tubig sa mga sapa sa Anilao ug Malbasag hantod nahuwad sa ubos nga parte sa Ormoc, labi na sa Isla Verde.

2006 Store Fire

Ang Unitop sa Ormoc nasunog nga naghinungdan sa pagkamatay sa 24 ka tawo. Nagsugod ang sunog sa mga pabuto nga gi-dagkotan. Walay permit ang baligyaan sa pagtinda atong mga pabuto ug usa pa ang emergency nga gawsanan kay sirado.

Education

Eastern Visayas State University - Ormoc Campus

Damo ang makita nga eskuwelahan sa Ormoc. Gikan primarya, segundarya, ug tersera, nga adunay pangpubliko ug pribado. Kinaadto ang tersera nga bangkaagan anaa ra sa St. Peter’s College, pang-Katoliko nga eskuwelahan ug pinakadaan usab, misunod ra ang Western Leyte College, pribado usab kini. Sa tuig 1990, gitukod ang Sto. Niño College, St. Paul’s School, ug STI Computer College nga tanan anaa sa Ormoc. Sa mga tuig 2000s, na establisar ang AMA Computer Learning Center (ACLC), San Lorenzo Ruiz, Ormoc City Institute of Technology (OCIT) ug ang Eastern Visayas State University (EVSU). Aduna usab Chinese nga eskuwelahan ang Ormoc nga ginatawag nga Se San School.

Heyograpitya

Sa mosunod nga mga natural nga mga bahin makita sa Dakbayan sa Ormoc:

• Nabigasyon:

• Port Bello (pundohanan)

• Mga suba:

• Antilao River (suba)
• Bantigning River (suba)
• Bao River (suba)
• Delta of Bao River (delta)
• Malbasag River (suba)
• Pagsangahan River (suba)
• Panalian River (suba)
• Togbong River (suba)
• Tumalistis River (suba)

• Mga lanaw:

• Lake Lunay (lanaw)

• Mga lawis:

• Bantod Point (punta)
• Panalian Point (punta)

• Kabukiran:

• Aslum Peak (bukid)
• Mount Tabunan (bukid)

Dakbayan sa Ormoc

Mga dapit nga gitawag Dakbayan sa Ormoc sa Pilipinas.

Mga Barangay

Mga lungsod sa Dakbayan sa Ormoc:

• Ipil
• Rizal
• Valencia
• Liloan
• Margen
• Tugbong
• Malilinao
• Libertad
• Dolores
• Lao
• Lim-oo
• Masarayao
• San Juan
• Santo Niño

Ang Dakbayan sa Ormoc nabahin ngadto sa 110 ka barangay.

Alegria Bagong Labrador (Balion) Bantigue Batuan Biliboy Borok Cabaon-an Cabulihan Cagbuhangin Can-adieng Can-untog Can-alo Catmon Cogon Combado Concepcion Curva Danao Dayhagan Barangay 1 (Pob.) Barangay 2 (Pob.) Barangay 3 (Pob.) Barangay 4 (Pob.) Barangay 5 (Pob.) Barangay 6 (Pob.) Barangay 7 (Pob.) Barangay 8 (Pob.) Barangay 9 (Pob.) Barangay 10 (Pob.)

Barangay 11 (Pob.) Barangay 12 (Pob.) Barangay 13 (Pob.) Barangay 14 (Pob.) Barangay 15 (Pob.) Barangay 16 (Pob.) Barangay 17 (Pob.) Barangay 18 (Pob.) Barangay 19 (Pob.) Barangay 20 (Pob.) Barangay 21 (Pob.) Barangay 22 (Pob.) Barangay 23 (Pob.) Barangay 24 (Pob.) Barangay 25 (Pob.) Barangay 26 (Pob.) Barangay 27 (Pob.) Barangay 28 (Pob.) Barangay 29 (Pob.) Dolores Domonar Don Felipe Larrazabal Donghol Esperanza Hibunawon Hugpa Ipil Lao

Libertad Liloan Linao Mabini Macabug Magaswi Mahayag Mahayahay Manlilinao Margen Mas-in Matica-a Milagro Monterico Nasunogan Naungan Nueva Vista Patag Punta Quezon, Jr. Rufina M. Tan Sabang Bao Salvacion San Antonio San Isidro San Jose San Juan San Vicente

Santo Niño San Pablo (Simangan) Sumangga Valencia Airport Cabintan Camp Downes Gaas Green Valley Licuma Liberty Leondoni Nueva Sociedad Tambulilid Tongonan Don Potenciano Larrazabal Kadaohan Guintigui-an Danhug Alta Vista Bagong Buhay Bayog Doña Feliza Z. Mejia Juaton Luna Mabato

Demographics

Population census of Ormoc
Tuig	Kamulupyohan	±% p.a.
1903	16,126	—
1918	38,174	+5.91%
1939	77,349	+3.42%
1948	72,733	−0.68%
1960	62,764	−1.22%
1970	84,563	+3.02%
1975	89,466	+1.14%
1980	104,978	+3.25%
1990	129,456	+2.12%
1995	143,186	+1.91%
2000	154,297	+1.62%
2007	177,524	+1.95%
2010	191,200	+2.74%
2015	215,031	+2.26%

Mga Mayors ug Termino

CITY MAYORS	TERM OF OFFICE
Richard I. Gomez	Elected July 1, 2016 to present
Edward C. Codilla	Elected 2013 - 2016
Eric C. Codilla	Elected July 1, 2004 - June 30, 2013 (3 Terms)
Carmelo J. Locsin	Elected 2001 - 2004
Eufrocino M. Codilla, Sr.	Elected 1992 - 1995, Re-elected 1995 - 1998, 1998 - 2001
Ma. Victoria L. Locsin	Elected February 3, 1986 - June 30, 1992
Guillermo Parilla	Appointed December 1987 - February 1988
Emeterio Larrazabal, Sr.	Appointed April 11, 1986 - February 2, 1988
Jose Aviles	Appointed 1984 - 1986
Iñaki Larrazabal, Sr.	Elected 1967 - 1971, Re-elected 1971 - 1984
Atty. Esteban Conejos, Sr.	The last appointed, 1957 - 1959; First elected 1959 - 1963, Re-elected 1963 - 1967
Potenciano Larrazabal	Appointed 1945, Oct. 1955 - March 1957
Atty. Vicente Torres	Appointed September 1955 - October 1955
Atty. Teodulo Tandayag	Appointed 1954 - 1955
Atty. Roberto Almaden	Appointed January 1954 - May 1954
Atty. Lucilo Con-ui	Appointed 1949 - 1953
Iñaki Larrazabal	Appointed 1948 - 1959, 1953 - 1954
Marcelo Bandalan	Appointed 1947 - 1948
Leo Carmelo L. Locsin, Jr.	Elected July 1, 2013 to present
Nepomuceno Aparis I	Elected July 1, 2004 to June 30, 2013
Celso P. Adolfo	Elected 1998-2001; Elected 2001 - June 2004
Benjamin F. Tugonon	By Succession: Oct. 4, 1967 - Dec. 20, 1967; Jul. 21, 1981 - Oct. 6, 1981; Dec.27, 1984 - May 13, 1986; Elected 1992 - 1995; Elected 1995 - 1998
Nepomuceno Aparis I	Elected 1988 - 1992
Benjamin B. Lladoc	Appointed 1986 - 1987
Avelina Subingsubing	Appointed 1987 - 1988
Jose C. Aviles	City Administrator & Acting Presiding Officer 1976 - 1979, Elected 1980-1984; Acting City Mayor 1984-1986
Jesus B. Lladoc	Elected 1968 - 1975
Heliodoro T. Fiel	Elected 1964 - 1967
Rafael M. Mejia	Elected 1954 - 1963
Maximo Malinao	Appointed 1953 - 1954
Marcelo D. Bandalan	Appointed 1950 - 1953

Klima

Ang klima kay tropikal nga kasalupan. Ang temperatura promedyo 22 °C. Ang labing mainit nga bulan mao Mayo, sa 26 °C, ug ang labing bugnaw nga bulan mao Pebrero, sa 20 °C. Ang pag-ulan promedyo 4,115 milimetro matag tuig. Ang labing ulanon nga bulan mao Enero, sa 584 milimetro sa ulan, ug ang labing uga nga bulan mao Mayo, sa 146 milimetro sa ulan.

Mga Highlights sa Turismo

• Ang Leyte Moutain Trail treking area nagsugod sa Lake Danao (unsay paghubad niini? Danaw Danao o Ang Danaw?) hangtod Mahagnao Volcano Natural Park - 40 kilometros ang kalayo.

• Rainforest tour nga mga danaw (Mahagnao, Malagsum, Casudsu-Ran ug Danao), ang Guinaban falls, forests, plains ug views sa pulo sa Samar gikan sa taliwalang kabukirang Amandiwing, ang kadaghanang mga tropical flora ug fauna, kauban usab ang mga colourful insects, butterflies, deer, wildboar, monkeys, kalanggaman, orchids ug giant fern.

• Lake Danao is a violin shaped lake 3 km long at an elevation of 2,100 feet above sealevel. The lake is said to house a giant eel. Naay mga sakayan for hire. Naay floating restaurant.

• Tongonan Hotsprings National Park is a valley of geothermal power source, that can supply electricity sa tibuok na rehiyon. Ang unang geothermal plant sa Pilipinas.

Kultura ug Katawhan

Ormocanon ang tawag sa mga tawo sa Ormoc. Sinugboanon ang pinulongan sa dakbayan (o Kana, ang tawag sa mga Waray sa mga tawong Cebuano sa Leyte ug Southern Leyte) kauban ang tibuok kasadpang parte sa pulo sa Leyte. Mas naay relasyon ang mga Ormocanon sa mga silingang lungsod sa Leyte ug sa Sugbo kaysa sa sidlakang parte sa Leyte. Sila Lucy Torres-Gomez nga model ug ang PBA player nga si Rey Evangelista ang duha sa mga Ormocanon nga sikat sa tibuok Pilipinas.

Mga Premyo

Ang Dakbayan sa Ormoc pirmi nakadaog sa pinakalimpyo ug pinakaberde nga dakbayan nga programa sa DILG sugod pa niadtong 1995 hangtod karon. Ang Asian Institute of Management nga pagtuon The Philippine Cities Competitiveness Ranking Project 2005 nagranggo sa dakbayan nga nahiuna sa infrastructure ug ikanapulo sa dynamism of local economy sa mga dakbayang gagmay sa Pilipinas.

Dugang Impormasyon

• [https://web.archive.org/web/20120813231425/http://www.powerfm.co.nr/ Archived 2012-08-13 at the Wayback Machine Pinaka gipaminaw sa Ormoc. Pinaka Kusgan ug mabatian sa tibook Kalibotan
• Pinakaunang FM Radio sa Ormoc Mabati tibook nasud Archived 2007-07-04 at the Wayback Machine
• Portal sa Dakbayan sa Ormoc
• hulagway ug hitsura sa Dakbayan sa Ormoc

• Philippine Standard Geographic Code Archived 2012-04-13 at the Wayback Machine
• 2000 Philippines Census Information Archived 2010-01-30 at the Wayback Machine