Uurmacherschuel Furtwange
D Uurmacherschuel Furtwange im Schwaarzwald-Boor-Krais isch di eltscht Uurmacherschuel z Dytschland. Si het e wiichtige Byydragg zue dr Entwicklig vu dr Uureninduschtry im Schwaarzwald glaischtet un duet bis hite Uurmacher*ne uusbilde.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Um di Mitti vum 19. Jorhundert het d Regierig vum Grooßherzogduum Baade s „Armehuus“ im hooche Schwaarzwald wellen unterstitze. Wel s im Schwaarzwald rund um Furtwange vyyl Buure un Handwäärcher gee het, wu in dr lange Winter as Uurmacher gschafft hän, het mer dur e besseri Uusbildig dääne iri Absatzschangse uf em Määrt welle verbessere.
Am 26. Februar 1849 het derrno dr Großherzog Leopüold vu Baade z Furtwange di eerscht dytsch Uurmacherschuel grindet. Zum eerschte Diräkter isch dr jung Ingenieur un Böuroot Robert Gerwig bstellt woore, wu im Gebei an dr Allmendstr. 51, wu d Stadt Furtwange gchauft het, Wäärchstätte fir Grooß- un Däsche-Uurmacher yyghriichtet het.
Scho no zwai Joor het dr Robert Gerwig an dr Schuel e Leersammlig mit Uure aagfange, doderzue het er in eme Ufruef Uure us dr ganze Regioon gsammlet. Us dääre Sammlig, wu bal au fir d Effetligkait zuegängli gmacht wooren isch, het si s Dytsch Uuremuseum entwicklelt, wu hit di greescht dytsch Uuresammlig isch. S Uuremuseum isch Dail vu dr Hoochschuel Furtwange un doodermit e diräkte Noofolger vu dr Uurmacherschuel.
Us dr Uurmacherschuel stammt au d Schwaarzwälder Guckucksuur in dr hitige Foorm. Im Schwaarzwald sin di eerschte Guckucksuure syt dr Mitti vum 18. Jorhundert gmacht woore. Go dr Uurebrodukzioon z Furtwange un drum ume zue mee Absatz verhälfe, hat dr Schuellaiter Robert Gerwig 1850 e Wettbewäärb veraastaltet: Är het di „vaterländische Chinschtler“ im ganze Grooßherzogduum Baade ufgruefe, en Entwuurf fir e nei Uureghyys fir d Guckucksuur z mache. Dr Architäkt Friedrich Eisenlohr het dooderzue ne Entwuurf yygee, wu si an syne Blään fir d Baanwäärterhyysli vu dr Baadische Staatsbaan orientiert ghaa het: Di sognännt Baanhyysliuure isch en Erfolg un d Grundlaag fir alli Guckucksuure vu dr letschte 150 Joor woore, s Hyysli isch fascht glyych bliibe, gäbnderet het mer nume s Dekor. Wäge däm giltet Furtwange un d Geegnig dur d Uurmacherschuel bis hit as Zäntrum vu dr „orginaal Schwaarzwälder Guckucksuure“.
Wel d Laag vu dr Uurmacher z Baade aafangs 1860er Joor besser wooren isch, het d Regierig kai Noowändigkait me fir d Schuel gsää un het si anne 1864 wider zuegmacht. Nume dr eemoolig Leerer Lorenz Bob, e Stockuuremacher, het in sym Huus am Sommerberg allno Leerbeube uusbildet.
Dur dr Yysatz vum Gwäärbleerer Schott isch anne 1877 z Furtwange wider e Uurmacherschuel grindet woore, do hän d Uurmacher ai Joor lang gleert, si hän aber scho dr Maischter derfiir mieße haa. Wel d Zaal vu dr Schueler gstiigen isch, het mer schließli e nei Schuelögebie böue, wu mer 1891 het chenne yyzie. Wel d Fyyn- un Elektromechaanik in dr Regioon all wiichtiger wooren isch, het mer au Leergäng fir die Handwäärch yygfiert.
Noch em Zweete Wältchrieg isch d Uurmacherschuel in zwee Zwyyg ufdailt woore: e Ingenieurschuel un e Beruefsfachschuel. Beedi Zwyyg leen si doodermit diräkt uf d Uurmacherschuel vum Robert Gerwig vu 1850 zruggfiere.
Dr aint Zwyyg isch e Ingenieurschuel gsii. Do het d Fyynmechaanik e wiichtigi Roll gspiilt. D Ingenieurschuel het si derno wyterentwickelt zue dr Fachhoochschuel Furtwange, wu hite „Hochschule Furtwangen University (HFU)“ haißt.
Dr zweet Zwyyg isch e Beruefsfachschuel gsii, wu derno zue me berueflige Schuelzäntrum wyterenwicklet wooren isch, dr Robert-Gerwig-Schuel. Doo het s gwäärbligi un wiirtschaftligi Schuelzwyyg oder au ne tächnisch un e Wiirtschafts-Gimnaasium. Aber ebe au allno d Beruefsfachschuel, wu mer im Vollzytunterriicht in rund drei Joor d Uusbildig zum/zur Uurmacher*i cha mache. Anderi Leerberuf sin Fyynwäärchmechaaniker*i, Sischteemelektrooniker*i un Technische*i Broduktdesigner*i.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Suech no Uhrmacherschule Furtwangen in dr Dytsche Digitale Bibliothek (DDB)
- Robert-Gerwig-Schuel mit Uurmacherschuel
- s Dytsch Uuremuseum
- D Hoochschuel Furtwange
Koordinate: 48° 2′ 50,2″ N, 8° 12′ 47,6″ O