Boşluq (informatika)

Boşluq (ing. Vulnerability) − sistem təhlükəsizlik vasitələrində zəiflik, sistemin layihəsində, yaradılmasında, prosedurlarında və daxili nəzarətində səhvlər və ya zəifliklər nəticəsində meydana çıxır və sistemin təhlükəsizlik siyasətinin pozulması üçün istifadə edilə bilər.

Zəifliklərdən kompüter sistemi daxilində imtiyaz sərhədlərini keçmək (yəni, icazəsiz hərəkətlər etmək) üçün hücumçu kimi təhlükə aktyoru tərəfindən istifadə edilə bilər. Zəiflikdən istifadə etmək üçün hücumçunun sistem zəifliyinə qoşula bilən ən azı bir tətbiq aləti və ya texnikası olmalıdır. Bu çərçivədə zəifliklər həm də hücum səthi kimi tanınır.

Zəifliyin idarə edilməsi nəzəri cəhətdən dəyişən, lakin ümumi prosesləri ehtiva edən dövri təcrübədir: bütün aktivləri kəşf etmək, aktivləri prioritetləşdirmək, tam zəiflik skanını qiymətləndirmək və ya həyata keçirmək, nəticələr haqqında hesabat vermək, zəiflikləri aradan qaldırmaq, aradan qaldırılmasını yoxlamaq — təkrar etmək. Bu təcrübə ümumiyyətlə hesablama sistemlərində proqram təminatı zəifliklərinə aiddir. Çevik zəifliyin idarə edilməsi bütün zəiflikləri mümkün qədər tez müəyyən etməklə hücumların qarşısının alınmasını nəzərdə tutur.

Boşluqların aşkar edildiyi yerlər

Zəifliklər aşağıdakılarla bağlıdır və özünü göstərə bilər:

• sistemin fiziki mühiti
• personal (yəni işçilər, rəhbərlik)
• idarəetmə prosedurları və təhlükəsizlik siyasəti
• biznes fəaliyyəti və xidmət göstərilməsi
• periferik cihazlar daxil olmaqla aparat
• proqram təminatı (yəni binada və ya buludda)
• əlaqə (yəni rabitə avadanlığı və qurğuları)

Həmçinin bax

• Computer Emergency Response Team
• İnformasiya təhlükəsizliyi
• Kibertəhlükəsizlik

Ədəbiyyat

• İmamverdiyev Y. N, "İnformasiya təhlükəsizliyi terminlərinin izahlı lüğəti", 2015,"İnformasiya Texnologiyaları" nəşriyyatı,160 səh.

Xarici keçidlər

• Wikimedia Commons-da Zəiflik (hesablama) ilə bağlı media
• Açıq Kataloqdan təhlükəsizlik məsləhətləri linkləri http://dmoz-odp.org/Computers/Security/Advisories_and_Patches/