Wilhelm Tell (Burgen in Flammen)

Filmdate
Dütsche Titel	Wilhelm Tell (Burgen in Flammen)
Originaltitel	Wilhelm Tell (Bergfeuer lodern)
Produktionsland	Schweiz
Originalsprooch	Deitsch, zom Doil au Schwyzerdütsch
Erschiinigsjoor	1960
Lengi	101 Minute
Altersfreigoob	FSK 6
Stab
Regie	Michel Dickoff ond Karl Hartl
Dräibuech	Michel Dickoff, Karl Hartl, Max Frisch, Luise Kaelin ond Hannes Schmidhauser
Produktion	Josef Richard Kaelin
Muusig	Hans Haug ond Kurt Svab
Kamera	Hans Schneeberger, Adolf Jenny ond Fritz E. Maeder
Schnitt	Hermann Ludwig ond Paula Vibel
Bsetzig
Robert Freytag: Wilhelm Tell Wolfgang Rottsieper: Gessler Alfred Schlageter: Walter Fürst Hannes Schmidhauser: Arnold von Melchtal Leopold Biberti: Werner Stauffacher Maria Becker: Gertrud Stauffacher Heinz Woester: Attinghausen Georges Weiss: Rudenz Birke Bruck: Berta von Bruneck Zarli Carigiet: Baumgarten Helen Hesse: Baumgartnerin Paul Bühlmann: Rudi Inigo Gallo: Burghauptmôô Karl Pistorius: Wolfenschiessen Alfred Rasser Armin Schweizer Max Knapp ond a-ma Haufa Stadischda vo de Kanton Uri ond Schwyz

Dialäkt: Schwäbisch

Wilhelm Tell (Burgen in Flammen) isch a Schweizer Schbiilfilm us-em Jôhr 1960, wo zwar weitgehend em Drama „Wilhelm Tell“ vom deitscha Dichtr Friedrich Schiller folgt, abr au Element vom Aegidius Tschudi seira Chronik ond vom „Weißen Buch von Samen“ enthelt. D Reschii hend sich zwoi Manna doilt: dr Michel Dickoff ond dr Karl Hartl. Der Film vrzehlt d Gschicht vom sagahafda Freiheitshelda Wilhelm Tell, wo em friha 14. Jôhrhondert d Urschweiz vo de dikdadorisch herrschende eschtreichische Landvegt befreit hôt. Am Drehbuach hend glei fenf Persona drô romgschaffet, ondr andrem dr Max Frisch.

Handlong

Der mit-ma graußa Uffwand drehde Film schildret da Freiheitskampf vo dr oiheimischa Bevelkrong en de Kanton Schwyz, Uri ond Unterwalden. Ôôfanga duat’r mit dr Flucht vom Konrad Baumgarten, wo oin vom Kaiser seine Burgvegt doodgschlaga hôt, weil sich dr sell an seim Weib hôt vrganga wella. Weitre Szena behandlet da Ritlischwur, da Epflschuss, d Gfanganahm vom Tell ond deam sei Fahrt ibr da Viirwaldstettersee ond gega Schluss d Ermordong vom Gessler en dr Hohla Gass. Zwischadurre geit’s Gschbräch zwischem Ulrich von Rudenz on dem Landfrailein Berta von Bruneck. Uffheera duat der Film mit-ma Uffstand, wo d Burga vo de Veegt gschdirmt ond en Flamma gsetzt werret.

Produkzioo

D finanzielle Middl, wo de Macher vo deam Film zor Vrfigong gschdanda hend, send 3,5 Milliona Schweizer Franka gwäa. Dreht wôrra isch der Film en „Eastmancolor“ ond em Broitwandformat an de Originalschaublätz vo de Kanton Uri, Schwyz ond Unterwalden sowia em Tessin. Dia Dreharbeida hend zwelf Wocha en Ôôschbruch gnomma, jeweils d Hälfde fir d Ussauffnahma ond fir d Ennauffnahma em Studio. D Urauffihrong ischt – en Ôwesaheit vo de Hauptdarsteller ond dr Schweizer Regiirong, vrdredda durch da Bundesrat Ludwig von Moos – em Dezember 1960 em Corso-Kino en Zirich gwäa. Dr „Blick“ hôt des Ereignis als „glanzvoll“ bezeichnet. Dr Erfolg ischt so grauß gwäa, dass mr d Vorfihrongszeit om acht Wocha vrlengret hôt. Dômôls hôt seller Film als oiner vo de bedeidenschde Schweizer Film golda. Eigschbiilt hôt’r abr bloß d Hälfde vo de Produkziooskoschda.

Z Moskau hôt der Film a-ma Feschdival teilgnomma ond ischt mit-ma Preis auszeichnet wôrra. Dô druff hôt dr Produzent Kaelin vo de Russa s Ôôgebot kriagt, er dät a halba Millioo Franka kriaga, wenn der Film vom sowjedischa Filmvrleih „Sovexportfilm“ vrwerdet werra därf. Des hôt abr zor Folge ghet, dass sich en dr Schweiz a patriodischer Widerstand bildet hôt. Em Kaelin sei Ôôtrag ans Schweizer Parlament, s Defizit mit staatliche Middl zo decka, ischt abr zom Scheitra vrurteilt gwäa. Zom Trotz hôt nô dr Staelin d Film-Reacht an d Sowjetunion vrkauft.

Em Lauf dr Zeit ischt’s em Kaelin abr doch nô glonga, sei Defizit zo decka. Ond des isch so komma: Dr Kaelin hôt sich et bloß als Filmproduzent, Schauschbiiler, Glasmôler ond Senn betädigt, sondern au als Erfender. Dô drbei ischt’s-em glonga, a nuiardigs Belifdongs-Syschdem zo erfenda (Belüftungs-System Kaelin). Om des vrmarkda zo kenna, hôt’r a Firma grendet, d NORM AMC AG. Mit dera hôt’r en-ra reladiv kurza Zeit an Omsatz vo 3,5 Milliona Franka gmacht.

Kridik ond Auszeichnonga

S Lexikon des internationalen Films weist druff nô, dass en sellem Film et s klassische Drama vom Schiller em Middlpunkt stôht, der Stroifa abr a landschafts-scheener „hischdorischer“ Film vo aufwendich-herkemmlicher Machart wär, ond dass dr Darsteller vom Tell kaum ibr a treiherziga Tarzanfigur nauskommt. D Neue Zürcher Zeitung beôstandet, dass glei a baar Rolla falsch besetzt send. S Lexikon der Schweizer Filmgeschichte „lobt“ d Koschdiim vo de Schauschbiiler, wo guad biiglet send, ond hebt de hibsch fodografiirde Landschafda hervor.

Em Gegasatz vo selle negadive Kridika hôt der Film a Auszeichnong bei-ma Film-Feschdival en Indien kriagt, ond uff-em Indrnazionala Filmfeschdival z Moskau hôt’r das Preis fir de bescht Reschii kriagt. Heitzodag stôht der Film ondrem Kuldurgiadrschutz vo dr Schweiz. Dr Vrkauf vo de DVDs wuud drzua vrwendet, dean Film en seira opdischa Qualideet zo erhalda.

Weblink

• Wilhelm Tell (Burgen in Flammen) in dr Internet Movie Database
• urs-film.ch An Haufa Informaziona ibr da Film, z. B. ibr Dreharbeida, de beteiligte Persona, d Filmplakat en vrschiidene Schbrôcha ond d Finanziirong.
• Dô kô-mr da ganza Film ôôgucka (Lizenz Uri-tv.ch) (Memento vom 24. Septämber 2009 im Internet Archive)
• «Ich werde niemals aufgeben» a Artikl ibr da Produzenda Kaelin em „Beobachter“, Ausgab 19/06 (8. Sept. 2006)

Oinzlne Nôchweis

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Wilhelm_Tell_(Burgen_in_Flammen)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.