Baybayin
Baybayin ᜊᜌ᜔ᜊᜌᜒᜈ᜔ ᜊᜇ᜔ᜎᜒᜆ᜔ | |
---|---|
Tipo | |
Mga tataramon | Tagalog, Hanunóo, Alpabetong Buhid |
Panahon | c. Ika-13 siglo – ika-18 siglo[1][2] |
Mga Sistema nin Magurang | |
Mga tugang na Sistema | Pigtugdas asin pigdokumentar na barayti kan Baybayin (natural, direktang ebolusyon gikan sa orihinal na Baybayin):
Kudlitan Kur-itan/Kurditan |
Direksyon | Left-to-right |
ISO 15924 | Tglg, 370 |
Unicode alias | Tagalog |
U+1700–U+171F | |
An iskriturang Baybayin (Sayod sa Tagalog: [baeˈbaejɪn]; bago-an-kudlit: ᜊᜊᜌᜒ, pakatapos-kan-kudlit: ᜊᜌ᜔ᜊᜌᜒᜈ᜔) (nakatalaan sa Unicode na alpabetong Tagalog; hilngon sa ibaba), bantog sa Bisaya bilang badlit (ᜊᜇ᜔ᜎᜒᜆ᜔), ini sarong suanoy na pagsurat sa Filipinas na ginuno sa mga iskriturang Brahmiko kan Indiya asin kaenot-enoteng naikurit kan kag-anom na siglo.[3] Ini padagos pang pinaggagamit sa panahon kan panahon kan mga Espanyol sa Filipinas sundong ikakagtapos kan kagsiyam na siglo. An alpabeto bantog na marhay huli ta ini maingat na naidokumento kan mga klerong Katoliko sa Pilipinas sa panahon kan Palawano
An tataramon na baybay minaboot sabihon "isurat" o "ibaybay" sa Tagalog. An Baybayin maigot na dokumentado kan mga Espanyol.[4] An iba salang ipinag-atribuir an ngaran na Alibata digdi,[4][5] alagad an termino pinaggios ni Paul Rodríguez Verzosa[3] pakatapos na pagtaralayon an mga letra kan alpabetong Arabiko (alif, ba, ta (alibata), "f" tuyong hinale para sa ayos na kapandangog).[6]
Siring, an ibang Brahmic scripts piggagamit pa man kan mangiriba-ibang grupong etniko sa Filipinas arog kan Buhid, Hanunó'o, Kulitan asin Tagbanwa.
Karakter
[baguhon | baguhon an source]
vowels
|
b
|
k
|
d/r
|
g
|
h
|
l
|
m
|
n
|
ng
|
p
|
s
|
t
|
w
|
y
|
Halimbawang mga Usip
[baguhon | baguhon an source]"ᜌᜋᜅ᜔ ᜇᜒ ᜈᜄ᜔ᜃᜃᜂᜈᜏᜀᜈ᜔᜵ ᜀᜌ᜔ ᜋᜄ᜔ ᜉᜃᜑᜒᜈᜑᜓᜈ᜔᜶"
Yamáng 'di nagkaka-unawaan, ay mag paká-hinahon.
(Malang dai nagkasisinarabotan, magtinuroninong.)
"ᜋᜄ᜔ᜆᜈᜒᜋ᜔ ᜀᜌ᜔ ᜇᜒ ᜊᜒᜍᜓ"
Magtanim ay 'di birò.
(Magtanom bakong suba.)
"ᜋᜋᜑᜎᜒᜈ᜔ ᜃᜒᜆ ᜑᜅ᜔ᜄᜅ᜔ ᜐ ᜉᜓᜋᜓᜆᜒ ᜀᜅ᜔ ᜊᜓᜑᜓᜃ᜔ ᜃᜓ"
Mámahalin kita hanggang sa pumutí ang buhok ko.
(Kamumu'tan taka sagkod magputi an sakong buhok.)
Toltolan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ "Tagalog (Baybayin)". SIL International. Retrieved October 10, 2014.
- ↑ "Tagalog". Retrieved October 10, 2014.
- ↑ 3.0 3.1 Morrow, Paul. "Baybayin, the Ancient Philippine script". MTS. Retrieved September 4, 2008.
- ↑ Halili, Mc (2004).
- ↑ Duka, C (2008).
- ↑ Baybayin History Archived 2010-06-11 at the Wayback Machine., Baybayin, retrieved May 23, 2010 External link in
|publisher=
(help).