İfrat sağçılıq

İfrat sağçılıq — radikal sağ və ya ekstremist sağ, sağçı siyasətdə sağçılığın ən yüksək formasını göstərir. İfrat sağ siyasət cəmiyyətdəki sosial iyerarxiyanı dəstəkləyir və hələ doğuşdan bəzi insanların aşağı, digərlərinin üstün olduğu düşüncələrini ehtiva edir. Müəyyən şəxslərin və ya qrupların üstünlüyünü dəstəkləyir. Bu tip siyasət geniş avtoritarizmi dəstəkləyir və anti-kommunizm istiqamətli olur. Ümumiyyətlə ifrat sağçılıq termini arzuolunmaz qruplara qarşı immiqrasiya və uyğunlaşma əleyhinə mövqeyi, sosial-mədəni formada təzyiqlər, milli ayrı-seçkilik; irqi və dini qrupların digərlərindən üstün olmasına və qloballaşmaya qarşı münasibətlər kimi fikirlər irəli sürürlər. Başqa sözlə, konsepsiya həddindən artıq millətçi, ksenofob, irqçi, fundamentalist və ya reaksionist fikirləri olan insanları və ya qrupları təsvir etmək üçün istifadə olunur.

Əsasən iki fərqli qrupda öyrənilir: "ifrat millətçilik ilə irqçilik" və "fundamentalizm".

İfrat millətçilik və irqçilik

İfrat sağ görüşlü ultra-millətçilər sosial həmrəyliyə əsaslanan və milli birlik əsaslı totalitar hakimiyyət altında cəmiyyətin birliyini tələb edirlər. Öz millətlərinin birliyini və güclərini digər millətlərin birliyinə və gücünə qarşı müdafiə edərkən, millətçiliyə və millət anlayışına qarşı çıxan ifrat solçuluq cərəyanına da qarşı çıxırlar. İfrat millətçilər öz millətlərində zərərli olaraq təyin etdikləri və ya həqiqətən zərərli olan düşüncələrə qarşı mübarizə aparmağı hədəfləyirlər və eyni zamanda epik elementlərlə bəzədilmiş tarixi ünsürlərdən faydalanırlar. İrqçilər, əksinə, üstün hesab etdikləri irqi seqmentə mənsub bir qrupu yaşadıqları cəmiyyətdə aşağı hesab etdikləri digər seqmentlərdən ayırmaq və daha aşağı olanları sıxışdıraraq cəmiyyətlərindən çıxarmaq istəyirlər.

Fundamentalizm

Fundamentalizm dini qaydalara söykənən və bu prinsiplərə ən ciddi şəkildə riayət edən, din və siyasət arasındakı fərqi rədd edən və cəmiyyətin vahid bir dinin şərtləri ilə idarə olunması prinsipini müdafiə edən bir cərəyandır. Fundamentalistlər mənsub olduqları qrupun dolayı yolla bütün ölkənin dini qaydalarla idarə olunmasını ən düzgün şərt hesab edirlər və dünyəviliyi rədd edirlər. Türkiyədə islamçı təşkilatların ən böyük nümunəsini İslamçı təşkilatlar sərgiləyir.

Qalereya

• 
  Tarixi ifrat rus sağçılar; Monarxist və antisemitik, ultra millətçi Qara Üzlər hərəkatı 1905-ci ildə yürüş edərkən.
• 
  1928-ci ildə Washington, D.C.da kütləvi mitinqdə gəzən Amerikalı Ku Kluks Klan üzvləri. KKK, ağ irqin üstünlüyünü müdafiə edən həddindən artıq sağçı, protestant və anti-katolik təşkilatdır.
• 
  İfrat sağçı Harzburg Cəbhəsində NSDAP-DNVP ittifaqı. 1931-ci ildə monarxist Alman Milli Xalq Partiyasının üzvləri ilə birlikdə Nasional Sosialistlər.
• 
  Yapon ekstremist sağçı Zaitokukai üzvləri, 24 yanvar 2010-cu ilə aid nümayiş.

İfrat sağçı ideologiyalar

• Faşizm
• İrqçilik
• Nasional Sosializm
• Şovinizm
• İslamizm
• Fundamentalizm

Biblioqrafiya

• Bar-On, Tamir. Where Have All The Fascists Gone?. Routledge. 2016. ISBN 978-1-351-87313-0.
• Beiner, Ronald Verfasser. Dangerous Minds : Nietzsche, Heidegger, and the Return of the Far Right. University of Pennsylvania Press. 2018. ISBN 978-0-8122-9541-2. OCLC 1148094406.
• Camus, Jean-Yves; Lebourg, Nicolas. Far-Right Politics in Europe. Harvard University Press. 2017. ISBN 978-0-674-97153-0.
• Carlisle, Rodney P. The Encyclopedia of Politics: The Left and the Right, Volume 2: The Right. Sage Publications. 2005. ISBN 978-1-4522-6531-5.
• Davies, Peter J.; Lynch, Derek. The Routledge Companion to Fascism and the Far Right. Routledge. 2002. ISBN 978-0-415-21495-7.
• Friedman, James, redaktorReality Squared: Televisual Discourse on the Real. Rutgers University Press. 2002. ISBN 978-0-8135-2989-9.
• Golder, Matt. "Far Right Parties in Europe" (PDF). Annual Review of Political Science. 19 (1). 2016: 477–497. doi:10.1146/annurev-polisci-042814-012441.
• Goodrick-Clarke, Nicholas. Black Sun: Aryan Cults, Esoteric Nazism, and the Politics of Identity. NYU Press. 2003.
• Gorenfeld, John. Bad Moon Rising: How Reverend Moon Created the Washington Times, Seduced the Religious Right, and Built an American Kingdom. Polipoint Press. 2008. ISBN 978-0-9794822-3-6.
• Hilliard, Robert L.; Keith, Michael C. Waves of Rancor: Tuning in the Radical Right. Armonk, NY: M.E. Sharpe Inc. 1999.
• Ignazi, Piero. Extreme Right Parties in Western Europe. Oxford University Press. 2003. ISBN 978-0-19-829325-5.
• Kaplan, Jeffrey; Lööw, Heléne, redaktorlar The Cultic Milieu: Oppositional Subcultures in an Age of Globalization. Rowman Altamira. 2002. ISBN 978-0-7591-0204-0.
• Katel, Peter. Hate Groups: Is Extremism on the Rise in the United States? // Issues in Terrorism and Homeland Security: selections from CQ Researcher (2nd). SAGE Publications. 2010. ISBN 978-1-4129-9201-5.
• Kim, T.K. "Electronic Storm – Stormfront Grows a Thriving Neo-Nazi Community". Intelligence Report. Southern Poverty Law Center (118). 2005. May 21, 2006 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
• Lipset, Seymour Martin; Raab, Earl. The politics of unreason right-wing extremism in America, 1790–1970. New York: Harper & Row. 1973. ISBN 978-0-06-131744-6.
• Martin, Andrew; Petro, Patrice, redaktorlar Rethinking Global Security: Media, Popular Culture, and the "War on terror". Rutgers University Press. 2006. ISBN 978-0-8135-3830-3.
• Moulitsas, Markos. American Taliban: How War, Sex, Sin, and Power Bind Jihadists and the Radical Right. Polipoint Press. 2010. ISBN 978-1-936227-02-0.
• Mudde, Cas. The Ideology of the Extreme Right. Manchester University Press. 2002. ISBN 978-0-7190-6446-3.
• Mudde, Cas. The Far Right Today. John Wiley & Sons. 2019. ISBN 978-1-5095-3685-6.
• Phipps, Alison. "The Fight Against Sexual Violence". Soundings. 71 (71). 2019: 62–74. doi:10.3898/SOUN.71.05.2019.
• Rydgren, J. "The Sociology of the Radical Right" (PDF). Annual Review of Sociology. 33. 2007: 241–262. doi:10.1146/annurev.soc.33.040406.131752. 9 January 2019 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib.
• Sedgwick, Mark J., redaktorKey thinkers of the radical right : behind the new threat to liberal democracy. New York: Oxford University Press. 2019. ISBN 978-0-19-087760-6. OCLC 1060182005.
• Woshinsky, Oliver H. Explaining Politics: Culture, Institutions, and Political Behavior. Routledge. 2008. ISBN 978-1-135-90134-9.

Əlavə ədəbiyyat siyahısı

• Akkerman, Tjitske, Sarah L. de Lange and Matthijs Rooduijn, eds. Radical Right-Wing Populist Parties in Western Europe (2016)
• Arzheimer, Kai. "The Eclectic, Erratic Bibliography on the Extreme Right in Western Europe". kai arzheimer website. 11 March 2012. İstifadə tarixi: 29 March 2014.
• Davies, Peter, and Derek Lynch, eds. The Routledge companion to fascism and the far right (Psychology Press, 2002).
• Edgren, Torsten; Manninen, Merja; Ukkonen, Jari. Eepos, Suomen historian käsikirja. WSOY. 2003. ISBN 9510276510.
• Hainsworth, Paul. The Politics of the Extreme Right: From the Margins to the Mainstream. Pinter. 2000.
• Kundnani, A. Blind Spot? Security Narratives and Far-Right Violence in Europe (International Centre for Counter-Terrorism – The Hague, 2012)
• Lazaridis, Gabriella, Giovanna Campani, and Annie Benveniste (eds.) The Rise of the Far Right in Europe: Populist Shifts and 'Othering' (2016)
• Macklin, Graham. "Transnational networking on the far right: The case of Britain and Germany." West European Politics 36.1 (2013): 176–198.
• Merkl, Peter H.; Weinberg, Leonard. Right-wing Extremism in the Twenty-first Century. Frank Cass Publishers. 2003. ISBN 978-0-7146-5182-8.
• Mieriņa, Inta, and Ilze Koroļeva. "Support for far right ideology and anti‐migrant attitudes among youth in Europe: A comparative analysis." Sociological Review 63 (2015): 183–205. online
• Mudde, Cas. Populist Radical Right Parties in Europe (2007)
• Parsons, Craig; Smeedling, Timothy M. Immigration and the transformation of Europe. Cambridge University Press. 2006. ISBN 978-1-139-45880-1.
• Rydgren, Jens, redaktorThe Oxford Handbook of the Radical Right. Oxford: Oxford University Press. 2018. ISBN 978-0-19-064418-5.
• Twist, Kimberly A. Partnering with Extremists: Coalitions between Mainstream and Far-Right Parties in Western Europe. University of Michigan Press. 2019. ISBN 978-0-472-13134-1.

Xarici keçidlər

• Vikianbarda İfrat sağçılıq ilə əlaqəli mediafayllar var.