Mizorán

Mizorán
Alministración
País	India
ISO 3166-2	IN-MZ
Tipu d'entidá	estáu de la India
Capital	Aizawl
Chief Minister of Mizoram (en)	Pu Zoramthanga
Xeografía
Coordenaes	23°N 93°E
Superficie	21081 km²
Llenda con	Assam, Tripura, Manipur, Bangladex y Myanmar
Demografía
Población	1 097 206 hab. (2011)
Densidá	52,05 hab/km²
Más información
Fundación	20 febreru 1987
mizoram.nic.in

Mizoram ye unu de los ventinueve estaos que, xunto colos siete territorios de la Unión, formen la República de la India. La so capital ye Aizawl. Ta allugáu nel estremu este del país, llindando al norte con Assam y Manipur, al este con Birmania, al oeste con Bangladex y al noroeste con Tripura. Con 1 100 000 habitantes en 2011 ye'l segundu estáu menos pobláu —per delantre de Sikkim—, con 21 000 km², el quintu menos estensu —per delantre de Nagaland, Tripura, Sikkim y Goa, el menos estensu— y con 52 hab/km², el segundu menos densamente pobláu, per delantre d'Arunachal Pradesh. El nivel d'alfabetización nesti estáu algama'l 89%, el segundu más altu dempués del de Kerala.

Población

Los Mizos o Lushais (asina llamaos por vivir nos Montes Lushai) tienen orixe tibeto-birmanu y son la etnia principal. Hai minoríes de Lai, Mara, Chakma, Hmar, Paite, Bru y otres.

Relixón

Cerca del 85% de la población ye de relixón cristiana, mayoritariamente presbiterianos y bautistes. Esti heriedu cristianu repitir na mayoría de los estaos vecinos como Nagaland y Meghalaya. Mizoram ye l'únicu estáu de la India con una mayoría cristiana y, xunto con Jammu y Caxmir, los dos únicos nos que nun esiste una mayoría hindú.

Distritos

L'estáu se dubdivide en 8 distritos según la siguiente tabla:

Distritu	Capital	Superficie km²	Habitantes (Censu: 2011)	Densidá Hab/km²
Mamit	Mamit	3 026	85 757	28,34
Aizawl	Aizawl	3 577	404 054	112,96
Lunglei	Lunglei	4 538	154 094	33,96
Kolasib	Kolasib	1 382	83 054	60,10
Serchhip	Serchhip	1 422	64 875	45,62
Saiha	Saiha	1 400	56 366	40,26
Champhai	Champhai	3 186	125 370	39,35
Lawngtlai	Lawngtlai	2 557	117 444	45,93

Historia moderna

La oposición al gobiernu británicu llevó a la formación de la Unión Mizo en 1946, cercana al Partíu del Congresu, y qu'aceptó la incorporación del territoriu al Estáu d'Assam en 1947. La fame de 1957 provocó'l descontentu mizo y formóse el "Mizo National Famine Front" empobináu por Laldenga, convertíu nel Frente Nacional Mizo (FNM) en 1963. Nestos años el MNF axuntó un exércitu de diez mil combatientes con sofitu de China.

En 1972 Mizoram llogró autonomía alministrativa, pero nun ameyoró apenes la situación de los mizos, una y bones el control del Estáu quedó en manes del Partíu del Congresu. A mediaos de los años setenta, China retiró'l so sofitu y les dificultaes de caltener bases en Bangladex llevaron a buscar la paz. Laldenga y Rajiv Gandhi alcordaron la paz en 1986 y Mizoram convertir n'estáu de la Unión, con ciertes normes especiales referíes a lleis locales.

Los rebeldes fueron amnistiaos. Un gobiernu de coalición ente'l MNF y el Congresu dirixó l'estáu hasta les eleiciones de 1987, nes que trunfó'l MNF (24 escaños de 40), pero les divisiones del movimientu, con una facción biforcada que se xunió al Congresu en 1988, provocaron el cambéu de mayoría, y ante la inestabilidá decretó'l gobiernu direutu dende Nueva Delhi.

Nes eleiciones de 1989 venció'l Partíu del Congresu y tuvo llugar la rebelión d'un grupu mizo, el "Himal Peoples Convention". Esti grupu llegó a un alcuerdu col gobiernu'l 15 de xunetu de 1994. Otra organización rebalba, la "Zomi Reunification Organization of Mizoram" (que cuntaba cola alianza de la tribu Paite de Manipur), preconizaba la reincorporación a Mizoram de les zones habitaes por mizos incluyíes n'estaos vecinos. Poco dempués remontáronse los reang (o bru) contra los mizos, provocando represalies y un ábanu de refuxaos reang escontra Asam y Tripura.

El "Bru National Liberation Front" (que la so ala política yera'l "Bru National Union") esixía un conseyu alministrativu separáu dientro de Mizoram. El 25 de payares de 1998 una coalición ente'l "Mizo National Front" y el "Mizoram Peoples Conference" venció nes eleiciones del estáu (34 escaños sobre 40 y 6 escaños el Partíu del Congresu). L'ex guerrilleru Zoramthanga aportó a la xefatura del gobiernu.

Fechos y cifres

• Grupos étnicos:

• Mizo/Lushai: 35.6%
• Hmar: 26.9%
• Poi: 8%
• Chakma: 7.7%
• Ralte: 7%
• Pawi: 5.1%
• Mara: 5.0%
• Kuki: 4.6%
• Otros: 0.1%

• Relixón (censu 2001):

• Cristianos: 87.0%
• Budistes: 7.9%
• Hindus: 3.6%
• Musulmanes: 1.1%
• Otros: 0.3%
• Relixones non indicaes: 0.1%

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Mizorán.

• Datos: Q1502
• Multimedia: Mizoram