উপপাদ্য
.PNG)
উপপাদ্য (ইংৰাজী: Theorem) হৈছে জ্যামিতীয় প্ৰতিজ্ঞা। ইয়াক স্বতঃসিদ্ধ ভাৱে বা পূৰ্বে প্ৰতিস্থিত কোনো বিবৃতিৰ ভিত্তিত প্ৰমাণৰ দ্বাৰা সত্য বুলি গ্ৰহণ কৰা হয়। সেয়ে ই এক স্ব-স্বতঃসিদ্ধ বিবৃতি।[2][3][4] উপপাদ্যবোৰ একোটা স্বতঃসিদ্ধৰ যুক্তিপূৰ্ণ ফলাফল, যাৰ এক বা একাধিক যুক্তিপূৰ্ণ প্ৰমাণ থাকে। এই প্ৰমাণে উপপাদ্য একোটাক ন্যায্যতা প্ৰদান কৰে। প্ৰমাণিত উপপাদ্যৰ বৈজ্ঞানিক ভিত্তি সমূহ পৰীক্ষণ মূলক।[5][6] প্ৰতিটো উপপাদ্যই দুটা অংশযুক্ত একোটা জটিল উক্তিৰ দ্বাৰা প্ৰকাশ কৰা হয়:
- if (যদি)-ৰে আৰম্ভ হোৱা if part আৰু
- then (গতিকে/তেন্তে)-ৰে আৰম্ভ হোৱা then part।
প্ৰথম অংশটোত প্ৰদত্ত চৰ্তটো উল্লেখ থাকে বা ই ইতিমধ্যে পূৰ্বানুমান ভিত্তিত প্ৰতিস্থিত। দ্বিতীয় অংশটো প্ৰমাণ কৰিব লগা অংশ বা অজ্ঞাত অংশ। ইয়াক মন্তব্য বা সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰিব লগা (Conclusion part) বুলিও কোৱা হয়।
প্ৰমাণৰ বিভিন্ন অংশ
[সম্পাদনা কৰক]যিকোনো এটা উপপাদ্যৰে বিধিসন্মত প্ৰমাণৰ ৬টা অংশ থাকে:
- উপপাদ্যটোৰ উক্তি
- চিত্ৰ (Figure)
- পূৰ্বানুমান (Hypothesis)
- মন্তব্য/সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ
- অংকন
- সু-শৃংখলীত প্ৰমাণ
তথ্যসূূত্ৰ
[সম্পাদনা কৰক]- ↑ Elisha Scott Loomis. "The Pythagorean proposition: its demonstrations analyzed and classified, and bibliography of sources for data of the four kinds of proofs". Education Resources Information Center. Institute of Education Sciences (IES) of the U.S. Department of Education. http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED037335.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2010-09-26. Originally published in 1940 and reprinted in 1968 by National Council of Teachers of Mathematics.
- ↑ "Definition of THEOREM" (en ভাষাত). www.merriam-webster.com. https://www.merriam-webster.com/dictionary/theorem। আহৰণ কৰা হৈছে: 2019-11-02.
- ↑ "The Definitive Glossary of Higher Mathematical Jargon – Theorem" (en-US ভাষাত). Math Vault. 2019-08-01. https://mathvault.ca/math-glossary/#theorem। আহৰণ কৰা হৈছে: 2019-11-02.
- ↑ "Theorem | Definition of Theorem by Lexico" (en ভাষাত). Lexico Dictionaries | English. Archived from the original on 2019-11-02. https://web.archive.org/web/20191102041621/https://www.lexico.com/en/definition/theorem। আহৰণ কৰা হৈছে: 2019-11-02.
- ↑ Markie, Peter (2017), Zalta, Edward N., ed., "Rationalism vs. Empiricism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Metaphysics Research Lab, Stanford University), https://plato.stanford.edu/archives/fall2017/entries/rationalism-empiricism/, আহৰণ কৰা হৈছে: 2019-11-02
- ↑ However, both theorems and scientific law are the result of investigations. See Heath 1897 Introduction, The terminology of Archimedes, p. clxxxii:"theorem (θεὼρνμα) from θεωρεἳν to investigate"