Higuera de Albalat
 Higuera de Albalat | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  España | ||||
| Autonomía |  Estremadura | ||||
| Provincia |  provincia de Cáceres | ||||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España[1] | ||||
Alcalde de Higuera de Albalat (es)  |
Dionisio Cordero Soleto (es) | ||||
| Nome oficial | Higuera de Albalat (es)[1] | ||||
| Códigu postal |
10359 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 39°43′41″N 5°39′18″W / 39.728°N 5.6549°O | ||||
  Higuera de Albalat Higuera de Albalat (España)  | |||||
| Superficie | 40.54 km² | ||||
| Altitú | 480 m | ||||
| Llenda con | Almaraz, Romangordo, Deleitosa y Casas de Miravete | ||||
| Demografía | |||||
| Población |
105 hab. (2023) - 71 homes (2019) - 42 muyeres (2019) | ||||
| Porcentaxe | 0.03% de provincia de Cáceres | ||||
| Densidá | 2,59 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
| higueradealbalat.es | |||||
 | |||||
Figal de Albalat ye un conceyu español, na provincia de Cáceres, Comunidá Autónoma d'Estremadura.
Toponimia
[editar | editar la fonte]El so nome provién de l'antigua medina árabe conocida como Makhada Albalat (que significa “pasu, calzada”). La medina data del sieglu XI y les sos ruines pueden entá contemplase a veres del ríu Tajo, dientro del términu municipal de Romangordo.
Xeografía física
[editar | editar la fonte]Figal atopar a 55 quilómetros de Trujillo, a 79 de Plasencia, a 82 de Guadalupe, a 100 de Cáceres, a 141 de Mérida y a 216 de Madrid.
La llocalidá allugar ente les sierres d'El Campillo y El Frontal, dientro de la zona periférica de proteición del Parque nacional de Monfragüe, una área declarada pola Unesco "reserva de la biosfera". Poro, cunta con una flora y fauna protexíes y un marcu paisaxísticu de gran guapura. El términu municipal estender pel norte hasta'l ríu Tajo, dientro de la contorna de Los Ibores y de la Mancomunidá del Campu Arañuelo.
Historia
[editar | editar la fonte]Los raigaños d'esti conceyu cacereñu apaecen xuníes dende l'antigüedá a Romangordo y Casas del Puerto. Sicasí, dientro del so términu l'arqueoloxía pudo llograr una serie de datos que dexen pel momento señalar al pobláu prehistóricu de la sierra de la Calzadilla, anque se desconoz si pertenez a la edá del Cobre o la del Bronce, como referente más antiguu del poblamientu. Per otra parte, del tiempu de la Edá Media destaquen les ruines d'una talaya y la so ciudadela en Castil Oreya, cerca de la mina La Nortiza, n'unu de los meandros del Gargüelu Grande. Na actualidá atopar n'estáu de ruina. De los restos actuales apréciense los restos d'un torrexón de planta cuadrada construyíu de cayuela, al igual que los restos d'una pequeña población ente los riscos que polos fragmentos cerámicos que correspuenden a un asentamientu musulmán del sieglu XI.
Xunto coles llocalidaes vecines de Romangordo y Casas de Miravete, integró la llamada Campana de Albalat, una organización municipal que data del sieglu XIII y qu'arrexuntaba nun solu conceyu los conceyos de los trés pueblos y de dalgunos otros anguaño sumíos. Hai quien sostién que se trata de la primer mancomunidá de conceyos d'Estremadura.[2] Llamada tamién estáu de Albalá, yera un señoríu xurisdiccional qu'a lo llargo de la historia foi alternativamente Incorporación de señoríos incorporáu a la Corona y concedíu a delles families nobles. Na segunda metá del sieglu XVII pertenecía al duque de San Germán; a mediaos del XVIII, a Francisco Fernández Munilla,[3] y nel tránsitu al XIX, a Manuel Godoy. Anguaño, la Campana de Albalat caltiénse como una mera alcordanza y sirve a los trés conceyos pa la organización conxunta de delles fiestes y actividaes al añu, como la celebración del Día d'Estremadura, el 8 de setiembre, que los sos festexos entama de manera rotativa cada unu de los trés conceyos.
A la cayida del Antiguu Réxime la llocalidá constituyir en conceyu constitucional na rexón d'Estremadura, dende 1834 quedó integráu nel Partíu Xudicial de Navalmoral de la Mata.[4] Nel censu de 1842 cuntaba con 70 llares y 383 vecinos.[5]
Demografía
[editar | editar la fonte]Evolución demográfica (INE[6][7]):
En 2008 Figal tenía una pirámide de población avieyada, onde 84 de los 104 habitantes teníen más de 45 años y nun vivía nel pueblu nenguna persona menor de cinco años.[8]
Tresportes
[editar | editar la fonte]Figal atopar a 30 quilómetros de Navalmoral de la Mata. Hai un autobús diariu d'ida y vuelta ente dambes llocalidaes, y dende Navalmoral puede aportase en tren o autobús a les principales ciudaes estremeñes y españoles.
Patrimoniu
[editar | editar la fonte]
Ente los sos curiosos históricos, Figal cunta coles ruines d'una talaya islámica y la so ciudadela, que daten de los sieglos X-XI y allúguense nel monte de Castil Oreya.
Nel centru del pueblu, na Plaza de Castejón, llevántase la Ilesia parroquial católica so la advocación de San Sebastián y San Fabián, na Archidiócesis de Mérida-Badayoz, Diócesis de Plasencia, Arciprestalgu de Casatejada.[9] Edificación construyida ente los sieglos XVI y XVII a base de mampostería y granitu en dir de les ventanes y les puertes. La so torre del campanariu, de dos cuerpos a base de mampostería y lladriyu ye'l símbolu más emblemáticu de Figal. A ella apuértase al traviés de la sacristía del templu por una escalera de cascoxu integrada nun cilindru esternu. L'interior consta d'una única nave estremada en cuatro tramos separaos por arcos de mediu puntu sofitaos en pilastres adosaes. L'ábside poligonal ta cubiertu por una bóveda de terceletes. Nel edificiu caltién un retablu de dos cuerpos y remate d'estilu clasicista que data del sieglu XVII, apocayá restauráu (2007). Tamién se caltién una talla gótica d'un Cristu crucificáu qu'encaxa n'otru retablu d'estilu clasicista que representa a les figures de San Juan y la Virxe. La Ilesia tamién alluga les imáxenes de los patrones de la llocalidá, San Sebastián y la virxe del Rosario.[10]
A unos diez quilómetros del conceyu atopa'l Ponte de Albalat, una de les obres públiques construyíes sol reináu de Carlos I. La so fecha de finalización envalorar hacia l'añu 1552, y tien un llargor de 127 metros, un altor de 38 metros y un anchor de 6,8 metros, ensin cuntar los pretiles. La ponte ta formáu por dos arcos: unu de mediu puntu con una apertura máxima de 33 metros, y l'otru de ojiva apuntada con apertura de 17 metros, que tien la particularidá de tener tres files de dovelas. Dambos fuelguen sobre una pilastra central semicircular. Entá caltién un gran escudu talláu en relieve col emblema de l'águila bicéfala del emperador.
Amás, dientro del so términu municipal atópase la Gargüelu de Descuernacabras, primer tramu del Banzáu de Valdecañas. El gargüelu tien una zona habilitada como piscina natural y ta abierta al públicu.
Otru puntu importante del términu ye la Mina La Nortiza. Trátase una antigua mina anguaño abandonada, de la que s'estrayía principalmente plomu y cinc, y que dota a la zona un ampliu interés xeolóxicu. La redolada de la mina nun ta acondicionáu pal turismu, polo qu'hai que ser cuidadosu na visita, una y bones les galeríes verticales d'estracción siguen abiertes.
Festividaes
[editar | editar la fonte]
Les fiestes más importantes nel conceyu son:
- 20 de xineru: San Sebastián
- Primer fin de selmana d'agostu: Fiestes del emigrante *
8 de setiembre: día d'Estremadura
Deporte
[editar | editar la fonte]En Figal hai numberoses rutes de senderismo. Una de les más destacaes ye la ruta de la Mina La Nortiza, nel Gargüelu de los Nozales.
La redolada natural nel que ta allugáu'l pueblu favoreció amás la implantación de la caza y les rutes a caballu dientro del términu municipal.
Dientro de les instalaciones deportives cabo destacar una pista multiusos según un campu d'adomadura ecuestre.
Hai delles agrupaciones formaes en redol a la caza, caballos y la más numberosa, la del Comunio, onde numberosos aguarones de lluriga apuñálense xornada tres xornada en cuenta de unes murnies hamburgueses. Hai de solliñar la trama Messi.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ 1,0 1,1 URL de la referencia: https://www.boe.es/boe/dias/2021/06/24/pdfs/BOE-A-2021-10582.pdf.
- ↑ Según los datos de la web Paséu Virtual
- ↑ Respuestes de la Campana de Albalat al Catastru del Marqués de la Ensenada Archiváu 2018-08-10 en Wayback Machine, en Romangordo.info.
- ↑ Cervantes Virtual [1]
- ↑ Conceyu Códigu INE -10.097 [2]
- ↑ «Poblaciones de fechu dende 1900 hasta 1991. Cifres oficiales de los Censos respeutivos.» (castellanu). INE. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-09-21. Consultáu'l 21 de xunu de 2011.
- ↑ «Series de población dende 1996. Cifres oficiales de la Revisión añal del Padrón municipal a 1 de xineru de cada añu.» (castellanu). INE. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-10-09. Consultáu'l 21 de xunu de 2011.
- ↑ Institutu Nacional d'Estadística, España (ed.): «Revisión del Padrón municipal 2008. Datos por conceyos. Población por sexu, conceyos y edá (grupos quinquenales). Higuera». Consultáu'l 18 d'agostu de 2010.
- ↑ LISTAR POR LLOCALIDÁ DE PARROQUIES [3] Archiváu 2012-11-30 en Wayback Machine
- ↑ ilesia-de-s-sebastian.html Información artística sobre la Ilesia del profesor de historia Antonio González Cordero
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Higuera de Albalat.
Higuera de Albalat n'OpenStreetMap.- Información del conceyu nel Portal de la Mancomunidá Campo Arañuelo (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión)..
- Reportaxe sobre'l conceyu nel periódicu Güei (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión)..
Datos: Q1647875- Multimedia: Higuera de Albalat