Herbert A. Simon

Herbert Alexander Simon a oa un ekonomour hag ur sokiologour amerikan.

Ganet eo bet d'ar 15 a viz Mezheven 1916 e Milwaukee, Wisconsin. Aet eo da Anaon d'an 9 a viz C'hwevrer 2001 e Pittsburgh, Pennsylvania.

E dad a oa ijninour. Studiet en doa e Darmstadt e Bro-Alamagn. Kuitaet en doa Alamagn evit mont d'ar Stadoù-Unanet e 1903.

Bet eo bet Herbert A. Simon studier war ar skiantoù sokial hag ar matematikoù e Skol-veur Chicago adalek 1933.

Eus 1932 da 1942 eo bet rener ur bodad imbourc'h e Skol-veur Kalifornia e Berkeley. Kelenner skiantoù politikel eo bet en Illinois Institute of Technology.

Distro da Chicago en deus studiet labourioù John Maynard Keynes , an teknikoù matematek implijet en ekonomouriezh ha pennadoù kentañ Paul Samuelson

Levezonet eo bet gant labourioù Graham Wallas peurgetket. Kelenner oa hemañ e London School of Economics ha ken abred a 1908 en doa pouezet war perzh ar psikologiezh hag an ensvadurioù er vuhez politikel hag ekonomikel.

An doare da zivizout en aozadurioù a oa danvez e dezenn skiantoù politikel e 1943.

E 1948 e voe ezel eus an Economic Cooperation Administration a vere Steuñv Marshall.

E 1949 e voe anvet er Graduate School of Industrial Administration e Carnegie Institute of Technology.

E dibenn ar bloavezhioù 1960 e voe ezel eus bodad kuzulerien ekonomikel Prezidant ar Stadoù-Unanet dindan Lyndon Johnson da gentañ ha tri bloaz gant Richard Nixon.

Ezel eo bet eus Akademiezh ar Skiantoù er Stadoù-Unanet.

Bet en deus Priz Nobel an Ekonomiezh e 1978.

E labourioù a laka en arvar teoriennoù an ekonomourien nevez-klasel hag a bled gant an doare poellek da zivizout. Goude bezañ diskouezet bevennoù an "dibaboù poellek" en deus lakaet en a-raok ar "poell argerzhadurel" (an argerzhadur a zo poellek, n'eo ket an disoc'h).

Kaset eo bet war du ar poell artifisiel (e-touez ar re gentañ o plediñ gant an danvez eo voe)ha gounezet en deus Priz Turing e 1975 asambles gant Allen Newel evit ar pezh en doa degaset d'ar stlennouriezh.

Levrioù ha pennadoù

Administrative Behavior, (1947), New York, NY: Macmillan.
A Behavioral Model of Rational Choice, (1955) Quaterly Journal of Economics, 69, pp.99-118
Organizations, (gant J.-G. March), (1958), John Wiley and sons, New York. Bet roet e galleg : "Les organisations", (1960), Bordas. Adembannet e 1991, gant ur rakskrid gant Michel Crozier.
Theories of Decision-Making in Economics and Behavioral Science, (1959), American Economic Review, 49, n°1, pp.253-283.
Problems of Methodology Discussion, (1963)American Economic Review, 56, n°1, pp.229-231.
The science of the artificial, (1969), MIT Press. Bet troet e galleg gant Jean-Louis Le Moigne ha skrivas ur goudeskrid ivez : "La science des systèmes, science de l’artificiel", (1974), EPI éditeurs, Pariz. Adembannet e ti Éd. Dunod e 1991. Adembannt e 2004 dindan an titl "Les sciences de l'artificiel", Éditions Gallimard, dastumad Folio Essais.
Human problem solving, (avec A. Newell), (1972), Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Models of discovery and other topics in the methods of science, (1977), Dordrecht: Reidel.
On How to decide what to do, The Bell Journal of Economics, 9, n°2, pp.494-507.
Models of thought (Vol. 1), (1979), New Haven, CT: Yale University Press.
“From substantive to procedural rationality”, 1980, in Latsis, S. (éd.) Method and appraisal in economics, Cambridge: Cambridge University Press.
Models of bounded rationality: Behavioral economics and business organization (Vol. 1 et 2), (1982), The MIT Press.
Reason in Human Affairs, (1983) Stanford University Press, Stanford California.

Protocol analysis: Verbal reports as data, (avec Ericsson, K.A.), (1984), Cambridge, MA: MIT Press.

Human Nature in Politics : the Dialogue of Psychology with Political Science, The American Political Science Review, Vol.79, N°2 (Jun., 1985), pp.293-304.

Scientific discovery (avec Langley, P., Bradshaw, G. L., & Zytkow, J. M.), (1987), Cambridge, MA: MIT Press.

Models of thought (vol II), (1989), New Haven, CT: Yale University Press.

Models of my life, (1991a), New York: Basic Books.

Rationality in Political Behavior, Février 1991b, Carnegie Mellon University.

Organizations and Markets, Journal Of Economic Perzpectives, vol 5, n°2, printemps 1991c, pp.25-44.

Technology is not the Problem, in Baumgartner Peter et Payr Sabine, Speaking Minds: Interviews with twenty Eminent Cognitive Scientists, Princeton University Press, pp.231-248.

Models of bounded rationality: Empirically grounded economic reason (Vol. 3), (1997), Cambridge, MA: The MIT Press.

Mammennoù

Menegiñ a ra Jacques Généreux labourioù Herbert Alexander Simon en e levr Jacques Généreux explique l'économie à tout le monde (p268) ; Le Seuil ; 2014; ISBN 978-2-02-109782-5