Akropolis

D Akropolis im ursprünglige Sinn isch dr Burgbärg gsi, wo zun ere Stadt ghöört het, beziejigswiis d Nefestigungsaalaag, wo mäistens uf dr höggste Erheebig in dr Nööchi vo dr Stadt baut worde isch.^[1]^[2]

D Akropolis im antike Griecheland

Zun ere antike griechische Stadt het grundsätzlig immer en Akropolis ghöört – au wenn e baar in dr Eebeni a baut worde si und eso dr Naame nid so richdig verdiene.

Zum sich besser verdäidige chönne, häi die früeje Siidler von ere Stadt Erhööhige und Hüügel usglääse, wenn möglig mit stotzige Häng. D Akropolis het ere Zitadelle entsproche, aber im Lauf vo dr Gschicht het si sich von ere Befestigung uf em Burgbärg au zum Kultblatz mit de wichdigste Häiligdümer entwigglet. Die früeje Siidlige si an e Hufe Ört zu de Zentrum vo groosse Stedt worde, wo sich über d Dääler drnääbe usbräitet häi.

Die bekanntisti Akropolis hüte isch die z Athen. Vili vo iire Geböid si us pentelischem Marmor baut worde.

Häärkumft und Verwändig vom Begriff

S Wort stammt us em Altgriechische: ἀκρόπολις akrópolis isch zämmegsetzt us ἄκρος ákros „höggst“, „oberst“ und πόλις pólis „Stadt“ und bedütet „Hoochstadt“ oder „Ooberstadt“.^[1]

Dr Begriff Akropolis isch früener usschliesslig uf dr antik griechisch Kulturkräis beschränggt gsi. Hüte wird er aber au für art- und zwäckverwandti Bauwärk vo andere antike Kulture wie Etrusker, Kelte oder Maya verwändet. Mä chönnt äigentlig au s römische Kapitol as Akropolis bezäichne.

Bi middelalterlige und früenöizitlige Baute reedet mä vo Zitadelle.