Şümşad

Şümşad
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Dəstə: Şümşadçiçəklilər Fəsilə: Şümşadkimilər Cins: Şümşad
Beynəlxalq elmi adı
Buxus L., 1753
Şəkil axtarışı ITIS   28022 NCBI   4001 EOL   61420

Şümşad (lat. Buxus) — bitkilər aləminin şümşadçiçəklilər dəstəsinin şümşadkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Şümşad cinsinə daxil olan nümayəndələr həmişəyaşıl kol, yaxud ağacdır. Gec böyüyür. Hündürlüyü 2–12 m, bəzən hətta 15 m olur. Latınca adı yunanca buxe - sıx, bərk sözündən götürülüb ki, bu da oduncağının sıx və möhkəm olmasına görədir.

Yayılması

3 böyük yayılma ərazisi var:

• Afrika - Ekvatorial Afrika dan cənubda və Madaqaskar adasındakı meşə və meşə-çöl sahəsi
• Mərkəzi Amerika - Meksikanın şimal hissəsi və Kubanın cənubuna tərəf olan tropik və subtropik zonalarda
• Avrasiya - Britaniya adalarından Cənubi Avropa, Kiçik və Ön Asiya, Zaqafqaziya, Çindən Yaponiya və Sumatra adalarına qədər olan ərazi.

Azərbaycanda əsasən Lənkəran, Astara və Lerik rayonları ərazisində geniş yayılmışdır.

Sinonimləri

Heterotipik sinonimləri

• Buxanthus Tiegh.
• Buxella Tiegh.
• Crantzia Sw.
• Macropodandra Gilg
• Notobuxus Oliv.
• Tricera Schreb.

Növləri

• Buxus acuminata (Griseb.) Müll.Arg.
• Buxus acunae Borhidi & O.Muñiz
• Buxus acutata Friis
• Buxus aneura Urb.
• Buxus arborea Proctor
• Buxus austroyunnanensis Hatus.
• Buxus bahamensis Baker
• Buxus balearica Lam.
• Buxus bartlettii Standl.
• Buxus benguellensis Gilg
• Buxus bissei Eg.Köhler
• Buxus bodinieri H.Lév.
• Buxus braimbridgeorum Eg.Köhler
• Buxus brevipes (Müll.Arg.) Urb.
• Buxus calcarea G.E.Schatz & Lowry
• Buxus capuronii G.E.Schatz & Lowry
• Buxus cephalantha H.Lév. & Vaniot
• Buxus cipolinica Lowry & G.E.Schatz
• Buxus citrifolia (Willd.) Spreng.
• Buxus cochinchinensis Pierre ex Gagnep.
• Buxus cordata (Radcl.-Sm.) Friis
• Buxus crassifolia (Britton) Urb.
• Buxus cristalensis Eg.Köhler & P.A.González
• Buxus cubana (A.Rich.) Baill.
• Buxus ekmanii Urb.
• Buxus excisa Urb.
• Buxus foliosa (Britton) Urb.
• Buxus glomerata (Griseb.) Müll.Arg.
• Buxus gonoclada (C.Wright ex Griseb.) Müll.Arg.
• Buxus hainanensis Merr.
• Buxus harlandii Hance
• Buxus hebecarpa Hatus.
• Buxus henryi Mayr
• Buxus hildebrandtii Baill.
• Buxus humbertii G.E.Schatz & Lowry
• Buxus ichagensis Hatus.
• Buxus imbricata Urb.
• Buxus itremoensis G.E.Schatz & Lowry
• Buxus jaucoensis Eg.Köhler
• Buxus koehleri P.A.González & Borsch
• Buxus laevigata (Sw.) Spreng.
• Buxus lancifolia Brandegee
• Buxus latistyla Gagnep.
• Buxus leivae Eg.Köhler
• Buxus linearifolia M.Cheng
• Buxus lisowskii Bamps & Malaisse
• Buxus liukiuensis (Makino) Makino
• Buxus loheri Merr.
• Buxus macowanii Oliv.
• Buxus macrocarpa Capuron
• Buxus macrophylla (Britton) Fawc. & Rendle
• Buxus madagascarica Baill.
• Buxus malayana Ridl.
• Buxus marginalis (Britton) Urb.
• Buxus megistophylla H.Lév.
• Buxus mexicana Brandegee
• Xırdayarpaq şümşad (Buxus microphylla Siebold & Zucc.)
• Buxus moana Alain
• Buxus moctezumae Eg.Köhler, R.Fernald & Zamudio
• Buxus mollicula W.W.Sm.
• Buxus monticola G.E.Schatz & Lowry
• Buxus moratii G.E.Schatz & Lowry
• Buxus muelleriana Urb.
• Buxus myrica H.Lév.
• Buxus natalensis (Oliv.) Hutch.
• Buxus nipensis Eg.Köhler & P.A.González
• Buxus nyasica Hutch.
• Buxus obtusifolia (Mildbr.) Hutch.
• Buxus olivacea Urb.
• Buxus pachyphylla Merr.
• Buxus papillosa C.K.Schneid.
• Buxus pilosula Urb.
• Buxus portoricensis Alain
• Buxus pseudaneura Eg.Köhler
• Buxus pubescens Greenm.
• Buxus pubifolia Merr.
• Buxus pubiramea Merr. & Chun
• Buxus pulchella Baill.
• Buxus rabenantoandroi G.E.Schatz & Lowry
• Buxus retusa (Griseb.) Müll.Arg.
• Buxus revoluta (Britton) Mathou
• Buxus rheedioides Urb.
• Buxus rivularis Merr.
• Buxus rolfei S.Vidal
• Buxus rotundifolia (Britton) Mathou
• Buxus rugulosa Hatus.
• Buxus rupicola Ridl.
• Buxus sclerophylla Eg.Köhler
• Həmişəyaşıl şümşad (Buxus sempervirens L.)
• Buxus serpentinicola Eg.Köhler
• Buxus shaferi (Britton) Urb.
• Buxus sinica (Rehder & E.H.Wilson) M.Cheng
• Buxus sirindhorniana W.K.Soh, von Sternb., Hodk. & J.Parn.
• Buxus stenophylla Hance
• Buxus subcolumnaris Müll.Arg.
• Buxus triptera Eg.Köhler
• Buxus vaccinioides (Britton) Urb.
• Buxus vahlii Baill.
• Buxus wallichiana Baill.
• Buxus wrightii Müll.Arg.
• Buxus yunquensis Eg.Köhler