Dr Guglerchrieg

Dr Guglerchrieg isch e milidäärischi Usenandersetzig im Joor 1375 gsi, wo Bärner, Aargauer und Seeländer usländischi Söldnerdrubbe us em schwizerische Middelland verdriibe häi.

E Gugle, wie si im Middelalter in Dütschland dräit worde isch (us Meyers Konversationslexikon, 4. Uflaag, (1885–90))

D Gugler si änglischi und französischi ritterligi Söldner gsi, wo am Ändi vom Joor 1375 under em Kommando vom Enguerrand VII. de Coucy dur s Elsass über Waldshuet in s Middelland zoge si. Dr Naame chunnt woorschinlig vo middelhoochdütsch gugel(e) „Kabuze“ us latiinisch cuculla.

Vorgschicht

Dr Coucy isch müeterligersits vo de Habsburger abgstammt und het im Hundertjöörige Chrieg kämpft. Wääred eme Waffestillstand het er zwüsche 10'000 und 22'000 umbeschäfdigti änglischi und franzöösische Soldate aagworbe. Mit dene het er dr Erbaaspruch vo sinere Mueter Katharina vo Habsburg († 1349), Dochder vom Herzog Leopold I. vo Ööstriich, mit Gwalt welle duuresetze. S Ziil vom Erooberigsfäldzuug isch dr Aargau gsi mit de Stedt Aarau, Brämgarte, Länzbrg, Sämpach, Sursee und Willisau. Die häi noch eme Erbverdraag sinere Mueter ghöört, aber iiri Verwandte, d Herzöög Albrecht III. und Leopold III., häi sä für sich welle bhalte.

Dr Ablauf vom Chrieg

Am Aafang vom Dezämber 1375 si d Gugler über e Jura und häi drbii blündered und gmordet. Si häi sich denn in drei äinzelni Armeä ufdäilt: dr Enguerrand de Coucy het mit dr Hauptarmee Kwardier im Chlooster St. Urban bezooge, dr südfranzöösisch Hauptmä Jean de Vienne het sich im Chloster Gottstatt iignisted und dr walisisch Hauptmä Owain Lawgoch (Ivo vo Wales) im Chlooster Fraubrunne. Dr Raubzug isch in dr Gegend zwüschen em westlige Aargau und em Seeland witergfüert worde. Drbii si d Stedtli Fridau und Altreu vollständig zerstöört worde. Die Aadlige vo dr Gegend häi nüt für d Verdäidigung gmacht, usser em Petermann vo Grüenebärg. Dä het vo sine Burge Grüenebärg und Aarwange us, wo dr Coucy denn aabebrennt het, dr Widerstand organisiert, und spööter het au d Stadt Bärn mitghulfe bim Widerstand. Si häi de äinzelne Armeä bi nächtlige Gfächt bedütendi Verlust bibrocht, am 25. Dezämber bi Buttisholz, am 26. Dezämber bi Ins und am 27. Dezämber isch d Entschäidig bi Fraubrunne gfalle, wo d Gugler e drits Mol gschlaage worde und achthundert von ene umchoo si. Wägen em Widerstand vo de Iihäimische und au wil s eso chalt gsi isch, häi sich d Gugler us dr Schwiz zruggzooge. Dr Coucy het si Hauptarmee gar nid iigsetzt.

Folge

1376 häi sich d Gugler wider zruggzooge, ooni dass irgendäins vo de Ziil vom Chrieg erräicht worde weer. Dr Coucy het im Joor 1387 im ene Vergliich mit em Albrecht III. d Herrschaft Büre und d Helfti vo dr Stadt Nidau as Pfand überchoo. Aber schon e Joor druf het er si Bsitz an d Stedt Bärn und Soledurn verloore.

Litratuur

• Karl H. Flatt: Die Gugler im Oberaargau vor 600 Jahren. In: Jahrbuch des Oberaargaus. Band 18. Schelbli + Co., Herzogenbuchsee 1975, S. 93–106 (digibern.ch [PDF; abgerufen am 8. August 2012]). 

• Barbara Tuchman: Der ferne Spiegel. Düsseldorf 1980. 

Weblingg

• Beatrix Lang: Guglerkrieg In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Gugler“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.