Badische Revolution
D Revolutione vun 1848 |
---|
Vorgschicht |
Fronkrich |
Bi d Habsburger |
Im ditsche Bund |
Di Badisch Revolution |
Z Italie |
De polnisch Ufstond |
Ergebnis |
Di Badisch Revolution isch e missglückte republikanisch-demokratische Uffstand z Bade in de Johr 1848-49 gsi.
Noch em Usbruch vun de franzesische Februarrevolution 1848 un de dertige Usruefung vun de Republik isch de revolutionär Funke uf Bade iibergsprunge. Au in andere Staate vum ditsche Bund isch s deno zue revolutionäre Uffständ kumme.
Di ditsch Märzrevolution het dodemit z Bade ongfonge. Wu om 23. Juli 1849 di letscht Baschtion vun de Revolutionär, d Feschtung Raschtat, durich d Preiße iignumme worre isch, isch d Revolution am End gsi.
Verlauf
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Di Badisch Revolution konn in de Hauptsach in zwo Phase iiteilt werre: Di erscht Phas isch zwische März un Septembar 1848 gsi mit em Versuech vum Sidweschte her d Republik durichzsetze. Noch de Niiderlag vum Hecker un sine Ohänger bi Kandern, de Flucht in s Exil un de Verhaftung vum Struve im September isch di erscht Phas gschitert gsi. Di zwot Phas het noch em Schitre vun d Paulskiricheverfassung vun Fronkfurt ogfonge un isch mit de Maiufschtänd witergonge. Die sin de Versuech gsi, e demokratischi Verfassung in e paar Teilstaate vum ditsche Bund doch no durichzsetze (Reichsverfassungskampagne). Die zwoot Phas isch z Bade mit de Niiderschlagung vun de Revolution mit de letzte Kämpf im Juli 1849 z Raschtatt z End gonge.
E Kännzeiche fir di badisch Revolution im Unterschiid zue de ondre Uffständ im ditsche Bund isch gsi, dass si ihri Forderunge noch ere demokratische Republik om konsequenteschte verträtte hän. Dodegege isch in de Gremie un Revolutionsparlament vun ondre Firschtetiimer meischtens fir e konschtituzionälli Monarchii mit em Erbkaisertum plädiert worre.
Radikaldemokratischi un friesozialistischi Revolutionär sin z Bade starik vertrete gsi. E paar vun de profilierteschte Kepf sin zuem Bispiil de Hecker, de Struve mit sinre Frau Amalie un de Goegg gsi. Au de Friedrich Engels, wu bi de Märzrevolution z Köln fir di Neij Rhinisch Zitung gschribe gha het, isch 1849 in d Endphas vu de Kämpf gege di konterrevolutionäre preißísche Truppe debii gsi. Au de Wilhelm Liebknecht, wu speter de Vorsitz vun de sozialdemokratische Arbeiterpartei gha het, isch do debii gsi.
D Grundlag vun de Revolution z Bade hen di viile badische Volksverein bildet.
Zittafel vun de Badische Revolution
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- 12. Septembar 1847: Z Offeburg bschliesst d Versammlung vun de Entschiidene Frind vun de Verfassung d Forderunge vum Volk z Bade
- 27. Februar 1848: Z Monne were bi re Volksversommlung di sognannte Märzforderunge artikuliert.
- 1. März 1848: Demonschtrante dringe in s Ständhus vum Londtag ii. De Hecker verlongt, dass d Adelsprivilegie abgschafft werre.
- 4. März 1848: Bureuffstond z Nordbade. D Revolution grift iber uf ondri Staate vum ditsche Bund.
- 19. März 1848: Großi Volksversommlung z Offeburg mit 20.000 Lit.
- 12. April 1848: Z Konstanz riefe de Hecker un de Struve bim sognonnte "Heckeruffstond" d Republik us. De "Heckerzug" het sich uf de Weg in Richtung Rhinebeni gmacht, wun er sich mit em Zug vum Georg Herwegh, de "Ditsche Demokratische Legion" vun Fronkrich, zämmeschließe will, zum d Londeshauptstadt Karlsrueh iiznämme.
- 20. April 1848: Bi Kandern im Schwarzwald werre di Ufständische vum Heckerzug vun de reguläre Truppe besiigt un vertriibe. De Hecker flichtet deno in s Exil, zerscht in d Schwiz un deno in d USA.
- 27. April 1848: Die 900 Monne vum Herwegh werre bi Dossebach vum wirttebergische Militär besiigt. De Herwegh flichtet id Schwiiz.
- 21. Septembar 1848: Bi me Ufstond z Lerrach rieft de Struve nomol d Republik us. Dä Ufstond wird niidergschlage, de Struve e paar Täg speter verhaftet un iin s Gfängnis gsperrt. Bi de Maiufständ 1849 isch er wider befrejt worre.
- 11. Mai 1849: Im Zug vun de Maiufständ 1849 as Folg vun de Richsverfassungskampagne, wu d Onerkännung vun de revolutionäre Errungenschafte vun de gschiterte Richsverfassung in de einzelne Staate dedurich het solle erzwunge werre, het di badisch Garnison vun de Bundesfeschtung Raschtatt gmeiteret.
- 13. Mai 1849: Z Offeburg im Zähringer Hof findet d Vollversommlung vum Badische Volk statt. In de Stadt sin dert 30-35.000 Lit versommlet gsi, bi grad emol 4.000 Iwohner, Me het sich entschlosse d Soldate z Raschtatt z unterstitze un d Lit sin geg Raschtatt zoge.
- 14. Mai 1849: De Grossherzog Leopold flichtet vor de Unrueje in s Exil uf Koblenz.
- Endi Mai 1849: E revolutionäre Londesuusschuss vun de Volksverein verbindet sich mit de ufständische Soldate un ibernimmt faktisch d Regierungsgwalt.
- 1. Juni 1849: Unter em liberale Politiker Lorenz Brentano wird e provisorischi republikanischi Regierung bildet.
- Juni 1849: De polnisch Revolutionär Ludwik Mieroslawski wird zum General vun de Revolutionsarmee ernonnt. D Bundestruppe unter em Kommando vum preißische Prinz Wilhelm dringe z Bade ii, zum d Revolution niiderzschlage. Im Brentano si zegerligi Haltung in de provisorische Regierung wäg de konterrevolutionäre Gfohr fiert zue sinnem Sturz durich de Gustav Struve un däm sine Onhänger.
- 23. Juli 1849: Noch ere 3-wichige Belagerung wird di umkämpft Feschtung Raschtatt vun de preißische Truppe iignumme. D Revolution isch gschiteret. Di badisch Armee wird uffglest un unter de Fierung vun de Preiße nej ufbout. Stondgricht mit preißisch-badische Besetzunge schaffe d Revolution uf. 23 Revolutionär werre hingrichtet, z. B. de Valentin Streuber. Viili ondre flichte in s Exil, z. B. au de Struve, de Brentano, de Carl Schurz un de Friedrich Engels.
D Revolution us de Sicht vun de hittige Kunscht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Om 3. Oktober 2004 isch z Schopfe e monumentali Skulptur vum Bildhauer Peter Lenk zum Thema "Badischi Revolution 1848" enthillt worre. Sini Figure us grauem Beton uf eme 3,50 m hoche un 20 m longi Schwebebalke. Me luegt uf de ehmolig bade-wirttembärgisch Minischterpräsident Teufel 6-fach als preißischer Soldat mit ere Pickelhube uf em Kopf un bajonettbsteckte Gwehr. Die Gruppe stirmt uf e undisziplinierte Hufe vun badische Revolutionär zue. Eine devu isch e Mitgliid vun de 68er-Bewegung, de Ex-Kommunard Fritz Teufel, sin Gsicht isch klar z erkänne. Er het sich e Teifels-Kaschperlifigur mit Pickelhube uf d Dume gsteckt un zieht dodemit am Abzug vun sinre Pischtol. Sin Zii: De Teufel-Klon. "Dr Teifel schießt mit em Teifel uf de Teifel", het de Schaffer vum Kunschtwerk, d Peter Lenk, gwitzelt. Dezue ka me di badische Revolutionär erkänne, de Friedrich Hecker, de Gustav Struve un d Emma Herwegh.
Luege au
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Märzrevolution
- Amand Goegg
- Friedrich Hecker
- Gustav von Struve
- Georg Herwegh
- Ludwik Mieroslawski
- Lorenz Brentano
- Friedrich Engels
- Carl Schurz
- Franz Sigel
- Valentin Streuber
- Februarrevolution 1848
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Verlauf vun de badische Revolution
- Di Badisch Revolution z Friburg
- Umfongrichi Chronik vun de revolutionäre Ufständ z Wirttebärg un z Bade, au mit Gschähnis in kleinere Ortschafte
- Grind fir d Revolution un fir de badisch Sonderweg im Johr 1848
- Schuelprojektarbet vun ere Hauptschuel zuede badische Revolution
- Foto vum Schopfemer Dänkmol vum Peter Lenk
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Badische_Revolution“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |