Məzmuna keç

Türklər

Vikipediya, azad ensiklopediya
(Anadolu türkləri səhifəsindən yönləndirilmişdir)
Anadolu türkləri
Sayları və yaşadığı ərazilər
Dili Türk dili
Dini əksəriyyət İslam
Mənşəyi Oğuz türkləri
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Anadolu türkləri (türk. Anadolu Türkleri), Türkiyə türkləri (türk. Türkiye Türkleri) və ya sadəcə türklər (türk. Türkler) — əksəriyyəti Osmanlı İmperiyası dağıldıqdan sonra qurulan Türkiyə torpaqlarında yaşayan türk xalqına verilən addır. Türk xalqları içində etnik cəhətdən oğuz türkləri ilə daha yaxındır.

Türkiyə türkləri Türkiyənin əsas etnik qrupunu təşkil edən və türk dilində danışan xalqdır. Onlar, əsasən, Anadolu və Şimali Kipr bölgəsində yaşayırlar.

Mənşə və tarix

Türkiyə türkləri Orta Asiyadan Anadoluya köçmüş oğuz türklərinin nəslindən gəlirlər. XI əsrdə Səlcuq türkləri Anadoluya daxil oldu və burada Bizans İmperiyası ilə mübarizə apardılar.[1] Daha sonra Osmanlı İmperiyası quruldu və bu imperiya yüzillərlə Avropa, Asiya və Afrikanın böyük hissələrinə hakim oldu. Osmanlı İmperiyasının dağılmasından sonra 1923-cü ildə Türkiyə Cümhuriyyəti quruldu.

Dil və əlifba

Türkiyə türklərinin danışdığı dil türk dilidir. Türkcə 1928-ci ilə qədər ərəb qrafikası ilə yazılırdı, lakin Atatürkün həyata keçirdiyi islahatlarla latın əlifbasına keçildi.

Mədəniyyət və mətbəx

Türkiyə türkləri zəngin mədəniyyətə malikdirlər. Onların mədəniyyəti qədim türk, islam və Osmanlı ənənələrinin qarışığıdır.

Musiqi və rəqs: Türk xalq musiqisi, klassik Osmanlı musiqisi və müasir pop musiqisi geniş yayılmışdır. Halay, zeybək, horon və karsilama kimi rəqslər məşhurdur.

Ədəbiyyat: Yunus Əmrə, Pir Sultan Abdal, Namiq Kamal, Nazim HikmətOrxan Pamuk kimi şair və yazıçıları dünya miqyasında tanınır.

Mətbəx: Türk mətbəxi çox zəngindir. Kabab (Adana & Urfa), lahmacun, dolma (sarma), paxlava (baklava), künəfə, dönər, börək, mərcimək şorbası, mənəmən, simit və s. məşhur yeməkləri sırasındadır.

Türkiyə türklərinin əksəriyyəti müsəlmandır (əsasən sünni [2](hənəfi) və bəzi ələvi (bəktaşi) qruplar). Bununla yanaşı, kiçik xristianyəhudi icmaları da var.

  1. Sahadeo, Jeff; Zanca, Russell G., redaktorlar Everyday life in Central Asia: past and present. Bloomington: Indiana University Press. 2007. ISBN 978-0-253-01353-8.
  2. Yambert, Karl, redaktorThe contemporary Middle East: a Westview reader (2nd ed). Boulder, CO: Westview Press. 2010. səh. 21. ISBN 978-0-8133-4465-2. OCLC 606405826.

Xarici keçidlər

[redaktə | vikimətni redaktə et]