Jump to content

Carya illinoiensis

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

Pecan
Carya illinoinensis
Morton Arboretum acc. 1082-39*3
Sayantipiko na klasipikasyon edit
Missing taxonomy template (pakarhayon): Carya sect. Apocarya
Espesyes:
Template:Taxonomy/CaryaC. illinoinensis
Ngaran binomyal
Template:Taxonomy/CaryaCarya illinoinensis
Natural range of Carya illinoinensis
Sinonimo[2]
  • Carya oliviformis (Michx.) Nutt.
  • Carya pecan (Marshall) Engl. & Graebn.
  • Hicorius pecan (Marshall) Britton
  • Juglans illinoinensis Wangenh.
  • Juglans oliviformis Michx.
  • Juglans pecan Marshall

An pecan (Carya illinoinensis) sarong species nin hickory tal na nagtutubo sa bandang habagatan nin Estados Unidos asin amihanan nin Mehiko sa rona' nin Mississippi River.[2] An tinanom na ini pigpapatubo huli kan saiyang pisog sa mga lugar nin mga estado sa E.U., sa Georgia,[3] New Mexico,[4] asin Texas,[5] asin sa Mehiko. An pisog nakakakan, bilang isnak asin sa iba-ibang resipe, siring kan inapod na praline na kendi asin pecan pie. An pecan iyo an pisog kan estado nin Alabama, Arkansas, California, asin Texas, asin iyo man an estadong tinanom nin Texas.

An katagang "Pecan" gikan sa lenggwaheng Algonquian, na sinasakop an mga nagkaragidan na bunga siring kan mga pecan, walnuts, asin hickory.[6]

Pagtatalubo

[baguhon | baguhon an source]

An tinanom na pecan nagkakahoy asin nadakula asin man nagtatata, nalangkaw 20–40 m (66–131 ft), minsan abot 44 m (144 ft).[7] Ini parati may katanopan na 12–23 m (39–75 ft) na an troso kaini naabot sa 2 m (6 ft 7 in) diametro. An edad 10-taon na tinanom kaini sa marhay na kamugtakan nalangkaw 5 m (16 ft).

Pagkultibar

[baguhon | baguhon an source]

An pecan saro sa bagong kinukulturang tinanom sa mga mayor na pananomna may komersyal na halaga. Dawa ngani midbid an mga layas na pecan sa mga kolonyal na Amerikano asin mga tinubo bilang ini delicacy, an komersyal na produksyon kan pecan sa Estados Unidos nagpoon lang kan mga 1880.[8] Kan sa 2014, an Estados Unidos nagprodyusir kan pecan119.8 million kilograms (264.2 million pounds), na an 75% kan total na produksyon hale sa Georgia, New Mexico asin Texas.[4] An tinanom na pecan pwedeng patuboon sa USDA hardiness zones mga 5 abot 9, asin natalubo nin husto urog na kun tig-init asin maalungaang. An bunga ginuguno mga katahawan nin Oktobre. Sa luwas nin Estados Unidos, an Mehiko nagpoprodyusir nin haros kabanga kan total sa kinaban, asin an nsinaro na produksyon kan duwang nasyon, ini 93% kan produksyon sa bilog na kinaban.[9] Heneralmente, kaipohan duwang klaseng cultivar an itanom sa lugar ngani magtabangan sa polinisasyon.[10]

Kataytayan nin mga ladawan

[baguhon | baguhon an source]
  1. IUCN (2018-06-21) (in en). Carya illinoinensis: Barstow, M.: The IUCN Red List of Threatened Species 2018: e.T62019622A62019624. doi:10.2305/iucn.uk.2018-2.rlts.t62019622a62019624.en. https://www.iucnredlist.org/species/62019622/62019624. 
  2. 2.0 2.1 [Kasalaan nin pagpapasabot: Dae rekonosidong panbalangkay na karakter an "[". "Kasalaan nin pagpapasabot: Dae rekonosidong panbalangkay na karakter an "["."] Check |url= value (help). Germplasm Resources Information Network (GRIN). Agricultural Research Service (ARS), United States Department of Agriculture (USDA). Retrieved 2009-10-15. 
  3. Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na ug
  4. 4.0 4.1 "Pecans". Agricultural Marketing Resource Center. August 2015. Retrieved 22 September 2017. 
  5. "USDA Pecan Breeding Program, National Clonal Germplasm Repository for Pecans and Hickories". Horticulture Dept. Retrieved 6 Dec 2017. 
  6. "Pecan, n". OED Online. Oxford University Press. March 2016. Archived from the original on December 6, 2018. French (Mississippi Valley) pacane (1712; 1721 in the source translated in quot. 1761 at sense 1); Illinois pakani (= /pakaːni/); cognates in other Algonquian languages are applied to hickory nuts and walnuts. Compare Spanish pacano (1772; 1779 in a Louisiana context).  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  7. "Carya illinoinensis in Flora of North America @ efloras.org". www.efloras.org. Archived from the original on 2011-06-05. Retrieved 2023-01-16. 
  8. "Pecan kernel". Texas A&M University. 2006-08-18. Archived from the original on 2017-09-22. Retrieved 22 September 2017. 
  9. "2017 World Pecan Production". Pecan Report. 2017. Archived from the original on 22 September 2017. Retrieved 22 September 2017. 
  10. Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na ABI