Atọm

Atọm ìre atalek sọntitiik okpọkọ me lek matà. Otutuuk matà (inu geelek òkaan̄ okpukpuk), îre atọm ogbaan̄ iriaak irọ inu cha. Kpebekọt isa kemisitiri ikike isa ibum atọm inyi isip igak ike îkupbe. Eya orọ, me mgbọ òraraka, owuwa ene ekekikeek ibe ke atọm ore ọkpọkọ òsisip ichit ebekọt isan̄a me lek inu.

Atọm

Atọm ìkup me lek me lek. Ebi kè atọm mîsiin̄ enenen, ire, oke kiban̄ ìkigọọk me lek ojelek atọm ema erebe. Atọm ìkire 0.1 re 0.5 nanomità nan̄a me utọn̄ ge saba re utọn̄ keyilọ. Nanomità ge ìsip mgbọ 100,000 igak uwele ukut ijeek ge. Eya orọ, kpebekọt imun̄ atọm me ofọọk-chieen̄ îtata esa nroon̄ òsibi esese ikpọ.

Inu ita egbaan̄ irọ atom. Ema ìre porotọn, nutọrọn mè elekitọrọn. Porotọn mè nutọrọn mîkaan̄ okputuk iwa igak elekitọrọn. Ema ekikup me agan̄ etete me lek atọm, sà elekitọrọn okikup me otu-utọn̄ atọm mè ikikọp ikana echichilọ okokop. Ebi kè elekitọrọn mîfet enenen. Îre unye <electomagnetic> okitet etete atọm mè ebi kè elekitọrọn isun̄ ge.