Dr Friide vo Utrecht 1713

Dr Friide vo Utrecht umfasst meereri Friidensverdrääg, wo im Spanische Erbfolgchrieg 1713 en Änd gmacht häi und im niiderländische Utrecht abgschlosse worde si.

Wo s im Früelig und Summer 1713 zum Abschluss vo Friidensverdrääg zwüsche de mäiste Staate choo isch, wo am Spanische Erbfolgchrieg mitkämpft häi, het dr Kaiser Karl VI. dänkt, ass nit gnueg wurd uuseluege für iin, wo aber Frankriich baraat gsi isch, witerzkämpfe het er 1714 dr Friide doch meer oder weeniger aagnoo. S Häilige Römische Riich und Bortugal häi erst spööter mit Spanie Friide gmacht.^[1]

S Abkomme

Dr Philipp V. vo Anjou, dr Änkel vom Louis XIV. vo Frankriich, wo wäägen em dr Chrieg usbroche isch, won er Köönig vo Spanie worde isch, isch anerkennt worde. Drfüür häi Spanie und Frankriich versproche, ass die bäide Länder nie in ere bourbonische Personalunion veräinigt wurde.^[2] Dr Philipp het für sich und sini Noochkomme uf jede Aaspruch an dr Chroone vo Frankruich verzichdet, dr Louis XIV. het s gliiche gmacht für die franzuöösische Bourbone Spanie gegenüber. 1883 häi die spanische Bourbone denn aber doch Aaspruch uf die franzöösischi Chroone erhoobe, im Widerspruch zu dr Regelig vo Utrecht.

Spanie isch ufdäilt worde. S Hauptland und d Kolonie het dr Philipp bhalte, dr Räscht isch an s Huus Ööstriich gange, drunder die Spanische Niiderland, s Köönigriich Neapel, s Köönigriich Sardinie und s Herzogdum Mailand. S Köönigriich Sizilie isch an Saboye gfalle. Groossbritannie het Gibraltar und Menorca überchoo und s Monopol für e Sklavehandel mit de spanische Kolonie z Amerika (Asiento de negros). Die Veräinigte Niiderland häi e Räije vo Barrièrefestige überchoo, zum sich gege Frankriich chönne verdäidige, und Handelsrächt in de spanische Kolonie. E Däil vom Herzogdum Geldern, wo Spanie dröi bliibe isch, isch zu Pröisse choo.

Frankriich het in Nordamerika d Insle Nöifundland, Nöischottland und Nöibraunschweig an Groossbritannie müesse abdräte und s Gebiet um d Hudson Bay, wo si bsetzt ghaa häi, an d Brite zrugggee. Vo Savoye het Frankriich die chliini Groofschaft Barcelonnette überchoo und vom Huus Oranie-Nassau s Fürstedum Orange. D Verlust vo Frankriich si under anderem dank sinere gschickte Diplomatii begränzt bliibe.^[3]

Dr Friide vo Utrecht wird im Allgemäine als dr erste Aasatzpunkt für s spöötere Gliichgwicht vo de Mächt aagluegt, wo bis zum Aafang vom 19. Joorhundert zun ere Pentarchii in Öiropa gfüert het.

Kwelle

↑ Archivierte Kopie (Memento vom 20. Augschte 2010 im Internet Archive), "Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (ING)"
↑ John A. Lynn: The Wars of Louis XIV 1667–1714. Longman, London 1999. S. 350f
↑ Heinz Durchhardt: Gleichgewicht der Kräfte, Convenance, Europäisches Konzert, Friedenskongresse und Friedensschlüsse vom Westfälischen Frieden bis zum Wiener Kongress; (1976).

Weblingg

Peace and Friendship Treaty of Utrecht between France and Great Britain im dütschsprochige Wikisource

Britischi Version vom Teggst (PDF-Datei; 1,68 MB)

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Friede_von_Utrecht“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

[1] Archivierte Kopie (Memento vom 20. Augschte 2010 im Internet Archive), "Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (ING)"

[2] John A. Lynn: The Wars of Louis XIV 1667–1714. Longman, London 1999. S. 350f

[3] Heinz Durchhardt: Gleichgewicht der Kräfte, Convenance, Europäisches Konzert, Friedenskongresse und Friedensschlüsse vom Westfälischen Frieden bis zum Wiener Kongress; (1976).

[1]

[2]

[3]