Helenium

Helenium
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Kampanulidlər Dəstə: Astraçiçəklilər Fəsilə: Mürəkkəbçiçəklilər Yarımfəsilə: Astrakimilər Triba: Helenieae Yarımtriba: Gaillardiinae Cins: Helenium
Beynəlxalq elmi adı
Helenium L., 1753
Şəkil axtarışı ITIS   36005 NCBI   53720 EOL   37974

Helenium (lat. Helenium) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Cinsin adı Troya müharibəsinə səbəb olmuş əfsanəvi gözəl Yelenanın adından götürülmüşdür. Heleniumun 30-a yaxın növü Şimali və Mərkəzi Amerikanın enliyarpaqlı bitkilər qurşağından tropiklərə qədər bitir. Gülçülükdə 6 növündən istifadə olunur. Onlardan payız heleniumu (N.autumnale) xüsusilə məşhurdur. Bu, salaqgövdəli və çoxsaylı səbətləri yumşaq çiçəkqrupu əmələ gətirən bitkidir. Dilcik şəkilli çiçəkləri açıq-sarı, qonur, qırmızı rəngdə, boruşəkilli çiçəkləri isə sarı, ya da qonur rənglidir. Payız heleniumunun vətəni ABŞ-nin və Kanadanın şərqidir. Gülçülükdə 1729-cu ildən istifadı olunur. Helenium əsasən toxumla çoxaldılır. Toxumlardan alınan bitkilər əkindən bir il sonra çiçəkləyir. Çox vaxt Helenium yazda, ya da payızda kolun bölünməsi və ya qələmlərlə də çoxaldılır. Qələm üçün hündürlüyü 10-15 sm olan birillik zoğlar yararlıdır.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

• Brassavola Adans.
• Heleniastrum Fabr.

Heterotipik sinonimləri

• Actinea Juss.
• Actinella Pers.
• Cephalophora Cav.
• Graemia Hook.
• Grahamia Spreng.
• Hecubaea DC.
• Helenia Mill.
• Leptophora Raf.
• Leptopoda Nutt.
• Mesodetra Raf.
• Ptilepida Raf.
• Tetrodus Cass.

Növləri

• Helenium amarum (Raf.) H.Rock
• Helenium amphibolum A.Gray
• Helenium arizonicum S.F.Blake
• Helenium aromaticum (Hook.) L.H.Bailey
• Helenium atacamense Cabrera
• Helenium autumnale L.
• Helenium bigelovii A.Gray
• Helenium bolanderi A.Gray
• Helenium brevifolium (Nutt.) Alph.Wood
• Helenium campestre Small
• Helenium chihuahuensis Bierner
• Helenium donianum (Hook. & Arn.) Cabrera
• Helenium drummondii H.Rock
• Helenium elegans DC.
• Helenium flexuosum Raf.
• Helenium glaucum Stuntz
• Helenium insulare (Phil.) Cabrera
• Helenium laciniatum A.Gray
• Helenium linifolium Rydb.
• Helenium mexicanum Kunth
• Helenium microcephalum DC.
• Helenium ovallense Bierner
• Helenium pinnatifidum (Schwein. ex Nutt.) Rydb.
• Helenium puberulum DC.
• Helenium quadridentatum Labill.
• Helenium scaposum Britton
• Helenium scorzonerifolium A.Gray
• Helenium thurberi A.Gray
• Helenium uniflorum (Spreng.) P.L.R.Moraes
• Helenium urmenetae (Phil.) Cabrera
• Helenium vallenariense (Phil.) Bierner
• Helenium vernale Walter
• Helenium virginicum S.F.Blake