Saltar al conteníu

Trescendentalismu

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Trescendentalismu
movimiento filosófico (es) Traducir
Cambiar los datos en Wikidata

El trescendentalismu[1] foi un movimientu filosóficu, políticu y lliterariu d'Estaos Xuníos que florió aproximao ente 1836 y 1860.[2] Empezó como un movimientu de reforma dientro de la Ilesia Unitaria que procuraba estender l'aplicación del pensamientu de William Ellery Channing sobre'l Dios interior y la significación del pensamientu intuitivu. Basar en «un monismu que sostenía la unidá del mundu y de Dios, y na inmanencia del mundu». Pa los trascendentalistas, l'alma de cada individuu ye idéntica a l'alma del mundu y contién lo que'l mundu contién.[3] Los trascendentalistas trabayaron cola sensación de que'l advenimiento d'una nueva era taba al algame de la mano. Fueron críticos de la so sociedá contemporánea pola so conformidá irreflexiva, y apuraron a que cada individuu buscara, en pallabres de Ralph Waldo Emerson, «una rellación orixinal col universu».

Un grupu de mozos estudiantes de la Facultá de Teoloxía de Harvard previeron el peligru que s'acurría en redol de la so Ilesia. El 15 de xunetu de 1838, Emerson pronunció un discursu conocíu como The Divinity School Address, que resultaría decisivu pa la hestoria del unitarismu. Influyíu pola filosofía racionalista y romántica alemana y el hinduismu, Emerson proponía'l trescendentalismu: una vía intuitiva basada na capacidá de la conciencia individual, ensin necesidá de milagros, xerarquíes relixoses nin mediaciones.

Acomúñense tamién al trescendentalismu a los amigos de Emerson y miembros del Trascendental Club, Walt Whitman y Henry David Thoreau. Les principales figures del movimientu fueron Ralph Waldo Emerson, Henry David Thoreau, Margaret Fuller, Amos Bronson Alcott y Louisa May Alcott

Fundamentu trascendental

[editar | editar la fonte]

El trescendentalismu americanu que propón Emerson parte del fundamentu trascendental plantegáu pol filósofu alemán Immanuel Kant. Dichu fundamentu ye que los oxetos nun son cognoscibles en sí mesmos, sinón namái al traviés de la estructura espacial, temporal y categorial que'l suxetu proyeuta sobre'l mundu.

Partiendo d'esta idea, Johann Gottlieb Fichte definió como idealismu trascendental a la so metafísica del Yo y del Non-Yo. Friedrich Schelling ellaboró'l sistema de idealismu trascendental y Arthur Schopenhauer llamó trascendental a la reflexón empobinada non a les coses sinón a la conciencia d'elles en cuanto meres representaciones.

Ralph Waldo Emerson, faciendo usu del fundamentu trascendental nel so Ensayo sobre la naturaleza sostuvo que la verdadera independencia del individuu consiguir cola intuición y la observación direuta de les lleis de la naturaleza. Pa Emerson, el ser humanu cuando s'atopa en contautu cola naturaleza, faciendo usu de la intuición y la observación, ye capaz d'entrar en contautu cola enerxía cósmica, la fonte creadora de la vida, identificada como Dios —o orde— polos deístes, y como «totalidá» polos panteístes.

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Notes y referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: trescendentalismu
  2. Goodman, Russell, «Transcendentalism», en Edward N. Zalta (n'inglés), Transcendentalism (Spring 2009), http://plato.stanford.edu/archives/spr2009/entries/transcendentalism/ 
  3. American Transcendentalism