Puerto Cumarebo
 Puerto Cumarebo | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  Venezuela |
| Rexón | Rexón Centrooccidental |
| Estáu federáu | Falcón |
| Conceyu | Municipio Zamora |
| Tipu d'entidá | asentamientu humanu |
| Códigu postal |
4167 |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 11°29′10″N 69°21′01″W / 11.4861°N 69.3503°O |
  Puerto Cumarebo Puerto Cumarebo (Venezuela) | |
| Superficie | 393 km² |
| Altitú | 13 m |
| Demografía | |
| Población | 1583 hab. |
| Porcentaxe | 100% de Municipio Zamora |
| Densidá | 4,03 hab/km² |
| Más información | |
| Estaya horaria | UTC−04:00 |
 | |
Puerto Cumarebo capital del conceyu Zamora, estáu Falcón, Venezuela ta allugáu a 40 quilómetros al este de Santa Ana de Coro. Ye conocíu tamién como "La Perla De Falcón".
Historia
[editar | editar la fonte]Na dómina precolombina les tierres qu'anguaño son Puerto Cumarebo taben ocupaes principalmente por dos tribus indíxenes los caquetios y los jirajaras, y taben dientro del territoriu perteneciente al gran cacique de la zona, el Cacique Manaure. La cercanía coles Antilles Neerlandeses Curaçao, Aruba y Bonaire aparente qu'a finales del sieglu XVI y principios del XVII, llegaron a estes tierres poblaos de negros Loangos fugaos de Curaçao, estos son los primeros pobladores non indíxenes de Puerto Cumarebo, la zona yera frecuentada por pirates y contrabandistes por cuenta de la sele badea ufiertada pol Mar Caribe. Por cuenta de les migraciones de persones provenientes de les islles cercanes Puerto Cumarebo nun tuvo un fundador, nin se conoz la fecha exacta na cual pobladores non indíxenes llegaron a él, el so nome tener n'honor al Cacique Cumarebo, xefe de la contorna a la llegada de los españoles. En Puerto Cumarebo moraba'l Cacique y cola llegada de los españoles como yera común creóse'l Cabildru.
Na dómina de la colonización española'l territoriu del Cacique Manaure pasu a llamase Provincia de Coro, pa esti entós entá nun s'estremaba la zona de Puerto Cumarebo si non que tou yera parte de Coro, entá nel añu de 1773 que tola provincia recibe la visita del obispu Mariano Martí nun se tien un rexistru del nome de Puerto Cumarebo. Nun principiu el cantón de Cumarebo nun quedaba nel actual Puertu si non nos montes no qu'agora se conoz como Pueblu Cumarebo.
El 17 de mayu de 1845 treslladóse'l Cantón de Pueblu Cumarebo a Puerto Cumarebo y a partir d'esa fecha'l puertu adquier organización social y política d'importancia pa la provincia de Coro, esa ye la fecha tomada en cuenta como fundación de Puerto Cumarebo, anque en realidá yá'l Puertu taba pobláu fai más d'un sieglu.
El 11 de xunu de 1821 en Puerto Cumarebo llibróse la batalla conocida como Batalla de Cumarebo ente l'exércitu español comandado por Pedro Luis Inchauspe y l'exércitu independentista, comandado por un fiel siguidor de Simón Bolívar el coronel Juan Gradia, batalla que termino como victoria pa los independentistes, dos años más tarde, el 10 de xunu de 1823 engárrase la batalla del Tanque Enriba que resulta tamién una victoria pa los independentistes comandados por Juan de los Reyes González frente al exércitu español comandado por Juan Pedro Urdaneta estes batalles fueron antecedentes a la Batalla de Carabobo y la Batalla naval del Llagu de Maracaibo respeutivamente.
Depués de la independencia del imperiu español, el 14 d'ochobre de 1830 son habilitaos tolos puertos del país pal comerciu estranxeru, ente ellos Cumarebo, Dempués de la Guerra Federal la provincia de Coro paso a llamase Estáu Falcón y les poblaciones cercanes a Puerto Cumarebo, Piritu y Barabara pasaron a formar el Distritu Zamora, qu'en 1989 dixebrar en 3 Conceyos Zamora nel cual atópase Puerto Cumarebo, Tocópero y Piritu.
Xeografía
[editar | editar la fonte]Puerto Cumarebo ta allugada al norte del Sistema Coriano, transición ente la cordal de la Mariña y la cordal de los Andes y al este de Santa Ana de Coro. Forma parte de la mariña Falconiana, ta constituyíu na so mayor parte por unes pequeñu formaciones montascoses que se converten en llanures a midida que avérense a la mariña, estes llanures derrotes per ríos y pequeñes quebraes, que desagüen nos dos grandes puertos, el puertu de Cumarebo, y el de Tucupido, esti postreru forma parte de la empresa del estáu Invecem. Escontra la parte montascosa de Puerto Cumarebo alcuéntrense regatos, y una Ciénega que-y da'l nome a una población, nesta zona montascosa tamién son abondoses los manantiales ente los cualos destaquen Quiragua, Güini y Taica, anque son más de 15 manantiales alcontraos na zona.
La vexetación de Puerto Cumarebo ye la típica del estáu Falcón, ye una vexetación principalmente xerofita na zona de la mariña, nes zones montascoses abonda más la vexetación camudando a plantes menos seques y más frondosas, como los maderos y los árboles frutales.
Clima
[editar | editar la fonte]Cumarebo comparte un clima bien similar al de la ciudá vecina de Coro el clima ye del tipu marítimu peninsular, con llargos perídos de seca y pluviosidá bien probe qu'algama en permediu los 382 mm al añu. La mayor precipitación rexistrar ente ochobre y avientu. La temperatura permediu ye de 27,8 °C, con mínimes de 24 °C y máximes de 32 °C. A diferencia de la so ciudá vecina en cumarebo nun son tan comunes los fuertes vientos, y estos rexístrense más que tou na rexón montascosa de la cienaga.
 Parámetros climáticos permediu de Puerto Cumarebo 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mes | Xin | Feb | Mar | Abr | May | Xun | Xnt | Ago | Set | Och | Pay | Avi | añal |
| Temperatura máxima media (°C) | 30 | 30 | 31 | 31 | 32 | 31 | |||||||
| Temperatura mínima media (°C) | 24 | 24 | 25 | 25 | 26 | 25 | |||||||
| Precipitación total (mm) | 20 | 10 | 10 | Error d'espresión: Operador < inesperáu | |||||||||
| Fonte: Weatherbase[1] | |||||||||||||
Demografía
[editar | editar la fonte]L'área urbana del conceyu Zamora céntrase principalmente nes parroquies Puerto Cumarebo y La Barraquera siendo los centros de mayor población del conceyu, en total Zamora tien una población de 33.166,[2] esta población alcontrar nun 75% nel área de Puerto Cumarebo, con más de 20.000 habitantes de la parroquia Puerto Cumarebo puramente dicha.
La población al igual que na del país ye mestiza y homoxénea, formar pola unión de les distintes races qu'empezaron a poblala a finales del sieglu XVI, Puerto Cumarebo anguaño, nel pasáu la colonia estranxera predominante yera l'afrocaribeña, pero anguaño esisten múltiples colonies estranxeres ente les que se destacar les colonies libanesa, siria, italiana, colombiana, palestina y china.
Política y gobiernu
[editar | editar la fonte]Al ser la capital del Zamora nél atópense allugáu l'alcaldía del Conceyu Zamora, la sedes municipales del Rexistru Civil, CNE, CANTV y la de Corpoelec.
Anguaño l'alcaldesa del conceyu ye Rosa Mencia, partidaria del ex-presidente Hugo Chávez, la población de Puerto Cumarebo caracterizóse por siguir totalmente l'enclín oficialista del PSUV, yá qu'en toles eleiciones realizaes hasta'l 2013 ganó'l partíu de Hugo Chávez inclusive nos comicios de 2007 nos cualos a pesar de que se perdió nel país, nel conceyu Zamora foi unu de los pocos nos cualos ganó'l chavismu.
Economía
[editar | editar la fonte]La so economía encontar na producción agropecuaria, pesquera y artesanal, na cual predomina la fabricación de muebles y enseres de cardón, cestería, talles en piedra caliar, texíu de sombreros y escobes. Tamién cunta con dellos bancos, una planta de cementu y una empresa de lácteos, el comerciu fai la so vida na cai Bolivar verdaderamente lo que se conoz como'l centru d'esti pueblu.
Tresporte
[editar | editar la fonte]Puerto Cumarebo ye cruciáu en tola so estensión pola porción esti de la carretera Troncal 3 que s'estiende dende Morón na Rexón Central, esta porción ye conocida como la carretera Morón-Coro.
Coles mesmes como'l so nome indicar tien un puertu públicu, alcontráu nel sector "El Cuetu", que ta destináu principalmente a la pesca artesanal. Amás esiste un segundu puertu alcontráu al este de Puerto Cumarebo y pertenez a la empresa Invecem, y ye utilizada pa la comercialización del cementu en gran escala. La empresa cementera tamién tien un aeropuertu priváu p'aviones pequeños.
Les sos cais son estreches que na so mayoría solo dexen la circulación de vehículos nuna sola direición, tien una sola avenida, llamada Avenida Bella Vista, que ye la principal entrada al pueblo si venir en direición Morón-Coro siguiendo esa direición esisten múltiples entraes al puertu que traviesen les cais que van en sentíu esti oeste.
El serviciu de tresporte urbanu emprestar delles llinies de carrín por puestos, que conecten el centru de la ciudá coles distintes urbanizaciones y parroquies.
El tresporte interurbanu ente Cumarebo y Coro vien dau por buses, taxis, y carros per puestu.
Corredores viales
[editar | editar la fonte]- Avenida Bella Vista, principal sitiu d'entrada al pueblu, percuerre la zona más al este de la población.
- Calle Bolívar, ye la cai principal nella concéntrase gran parte del comerciu, percuerre gran parte de la estensión de Puerto Cumarebo empezáu nel muelle y terminando na carretera nacional tien un sentíu oeste-esti.
- Cai La Paz, ye una cai paralela a callar Bolívar ye la más grande de Puerto Cumarebo, empieza nel sector El Cristal y termina na carretera nacional al oeste del pueblu, a la fin d'esta cai atopa'l terminal de pasaxeros de Puerto Cumarebo, na urbanización les delicies, lleva un sentíu contrariu a callar Bolívar ye dicir esti oeste
Víes d'accesu
[editar | editar la fonte]Puede llegase a Puerto Cumarebo peles siguiente víes terrestres:
- Dende Caraques: Autopista Rexonal del Centru hasta Valencia, depués tomando la Carretera Nacional Morón-Coro.
- Dende Coro: la mesma Carretera Nacional Morón-Coro pero en sentíu opuestu.
- Amás esisten víes antigües que comunicaben Puerto Cumarebo con Churuguara pero son víes en desusu y que tán totalmente estropiaes.
Puerto Cumarebo cuenta con comunicación direuta col Mar Caribe y atópase a una distancia curtia de Curaçao.
Comíes típiques
[editar | editar la fonte]La gastronomía cumarebera basar en mariscos y pexes en toles sos variedaes, caldu y'sablera, carite n'escabeche, mojito de cazón, rei, ente otros; la arepa pelada, arepa jojota, natilla, quesu de res, tostáu de cochino, quinchoncho, tapirama, dulce de lleche, dulce de lechoza, y dabudeque.
Llugares d'interés
[editar | editar la fonte]
- Ilesia La nuesa Señora de La Candelaria
Data de 1887, estilu grecorromanu, les sos puertes de madera llabráu a cincel, son frutu del inxeniu del autor Josephine Leidenz.
- Balcón Jurado
Empezáu a construyir en 1914, d'estilu grecorromanu. Obra llimpia de mampostería (cal y piedra). Propiedá del Xeneral León Jurado Presidente del Estáu Falcón (1912-1918).
- Pueblu Cumarebo
Ye un llindu pobláu de la zona montascosa de Cumarebo, ye famosa por allugar per dellos díes al padre de la patria Simón Bolívar, amás de los sos llindos paisaxes y llindos manantiales que la crucien, amás d'una hestoria rica en lleendes y una ilesia que data del sieglu XXVII.
- Centru Cultural del Conceyu Zamora "Simón Bolívar"
Primer hotel de Zamora, más tarde sede del ambulatoriu "Francisco Bustamante". Darréu sede de la Escuela d'Artes y Oficios y anguaño Centru Cultural del conceyu onde faen vida: Los Neños Cantores de Zamora, la Orquesta Xuvenil, la Escuela de Música Juan José Landaeta, la Biblioteca Simón Bolívar, el Taller de Teatru "Cumarebo Siempres" y les Dances Cumarebo.
- Sableres El Muelle y Bella Vista
- Boulevard del Muelle
Persones destacaes
[editar | editar la fonte]- Jesús Dumont (Chucho Dumont): foi un guitarrista, músicu, compositor, cantautor , personaxe bien conocíu de puertu cumarebo nos sos tiempos de mocedá hasta la so muerte.
- Samuel Dumont Guitarrista músicu, compositor anguaño realiza trabayu cola banda Grace de Puntu Fixu.
- Rafael Simon Urbina foi un caudiellu y políticu venezolanu, que lo llevó a combatir la dictadura de Gómez, encabezar dellos proyeutos d'invasión a Venezuela, y a participar na muerte del presidente de la Xunta Militar de Gobiernu Carlos Delgado Chalbaud en 1950
- Dr. Marín Llomba
- Manuel Vicente Cuervo (Chento Cuervo): Educador, proclamáu a proposición del Maestru Luis Beltrán Prieto Figueroa como "El más grande de los maestros venezolanos".
- Juan González Pérez: Cronista oficial del conceyu Zamora
- Xusto Leonidas Vargas Paché Vargas: Cantante. Compositor de la tema Qué llindu ye viaxar a Cumarebo, considerada himnu popular del conceyu.[3]
- Benjamin Blanco (Minche Blanco) cantautor
- Pedro Bonifacio Capo
- Rafael González Sirit
- Concepción Saavedra
- Celis Rovero: Cantante y Autor del llibru "Suaños del Bohemiu"
- Dr. Gustavo Otero Pulido: Destacáu médicu de Puerto Cumarebo, fináu en 1942.
- Dr. Osman Otero Higuera: Fíu del Dr. Gustavo Otero Pulido, al igual que'l so padre, foi un destacáu Médicu, amigu y conseyeru de los vecinos de Zamora.
- Dr. Juan Ocando
- Padre Tomás Riera Llugo
- Juan De Dios Navarro Duno, comerciante, fotógrafu y fundador del Grupu musical los 5 Juanes.
- Florentino Gomez, Llicenciáu n'Educación y fundador del Llicéu Ezequiel Zamora.
- Celestino Ramón Rodríguez, meyor conocíu como "Tinu" Rodríguez, compunxo ya interpretó numberoses obres musicales, ente les cualos recordamos: Falcón, Maracaibo Floríu, Los Pregones Zulianos, Chinquita, Maracaibera, ente otres.
- Lic Clodomiro Puerta Goitia, periodista y escritor
Pol so gran talentu musical foi declaráu Fíu Pernomáu de Puerto Cumarebo y aponderáu a Patrimoniu Musical del Estáu Zulia por Decretu N° 13-A de la Gobernación del Estáu. En 1994 foi creada la Fundación Don Tinu Rodríguez, pa emponderar los valores nacionales al traviés de la danza.
Festividaes
[editar | editar la fonte]- 1 de Xineru: Llocos de Cumarebo
- 2 de Xineru: Día del Comerciante *
6 de Xineru: Día de los Santos Reyes
- 2 de Febreru: Día de la Candelaria
- 1 de Mayu: Fiestes de San José Obreru *
17 de Mayu: Día de Puerto Cumarebo
- 30 de Payares: Badayada del Tambor
- 28 d'Avientu: Día de los Santos Inocentes
- 09 d'Ochobre Dia de les Viridianas
Ver tamién
[editar | editar la fonte]Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ http://www.weatherbase.com/weather/weather.php3?s=30408&cityname=Coro-Venezuela
- ↑ https://web.archive.org/web/20130308181349/http://www.ine.gov.ve/redatam/index.html
- ↑ Según Decretu de la Cámara Municipal Zamorana del añu 1955, ten de ser interpretáu obigatoriamente al rematar les sesiones solemnes de la municipalidá.
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q1007242
Multimedia: Puerto Cumarebo