Shakira
Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch |
D’ Shakira Isabel Mebarak Ripoll [ʃaˈkiɾa isaˈβel meβaˈɾak riˈpol] (* 2. Hornung 1977 z’ Barranquilla), aifàch bekànnt unter ìhrer Kìnschtlernàmma Shakira, ìsch a kolumbiàànischa Pop-Sangera un Liaderschriiwera. Àm Ààfàng vun ìhrer Kàrriar hàt sa uff Schpàànisch gsunga un hàt ìn Làtiinàmerikà un Schpàània-n-ìhra äärschta Ärfolga ghàà. Mìt ìhrem äärschta Àlbum uff Anglisch, Laundry Service, ìsch sa ànna 2002 a waltwitt bekànnter Popschtar worra. Sa ìsch bekànnt fìr ìhra müüsikààlischa Schtiilmìschung un wìrd àls „Keeniga vu dr Làtiinischa Müüsik“ bzaichent.[1]
ìhra Kàrriar
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D’ Shakira hàt mìt 13 Joohra fànga-n-àà Liader uffnamma — d’rfìr hàt sa a Vertrààg biim Schtüdio Sony Music Columbia unterschrììwa. Ìhra zwai äärschta Schtüdioàlba Magia (1991) un Peligro (1993) hann numma weenig Ärfolg ghàà, àwwer ìhra zwai naachschta-n-Àlba Pies Descalzos (1995) un Dónde Están los Ladrones? (1998) hann ìn da schpàànischschproochiga Lander a greesser Ärfolg ghàà. Ànna 2001 hàt d’ Shakira ìhr äärscht Àlbum uff Anglisch Laundry Service loo veräffentliga, wo uff dr Walt mehr àss 13 Millioona Mol verkàuift worra-n-ìsch. Mìt da Liader Whenever, Wherever un Underneath Your Clothes ìsch d’ Shakira fìr ìhra müsikààlischa Schtiilmìschung bekànnt worra.[1]
Schpeeter hàt d’ Shakira noch a greesser Ärfolg ghàà mìt da schpàànischa-n-Àlba Fijación Oral, Vol. 1 (2005), Sale el Sol (2010) un El Dorado (2017), wo uff Plàtz 1 vu dr Billboard Top Latin Albums ànakumma. Dia Àlba sìnn ìn da Verainigta Schtààta àls làtiinischa Diàmànt-Schàllplàtta üsszaichent worra. Schpeeter sìnn d’ anglischa Àlba Oral Fixation, Vol. 2 (2005), She Wolf (2009) un Shakira (2014) ìn mehrera Lander àls Guldiga, Plàtiin un Mehrfàch-Plàtiin-Schàllplàtta üsszaichent worra. Mehrera Liader sìnn ìn verschììdana Lander Nummer-Ains-Hits worra, wia zem Biischpììl Inevitable, Whenever, Wherever, La Tortura, Hips Don't Lie, Beautiful Liar, Waka Waka (This Time for Africa), Loca, Rabiosa, Can't Remember to Forget You, Dare (La La La), Chantaje, Me Gusta, Te Felicito, Bzrp Music Sessions, Vol. 53 un TQG. Üsserdam ìsch d’ Sahkira Mìtglììd gsìì ìm Jury vu zwai Schtàffla vum àmerikàànischa Farnsah-Liadwättbwarb The Voice (2013–2014) gsìì.[1]
D’ Shakira ìsch aina vu da bediitendschta wiibliga Kìnschtlerinna vum 21. Joohrhundert. Sa wìrd àls Pioniara bii da làtiinischa Sanger ààglüagt. Mìt ìnsg’sàmt 145 Liader hàt sa ìwwer 95 Millioona Schàllplàtta verkàuift un ìsch domìt aina vu da ärfolgriichschta Müüsikànta ìn dr Gschìcht.[2] Ànna 2023 ìsch sa noh dr Zittschrìft Billboard d’ ärfolgriischta làtiinischa Müüsikànta uff dr Walt.[3] Sa ìsch àls a „globààler Fenomeen“ b’schrììwa worra, wial ìhra Liader uff dr gànza Walt gloost wara. Sa àui b’sunderscht a groosser Ärfolg ghàà ìm Noocha Oschta.[1]
Ìm Làuif vun ìhrer Kàrriar hàt d’ Shakira zàhlriicha Üsszaichnunga bikumma, drunter dräi Grammy Awards, viarzeh Latin Grammy Awards, fìmf MTV Video Music Awards, sììwa Billboard Music Awards, 39 Billboard Latin Music Awards so wia 21 Guiness-Waltrekorda. Üsserdam ìsch sa mìt’ma Schtarnla uff’m Walk of Fame z’ Hollywood g’eehrt worra.[1]
ìhra Diskogràfii
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Magia (1991)
- Peligro (1993)
- Pies Descalzos (1995)
- Dónde Están los Ladrones? (1998)
- Laundry Service (2001)
- Fijación Oral, Vol. 1 (2005)
- Oral Fixation, Vol. 2 (2005)
- She Wolf (2009)
- Sale el Sol (2010)
- Shakira (2014)
- El Dorado (2017)
- Las mujeres ya no lloran (2024)
a pààr Bìlder vun ìhra
[ändere | Quälltäxt bearbeite]-
d’ Shakira grààd vor’ma Konzärt uff’m Tour of the Mongoose ànna 2003
-
bii da Faschtschpììler „Rock in Rio“ ìn Bràsilia ànna 2006
-
bii da Faschtschpììler „Rock in Rio“ ànna 2008
-
zamma mìt’m Müüsikànt Alejandro Sanz un em Keenig vu Schpàània Juan Carlos I. ìn El Salvador ànna 2008
-
zamma mìt ìhrem G’fährt Antonio De La Rua un em US-Presidant Barack Obama ànna 2008
-
biim Dräij vum Müüsikvideo fìrs Liad Loca z’ Barcelona ànna 2010
-
uff’m The Sun Comes Out World Tour àm Schwarzlsee ìm Eeschtriich ànna 2011
-
uff’m Groossa Priis vu Singapur ànna 2011
-
zamma mìt dr bràsiliàànischa Schtààtspresidantin Dilma Rousseff ànna 2011
-
àn’ma Kìnderhìlfszäntrum z’ Buenos Aires ànna 2011
-
uff’ra Prassakùmferanz àm And vu dr Füassbàll-WM 2014
-
zamma mìt’m Chris Martin z’ Hamburg ànna 2017
-
a Interview vu dr Shakira uff’m Waltwìrtschàftsforum ànna 2017 (uff Anglisch)
-
d’ Schtàtüüta vu dr Shakira ìn ìhrer Haimetschtàdt Barranquilla
Lìteràtüür ìwwer sìe
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Shakira. In: Brockhüüs Enzüklopädii. Brockhüüs (brockhaus.de [abgerufen am 5. Februar 2024]).
- Michael Fuchs-Gamböck, Thorsten Schatz: Shakira – Die Biografie. Hannibal, Höfen 2009, ISBN 978-3-85445-307-9 (Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Ein Tribut an Shakira: Die illustrierte Biografie. 27Amigos, 2023, ISBN 978-3-7505-3501-5 (80 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Christoph Dallach: Pop-Sängerin Shakira. Die Göttin des Dichterfürsten. In: Der Spiegel. (spiegel.de [abgerufen am 5. Februar 2024]).
- Hans Keller: Shakira tanzt zwischen Trend und Tradition. In: Nöii Zürcher Ziitig. 21. Juni 2018 (Schweizer Hochdeutsch, nzz.ch [abgerufen am 5. Februar 2024]).
- Wirbelwind und sanfte Diva. In: Nöii Zürcher Ziitig. 3. April 2003 (Schweizer Hochdeutsch, nzz.ch [abgerufen am 5. Februar 2024]).
- Shakira verstehen lernen. In: Nöii Zürcher Ziitig. 11. Juni 2006 (Schweizer Hochdeutsch, nzz.ch [abgerufen am 5. Februar 2024]).
- Selbstbewusst und sexy. In: Nöii Zürcher Ziitig. 22. Februar 2007 (Schweizer Hochdeutsch, nzz.ch [abgerufen am 5. Februar 2024]).
- María Sánchez: Shakira (Spanish Edition). 2007, ISBN 978-0-307-39109-4 (spanisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Anabel Lee: Shakira Diosa De La Luz. La Máscara. 2000, ISBN 978-84-7974-462-5 (spanisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Shakira. In: Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc. (britisches Englisch, britannica.com [abgerufen am 5. Februar 2024]).
- Ximena Diego: Shakira: Woman Full of Grace. The Rosen Publishing Group, 2002, ISBN 978-0-7432-1623-4 (amerikanisches Englisch, 141 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Zella Williams: Shakira: Star Singer/Estrella de La Canción. Simon & Schuster, 2010, ISBN 978-1-4488-1066-6 (amerikanisches Englisch, 24 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Holly Day: Shakira. Lucent Books, ISBN 978-1-59018-974-0 (amerikanisches Englisch, 104 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Katherine Krohn: Biography Shakira. Lerner Publishing Group, Inc., ISBN 978-0-8225-7159-9, S. 11 (amerikanisches Englisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Úrsula Rivera: Shakira (High Interest Books). Children's Press, 2003, ISBN 978-0-516-27861-2 (amerikanisches Englisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Zella Williams: Shakira: Star Singer (Hispanic Headliners). PowerKids Press, 2010, ISBN 978-1-4488-1480-0 (amerikanisches Englisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Rebecca Thatcher Murcia: Shakira (Blue Banner Biographies). Mitchell Lane Publishers, 2007, ISBN 978-1-58415-609-3 (amerikanisches Englisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Wayne Wilson: Shakira (Real-Life Reader Biography). Mitchell Lane Publishers, ISBN 978-1-58415-071-8 (amerikanisches Englisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Jolene Gutiérrez: Shakira. Rourke Educational Media, 2021, ISBN 978-1-73164-399-5 (amerikanisches Englisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Liz Calvario: 9 Reasons Why Shakira Is a True Icon. In: Entertainment Tonight. 30. Januar 2020 (amerikanisches Englisch, etonline.com [abgerufen am 5. Februar 2024]).
- Gabriel García Márquez: The poet and the princess. In: The Guardian. 8. Juni 2022 (britisches Englisch, theguardian.com [abgerufen am 5. Februar 2024]).
- Kate Müser: Why we still need Shakira's cultural mélange. Deutsche Welle, 2. Januar 2017 (englisch, dw.com [abgerufen am 5. Februar 2024]).
- Shakira Finds Liberation, One Song at a Time. In: The New York Times. 26. Mai 2017, ISSN 0362-4331 (amerikanisches Englisch, nytimes.com [abgerufen am 5. Februar 2024]).
- Julyssa Lopez: ‘500 Greatest Albums’ Podcast: How Shakira Reshaped Latin Pop. In: Rolling Stone. 21. Dezember 2021 (amerikanisches Englisch, rollingstone.com [abgerufen am 5. Februar 2024]).
- The crossover queen. Shakira and the dilemmas of going global. In: The Economist. 21. Juli 2005 (amerikanisches Englisch, economist.com [abgerufen am 5. Februar 2024]).
- Alyssa Valdes-Rodriguez: Shakira, a pop-rock success in Latin America, seems to have what it takes to be a smash with the English-speaking U.S. Will she be the . . . : Queen of Crossover? In: Los Angeles Times. 18. April 1999 (amerikanisches Englisch, latimes.com [abgerufen am 5. Februar 2024]).
- Carolina Maldonado: Shakira’s Impact on Latina Women. In: Her Campus. 30. November 2018 (amerikanisches Englisch, hercampus.com [abgerufen am 5. Februar 2024]).
- Thomas Tolbiac: Shakira : La star au grand coeur. ESI, 2007, ISBN 978-2-35355-018-0 (französisch, 64 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Phil Rando: Shakira, l’ange de Colombie. Favre, 2003, ISBN 978-2-8289-0756-3 (französisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Arnaud Babion-Collet: Shakira: La Bomba Latina. Éditions de la Lagune, 2007, ISBN 978-2-84969-055-0 (französisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
Weblìnks
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Ìn dr Shakira-n-ìhra offiziälla Websitta (anglisch/schpàànisch)
- d’ Shakira uff dr Websitta vu Sony Music (hoochdiitsch)
- Kanal von Shakira uf YouTube
- Shakira in dr Internet Movie Database
- Shakira bi MusicBrainz (änglisch)
- Shakira bi Discogs (änglisch)
- Shakira bii Genius.com (anglisch)
- Shakira in dr Internet Movie Database
- Literatur vu un iber Shakira im Katalog vu dr Dütsche Nazionalbibliothek
Ainzelnoohwiisa
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Dia Informàzioona sìnn üss’m Àrtìkel „Shakira“ ìn dr anglischa Wikipedia ìwwernumma worra.
- ↑ Leila Cobo: Shakira Is Billboard's First-Ever 'Latin Woman of the Year'. In: Billboard. 24. April 2023, archiviert vom Original am 5. Dezember 2023; abgruefen am 15. Februar 2024 (amerikanischs Änglisch).
- ↑ Shakira es la Mujer del Año de la gala inaugural Mujeres Latinas en la Música de Billboard. In: Billboard. 24. April 2023, archiviert vom Original am 3. Januar 2024; abgruefen am 10. September 2023 (schpanisch).