Bosniya və Herseqovina konvertasiya olunan markası
| Bosniya və Herseqovina markı | |
|---|---|
| bosn. Konvertibilna marka | |
| Kod və simvol | |
| ISO 4217 kodu | BAM (977) |
| Simvol | KM |
| Dövriyyə ərazisi | |
| Emitent ölkə |
 Bosniya və Herseqovina |
| Əvəzedici və paralel vahidlər | |
| Kiçik | Feninq (1⁄100) |
| Dövriyyədə olan sikkə və əsginaslar | |
| Sikkələr | 5, 10, 20, 50 feninq, 1, 2, 5 maraka |
| Əsginas | 10, 20, 50, 100, 200 maraka |
| Tarixi | |
| Dövriyyəyə buraxılma | 22 iyun 1998 |
| Əvvəlki valyuta |
Bosniya və Herseqovina dinarı Serbiya Respublikası dinarı |
| Sikkə və əskinasların buraxılması və istehsalı | |
| Mərkəzi bank | Bosniya və Herseqovina Mərkəzi Bankı |
| cbbh.ba/?dil=en | |
| Sikkəxana | Böyük Britaniyanın Kral sikkəxanası |
| royalmint.com | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bosniya və Herseqovina markı (Bosniyaca, Xorvatca and Serbcə: konvertibilna marka, Kiril: конвертибилна марка) — Bosniya və Herseqovinanın valyutasıdır. Valyuta 100 feninqə bölünür. Valyutanın abreviaturası KM (latınca) və ya КМ-dir (kirilcə).
200 mark əsginas yalnız bir variantda hazırlanır və bütövlüklə Bosniya və Herseqovina üçün unikaldır. 50 feninqs əsginas 31 mart 2013-cü ildə, 1 mark əsginas 31 mart 2009-cu ildə, 5 mark əsginas isə 31 mart 2010-cu ildə dövriyyədən çıxarılıb.[1]
Tarixi və etimologiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Valyuta 1995-ci ildə Deyton sazişi ilə yaradılıb və 1998-ci ildə Bosniya və Herseqovina valyutası kimi Serbiya Respublikası dinarı Xorvat kunasını və Bosniya və Herseqovina dinarını əvəz edib. Valyutanın adı alman dilində olan Mark və Pfeninq sözlərindən gəlir.
Sikkələr
[redaktə | mənbəni redaktə et]1998-ci ilin dekabrında 10, 20 və 50 nominalında sikkələr təqdim olunub. Sonralar isə 1,2 və 5 maraka sikkələr təqdim olunub. Sikkələr Bosniyalı dizayner Kənan Zekic[2] tərəfindən tərtib olunub və Llantrisantda Kral sikkəxanasında zərb olunub.
| Sikkələr (1998–günümüzədək)[1] | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Şəkil | Dəyər | Texniki parametrlər | Təsvir | Vaxtı | |||||||||||
| Diametr | Kütlə | Tərkib | Haşiyə | Üst tərəf | Əks tərəf | zərb olunma | buraxılma | ||||||||
| [1] Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine | 5 feninq | 18 mm | 2,66 q | nikel-polad lövhə | kəsik-kəsik | Bosniya və Herseqovinanın xəritəsi , ölkənin adı, dəyəri | Bosniya və Herseqovina bayrağı, ölkənin adı, il | 2005~günümüzədək | 5 yanvar 2006 | ||||||
| [2] Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine | 10 feninq | 20 mm | 3.9 q | mis-polad lövhə | düz | Bosniya və Herseqovinanın xəritəsi , ölkənin adı, dəyəri | Bosniya və Herseqovina bayrağı, ölkənin adı, il | 1998~günümüzədək | 9 dekabr 1998 | ||||||
| [3] Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine | 20 feninq | 22 mm | 4,5 q | kəsik-kəsik | 1998~günümüzədək | ||||||||||
| [4] Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine | 50 feninq | 24 mm | 5,15 q | 1998~günümüzədək | |||||||||||
| [5] Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine | 1 marka | 23,25 mm | 4,95 q | nikel-polad lövhə | kəsik-kəsik və hamar | dəyəri, ölkənin adı, tərsinə çevrilmiş üçbucaqlar* | Bosniya və Herseqovina gerbi | 2000~günümüzədək | 31 İyul 2000 | ||||||
| [6] Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine | 2 marka | 25,75 mm | 6,9 q | mis-nikel (daxili halqa), 5.5% qızılı nikel mis tərkibli (xarici halqa) |
sülh göyərçini | 2000~günümüzədək | |||||||||
| [7] Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine | 5 marka | 30 mm | 10,35 q | nikel-bürünc (daxili halqa), mis-nikel (xarici halqa) |
kəsik-kəsik | 2005~günümüzədək | 5 yanvar 2006 | ||||||||
| |||||||||||||||
Əskinaslar
[redaktə | mənbəni redaktə et]1998-ci ildə kağız pullar 50 feninqs, 1 mark, 5, 10, 20, 50 və 100 mark nominalında təqdim olunub. 200 mark kağız pul 2002-ci ildə buraxıldı. Halbuki, 50 feninq, 1 və 5 mark kağız əsginaslar sonra dövriyyədən çıxarılıb. Bütün bu kağız əsginaslar bütün ölkə ərazisində qüvvədədir.
Kağız əsginaslar 5 və 200 markı çıxmaq şərtilə Serbiya Respublikası və Bosniya və Herseqovina Federasiyası üçün müxtəlif dizayn ilə Bosniya və Herseqovinanın Mərkəzi Bankı tərəfindən buraxılır. Serbiya Respublikasının əsginaslarındakı yazılar kiril əlifbası, sonra isə əksinə latın yazısı ilə çap olunur. Pul əskinasları, 200 mark istisna olmaqla, Fransanın Oberthur şirkəti tərəfindən çap olunur.[3][4]
| Şəkil | Nominal | Ölçü (mm) |
Əsas rəng |
Təsvir | Buraxılış ili | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Bosniya Serb Respublikası[q 1] | Bosniya və Herseqovina Federasiyası | |||||
Əks tərəf: bir kitab və ev |
Əks tərəf: steçak fraqmenti |
|||||
Əks tərəf: Drina çayı üzərində Mehmet Paşa körpüsü |
Əks tərəf: steçak fraqmenti |
|||||
Əks tərəf: meşə |
||||||
Əks tərəf: çörək bulkası |
Əks tərəf: steçak fraqmenti |
|||||
qəhvəyi |
Əks tərəf: Güslə |
Əks tərəf: steçak fraqmenti |
||||
Əks tərəf: qələm, eynək və kitab |
Əks tərəf: steçak fraqmenti |
2008 2009 2012 | ||||
Əks tərəf: qələm, eynək və kitab |
Əks tərəf: steçak fraqmenti |
2008 2012 | ||||
Əks tərəf: Drina çayı üzərində Mehmet Paşa körpüsü |
||||||
| Qeyd: İllər əsginaslarda qeyd olunmayıb. | ||||||
Mübadilə dərəcəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]İlk əvvəllər mark nominal dəyərinə görə Alman markına bağlı idi. 2002-ci ildə Alman markı avro ilə əvəz olundu. Bosniya markı Alman markının avro ilə əvəzlənməsindən əvvəlki mübadilə dərəcəsini istifadə edir (1 EUR = 1.95583 BAM).[5]
| Hazırkı BAM mübadilə məzənnəsi | |
|---|---|
| Google Finance əsasən: | AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD = HRKBAM HRK |
| Yahoo! Finance əsasən: | AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD = HRK&to=BAM HRK |
| XE.com əsasən: | AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD = 1&From=HRK&To=BAM HRK |
| OANDA.com əsasən: | AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD = 1&exch=HRK&expr=BAM HRK |
| fxtop.com əsasən: | AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD = HRK&C2=BAM HRK |
| Currency.wiki əsasən: | AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD HRK |
Qeyd
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Bosniya Serb Respublikasının 1 mark əsginası hərf səhvinə görə dövriyyədən dərhal kənarlaşdırılıb. "Ivo Andrić" əvəzinə "Ivo Andriđ" yazılmışdı. 1 mark dəyərində əsginasın dövriyyəyə buraxılmaması qərarı Bosniya və Herseqovinanın rəsmi qəzeti tərəfindən dərc olunub.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 "KM Banknotes and Coins". cbbh.ba. İstifadə tarixi: 11 aprel, 2015.[ölü keçid]
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2014-12-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-10.
- ↑ Mulic, Josef (2000). Papirini novac na tlu bosne i hercegovine od 1918. godine do danas
- ↑ "Changes in Security Features on New 50 an 100 KM Banknotes". cbbh.ba. İstifadə tarixi: 11 aprel, 2015.[ölü keçid]
- ↑ "Bosnia-Herzegovina Convertible Mark - BAM". investopedia.com. 2021-08-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel, 2015.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Bosniya markası 1998 Arxivləşdirilib 2011-05-28 at the Wayback Machine (rus.)