Corc Berkli

Corc Berkli
George Berkeley
Doğum tarixi	12 mart 1685(1685-03-12)[…]
Doğum yeri	Kilkenni[d], Kilkenni qraflığı[d]
Vəfat tarixi	14 yanvar 1753(1753-01-14)[…] (67 yaşında)
Vəfat yeri	Oksford, Oksford[d], Oksfordşir[d], İngiltərə, Böyük Britaniya krallığı
İstiqaməti	empirizm
Əsas maraqları	fəlsəfə, teologiya, təhsil, epistemologiya, metafizika, elmin fəlsəfəsi
Təsirlənib	Con Lokk
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Corc Berkli (12 mart 1685^[…], Kilkenni^[d] – 14 yanvar 1753^[…], Oksford) — İngilis idealist filosofu.

Həyatı

12 mart 1685-ci ildə doğulub.

1753-cü ildə vəfat edib.

Fəlsəfəsi

Bir vaxtlar irland əsilli ingilis filosofu Corc Berkli (1685–1753) sübuta yetirmişdi ki, duyğularımıza təsir edən və çevrəmizdə var olan bu maddi aləm — yuxudur. Nə o özü, nə də başqaları sona qədər bu nəzəriyyəyə inanmayıblar. Danışırlar ki, bir gün Berkli həkim dostu Consonla birlikdə gəzintiyə çıxıbmış. Filosof özündən razı halda dostunun qarşısında öyünür: "Mən hamıya sübut eləmişəm ki, bu maddi dünyaya bel bağlamaq, inanmaq olmaz, çünki o, bir yuxu qədər keçicidir. Hələ ki, heç kəs bunun əksini sübut etməyə cürət etməyibdir".

Bu sözləri eşidən həkim Conson əyilib, yerdən bir daş götürür və onu zərblə dostu Berklinin ayağına vurur. Özündənrazı filosofun ağrıdan bağırdığının şahidi olan Conson soyuqqanlılıqla deyir: "Hə, bax, bu daş — son dərəcə realdır. Yuxu-filan deyilmiş!". Buna cavab olaraq Berkli qəhqəhə çəkib deyir: "Amma heç bu faktın özü də mənim nəzəriyyəmi alt-üst etmir. Ola bilsin ki, indicə qulağını çınladan bu bağırtını əslində sən öz yuxunda eşitdin. Bu ayağımdakı yaradan axan qanın nə dərəcədə gerçək, nə dərəcədə yuxu olduğunu isə sən mənə heç cür sübut edə bilməzsən".

Əsərləri

Onun ən məşhur əsərləri "İnsani biliyin prinsipləri haqqında traktat" (Treatise on the Principles of Human Knowledge, 1710) və "Hilas və Filonus arasında üç söhbət" (Three Dialogues between Hylas and Philonous, 1713) əsərləridir.