Mərcan rifi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Mərcan rifindəki bio müxtəliflik. Böyük Sədd riifi, Avstraliya.
Mərcan rifindəki bio müxtəliflik. Böyük Sədd riifi, Avstraliya.

Mərcan rifi-— kolonial mərcan poliplərinin həyat fəaliyyəti nəticəsində və əhəngli yosunların, foraminiferlərin iştirakı ilə okeandənizlərdə yaranmış qurğular.[1]

Mərcan rifləri isti suların- ekvatorial və tropik enliklərin, demək olar ki, bütün adamaterik sahillərini haşiyələyir. Riflərdə qazıntı halında karbonatlı süxurlara da rast gəlinir.

Mərcan riflərinin dominant orqanizmləri kalsium karbonatdan yaranmış, xarici skeletdən ibarət daş mərcanlarkolonik işçilərdir. Skelet materialları dalğaların hərəkəti və bio-eroziya ilə əlaqədar parçalanıb, yığılaraq mərcanlar, müxtəlif heyvanbitkilərin yaşaması üçün kalsiumlu bir forma meydana gətirir.

Mərcan qayalığı okeanların səthinin təxminən bir hissəsini əhatə edir. Xüsusilə Sakit okeanda tropik sularda dayaz dərinliklərdə yerləşir. Lakin dərin və soyuq su mərcanları da kiçik miqyasda yerləşmişdir. Mərcan rifləri dünyanın ən zəngin və ən müxtəlif ekosistemlərindəndir.

Mərcan rifi tipləri

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Mərcan rifi xüsusiyyətlərinə görə üç tipə bölünür:

Sahil rifləri bilavasitə materikin və ya adanın çəkilmə zolağından başlanaraq, onu terras şəklində haşiyələyir. Çay mənsəblərimanqır cəngəlliklərində onların sahələrinin arası kəsilir.

Sədd rifləri sahildən bir qədər aralı, sahilə paralel yerləşərək, ondan dayaz laquna ilə ayrılır.

Sualtı və ya dib rifləri

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Sualtı və ya dib rifləri okean və dəniz dayazlıqlarında əmələ gəlmiş və su səviyyəsindən aşağıda yerləşən mərcan rifləridir. Belə riflər gəmiçilikdə böyük təhlükələrin yaranmasına səbəb olur.

Xarici keçidlər

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  1. Qərib Məmmədov, Mahmud Xəlilov. Ensiklopedik ekoloji lüğət. Bakı-Elm-2008.