Saltar al conteníu

Arándiga

Coordenaes: 41°30′33″N 1°29′59″W / 41.5093°N 1.4998°O / 41.5093; -1.4998
Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Arándiga
Alministración
País España
Autonomía Aragón
Provincia provincia de Zaragoza
Tipu d'entidá conceyu d'Aragón
Alcalde d'Arándiga Conrado Domingo Pérez
Nome oficial Arándiga (es)[1]
Códigu postal 50266
Xeografía
Coordenaes 41°30′33″N 1°29′59″W / 41.5093°N 1.4998°O / 41.5093; -1.4998
Arándiga alcuéntrase n'España
Arándiga
Arándiga
Arándiga (España)
Superficie 50.220097 km²
Altitú 462 m
Llenda con
Demografía
Población 266 hab. (2023)
- 159 homes (2019)

- 143 muyeres (2019)
Porcentaxe 0.03% de provincia de Zaragoza
Densidá 5,3 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
Cambiar los datos en Wikidata

Arándiga ye una llocalidá y conceyu asitiada na provincia de Zaragoza, na contorna de la Comunidá de Calatayud. Ta asitiada a unos 70 km de Zaragoza capital. Pol so términu municipal escurren los ríos Aranda y Isuela, hasta que dambos se xunen no que llocalmente conozse como "La juntura", y siguen hasta desaguar nel ríu Jalón. Tien una población de 385 habitantes (INE 2013).

Política llocal

[editar | editar la fonte]

Últimos alcaldes d'Arándiga

[editar | editar la fonte]
Periodu Alcalde Partíu
1979-1983 Rafael Trasobares Murillo[2] PAR
1983-1987
1987-1991 Conrado Domingo Pérez[3] AP
1991-1995 PP
1995-1999
1999-2003
2003-2007
2007-2011
2011-2015
2015-2019 Emilio Francisco Garza Trasobares[4] CHA

Resultaos eleutorales

[editar | editar la fonte]
Eleiciones municipales[5]
Partíu 2003 2007 2011 2015
CHA 1 3 4
PP 5 4 4 3
PSOE 1 - - -
PAR - -
Ind. 3
Total 7 7 7 7

Llugares d'interés

[editar | editar la fonte]
Vista del conceyu y el so castiellu.
Arcu de la Villa, en Arándiga, Zaragoza.

La población tien un castiellu árabe en ruines[6] y pal qu'esiste un proyeutu de rehabilitación. Tamién dispón d'una ermita y una ilesia de la mesma dómina del castiellu, d'estilu arte mudéxar.

La villa d'Arándiga foi concedida por Alfonsu II a Pedro d'Uesca en 1188, siguiendo en situación de señoríu nes centuries siguientes, magar recibió dellos privilexos per parte de la Corona na persona de Pedru IV.

Dempués foi de los condes de Morata. Nes sos armes refléxase tantu la so vinculación a la Corona real d'Aragón ("barres" d'Aragón) como al señoríu indicáu.

Conozse la so aición a favor de la desvinculación señorial en 1820, según les sos disidencies pola so residualismo feudal en 1874.

Emplega como armes un escudu partío y recortao: primero, d'oru, cuatro palos de gules (Aragón); segundu, de gules, luneta renversada de plata; terceru, de plata. Se timbra con corona real zarrada. Y usa como bandera, pañu mariellu de proporción 2/3, d'esquina a esquina del pañu, una aspa colorada, y nel centru de l'aspa una lluna blanca coles puntes escontra baxo.

La Güerta

[editar | editar la fonte]

Ye conocida pola calidá de los ayos que produz, producción que se complementa cola fruta y la ganadería, base de la economía llocal.

Tipos de cultivu %
Llabor secanu 37
Llabor regadío 3
Camperes y terrenes incultos 48
Olivar 3
Viña 5
Frutales 4
Frutos secos 3
Otros 7

Área d'Estadística, Direición Xeneral del Catastru 2013. Datos referentes al añu 2012.

Paisaxe nel camín d'Arándiga a Brea de Aragón.

Nel términu d'Arándiga tien llugar la confluencia de los ríos Aranda y Isuela que nacen nes estribaciones del Moncayo. Estos de la mesma desagüen nel ríu Jalón que riega tamién parte del so términu. El contraste de la Sierra d'Arándiga, con mapa de plantes propies de terrenes probes y cascayosos como'l romeru y tomillu, oldea col verdor de les sos vegues. Esisten munches fontes en tolos ríos que pueden afayase per pequeñu caminos y senderos, dacuando en llugares ocultos pol mapa d'artos y matojos. Pol so términu pasa'l senderu GR 90 Tierres del Moncayo y Sistema Ibéricu. La principal y más grande ye la Fonte del Artu, que s'atopa na carretera a la salida del pueblu, con cuatro caños d'agua potable y formando conxuntu col llavaderu, inda n'usu. Otra fonte importante ye L'Argolla, al llau del Ríu Aranda y nun llugar d'enorme guapura, siguiendo per esti ríu vamos atopar la Fonte El Pioyu, la fonte del Covarón y nuna redolada más cercana al pueblu La Fonte d'El mio Llugar. Na güerta del ríu Jalón tenemos la conocida Fonte de Santa María. Amás de les nomaes, esisten delles fontes y manantiales na zona, según acequias de riego utilizaes yá polos árabes qu'inda perduren y faise bon usu d'elles. Nun podemos escaecenos d'El Saltu de les Mines. Cuando lleva abondosu caudal el ríu salta un desnivel provocando un tabayón d'agua más que considerable qu'abluca pola so singularidá y encantu.

Les sos fiestes principales son: Romería a la ermita de los patrones el segundu llunes de mayu; fiestes de San Cosme y San Damián, del 26 al 28 de setiembre (patronales); y la fiesta de la Purísima Concepción el 8 d'avientu.

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
  2. Ministeriu de Facienda y Alministraciones Públiques (Gobiernu d'España). «Treinta aniversario de las primeras elecciones municipales de la democracia». Archiváu dende l'orixinal, el 6 de marzu de 2014. Consultáu'l 6 de marzu de 2014.
  3. Alcaldes d'Aragón de les eleiciones de 2011
  4. «Alcaldes de tolos conceyos de la provincia de Zaragoza». Heraldo.es. 14 de xunu de 2015. https://www.heraldo.es/noticias/aragon/zaragoza_provincia/2015/06/14/todos_los_alcaldes_provincia_zaragoza_366885_1101025.html. 
  5. Gobierno d'Aragón. «Archivo Eleutoral d'Aragón». Consultáu'l 18 d'ochobre de 2012.
  6. SIPCA El castiellu d'Arándiga

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]