Laravel, Taylor Otwell tarafından hazırlanan ve MVC mimari desenini takiben web uygulamalarının geliştirilmesi için tasarlanmış, özgür, açık kaynak kodlu bir PHP web çatısıdır. "PHP framework for Web Artisans" slaganı ile yola çıkar. Bağımlılık yöneticisi olan bir paketleme sistemi, çok farklı yollarla ilişkisel veri tabanı bağlantıları kurması ve uygulama bakımı ve dağıtımına yardımcı araçları ile öne çıkar.
Laravel öğrenmesi en kolay olan çatılardandır ve başlamanıza yardımcı olması için birçok çevrimiçi öğretici bulabilirsiniz. Laravel dokümantasyonuna laravel.com/docs adresinden ulaşabilirsiniz. Laravel ile yapılmış sayfalar ise builtwithlaravel.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Uzantılar ve paketler söz konusu olduğunda laravel çok öndedir. Laravel paketlerinin bir dizini olan Packalyst, 9.000'den fazla paket sunuyor. Composer kullanarak çok hızlı kurulum yapılabilir. Tonlarca paket ile framework kullanılabilirliğini genişletebilirsiniz.
Blade template ile diğer template sistemlerinin aksine, görünümlerde PHP kodunu kullanmanıza izin verir. Ayrıca, Blade'in uygulama performansı için sıfır yükü vardır çünkü blade görünümü dosyaları .blade.php uzantısında saklandığından, görünüm dosyalarındaki tüm kodlar, işleme sırasında raw PHP'ye dönüştürülür.
Laravel Eloquent ORM kullanır. En gelişmiş Active Record uygulamasıdır. Bizi çok uzun tanımlamalar ve sql sorgularından kurtarır ayrıca yönetmeyi kolaylaştırır. Microsoft BI, MongoDB, MySQL, PostgreSQL, Redis, SQLite gibi veritabalanlarını da destekler.
Müthiş bir route (yönlendirme) mekanizması vardır. Yorulmadan temiz URL elde eder, API'ler için uygun erişim yönlendirmeleri yapabilirsiniz.
Full-Stack frameworktür. Front-end ten back-end'e tüm desteği sunar.
Açık kaynaktır ve kaynak kodları GitHub'da bulunabilir, bu da herkesin katkıda bulunmasını kolaylaştırır. GitHub/Laravel
Tutorial projesine github repo'dan ulaşabilirsiniz
Tutorialde, kitapçı envanteri uygulaması yazacağız. Sisteminizde PHP, MySQL, Composer yüklü, ve configuration (PDO-MySQL, SSL) yapılmış varsayılacaktır.
Aşağıdaki komutla bookstore isimli Laravel projesi oluşturulur
composer create-project laravel/laravel bookstore --prefer-dist
composer update komutu ile dependencyler yüklenir/güncellenir
cd bookstore
php artisan serveİnternet tarayıcısından localhost:8000 adresine gidildiğinde aşağıdaki gibi bir sayfa açılmalıdır.
HeidiSQL ile, bookstore adlı bir veritabanı oluşturup books ismindeki tabloyu aşağıdaki gibi oluşturacağız. Eloquent için updated_at ve created_at sütunları gereklidir.
Ardından, güvenlik için, sadece bookstore veritabanına GRANT harici erişim izni vereceğimiz, bookstore MySQL kullanıcısını oluşturacağız.
Uygulamamızın ana dizinindeki .env dosyasında aşağıdaki alanlarda değişiklikleri yapacağız:
APP_NAME=bookstore
DB_CONNECTION=mysql
DB_HOST=127.0.0.1
DB_PORT=3306
DB_DATABASE=bookstore
DB_USERNAME=bookstore
DB_PASSWORD=password
Projenin ana dizinindeyken aşağıdaki komutu çalıştırıp, BookController oluşturacağız.
php artisan make:controller BookController
Komutu çalıştırdıktan sonra, bookstore/app/Http/Controllers/BookController.php dosyasının oluştuğunu göreceğiz. O dosyaya aşağıdaki satırları ekleyelim. Henüz implement edilmeyen fonksiyonlara daha sonraki adımlarda geleceğiz.
<?php
namespace App\Http\Controllers;
use App\Http\Requests;
use App\Http\Controllers\Controller;
use Request;
class BookController extends Controller {
/**
* Display a listing of the resource.
*
* @return Response
*/
public function index()
{
//
}
/**
* Show the form for creating a new resource.
*
* @return Response
*/
public function create()
{
//
}
/**
* Store a newly created resource in storage.
*
* @return Response
*/
public function store()
{
//
}
/**
* Display the specified resource.
*
* @param int $id
* @return Response
*/
public function show($id)
{
//
}
/**
* Show the form for editing the specified resource.
*
* @param int $id
* @return Response
*/
public function edit($id)
{
//
}
/**
* Update the specified resource in storage.
*
* @param int $id
* @return Response
*/
public function update($id)
{
//
}
/**
* Remove the specified resource from storage.
*
* @param int $id
* @return Response
*/
public function destroy($id)
{
//
}
}Aşağıdaki komutla Book modelini oluşturacağız. Veritabanındaki tablonun
php artisan make:model Book
Komutu çalıştırdıktan sonra, bookstore/app/Book.php dosyasının oluştuğunu göreceğiz.
Aşağıdaki komutla facadeleri yüklüyoruz.
composer require laravelcollective/html
Ardından config/app.php içindeki ilgili array'lara aşağıdaki satırları ekliyoruz:
'providers' => [
// ...
Collective\Html\HtmlServiceProvider::class,
// ...
],
'aliases' => [
// ...
'Form' => Collective\Html\FormFacade::class,
'Html' => Collective\Html\HtmlFacade::class,
// ...
],bookstore/routes/web.php içine BookController'i ekliyoruz:
Route::resource('books','BookController');
Sonrasında php artisan route:list komutu ile, route'ları görüyoruz:
bookstore/resources/views/layout/template.blade.php dosyasını oluşturup aşağıdaki kodları yazıyoruz.
<!doctype html>
<html lang="en">
<head>
<meta charset="UTF-8">
<title>BookStore</title>
<link rel="stylesheet" href="https://maxcdn.bootstrapcdn.com/bootstrap/3.3.4/css/bootstrap.min.css">
</head>
<body>
<div class="container">
@yield('content')
</div>
</body>
</html>
Eloquent ile veritabanındaki verilere erişeceğiz. Bunun için model tanımımızı BookController'a aşağıdaki gibi ekleyeceğiz. Ardından /books route'a gelen GET request'in davranışını tanımlayan index() fonksiyonunu implement edeceğiz. Veritabanındaki tüm dosyaları alıp books.index view'ı render edecek.
<?php namespace App\Http\Controllers;
use App\Book;
use App\Http\Requests;
use App\Http\Controllers\Controller;
use Request;
class BookController extends Controller {
/**
* Display a listing of the resource.
*
* @return Response
*/
public function index()
{
$books=Book::all();
return view('books.index',compact('books'));
}Kitap listesini görüntülemek için view oluşturacağız. bookstore/resources/views/books/index.blade.php dosyasını oluşturup aşağıdaki kodları ekleyelim:
@extends('layout/template')
@section('content')
<h1>BBM490 Bookstore</h1>
<a href="{{url('/books/create')}}" class="btn btn-success">Create Book</a>
<hr>
<table class="table table-striped table-bordered table-hover">
<thead>
<tr class="bg-info">
<th>Id</th>
<th>ISBN</th>
<th>Title</th>
<th>Author</th>
<th>Publisher</th>
<th>Thumbs</th>
<th colspan="3">Actions</th>
</tr>
</thead>
<tbody>
@foreach ($books as $book)
<tr>
<td>{{ $book->id }}</td>
<td>{{ $book->isbn }}</td>
<td>{{ $book->title }}</td>
<td>{{ $book->author }}</td>
<td>{{ $book->publisher }}</td>
<td><img src="{{asset('img/'.$book->image.'.jpg')}}" height="35" width="30"></td>
<td><a href="{{url('books',$book->id)}}" class="btn btn-primary">Read</a></td>
<td><a href="{{route('books.edit',$book->id)}}" class="btn btn-warning">Update</a></td>
<td>
{!! Form::open(['method' => 'DELETE', 'route'=>['books.destroy', $book->id]]) !!}
{!! Form::submit('Delete', ['class' => 'btn btn-danger']) !!}
{!! Form::close() !!}
</td>
</tr>
@endforeach
</tbody>
</table>
@endsection
http://localhost:8000/books adresine gittiğimizde, veritabanına eklediğimiz verileri göreceğiz:
Read işlevi için bookstore/resources/views/books/show.blade.php dosyasını oluşturuyoruz:
@extends('layout/template')
@section('content')
<h1>Book Details</h1>
<form class="form-horizontal">
<div class="form-group">
<label for="image" class="col-sm-2 control-label">Cover</label>
<div class="col-sm-10">
<img src="{{asset('img/'.$book->image.'.jpg')}}" height="180" width="150" class="img-rounded">
</div>
</div>
<div class="form-group">
<label for="isbn" class="col-sm-2 control-label">ISBN</label>
<div class="col-sm-10">
<input type="text" class="form-control" id="isbn" placeholder={{$book->isbn}} readonly>
</div>
</div>
<div class="form-group">
<label for="title" class="col-sm-2 control-label">Title</label>
<div class="col-sm-10">
<input type="text" class="form-control" id="title" placeholder={{$book->title}} readonly>
</div>
</div>
<div class="form-group">
<label for="author" class="col-sm-2 control-label">Author</label>
<div class="col-sm-10">
<input type="text" class="form-control" id="author" placeholder={{$book->author}} readonly>
</div>
</div>
<div class="form-group">
<label for="publisher" class="col-sm-2 control-label">Publisher</label>
<div class="col-sm-10">
<input type="text" class="form-control" id="publisher" placeholder={{$book->publisher}} readonly>
</div>
</div>
<div class="form-group">
<div class="col-sm-offset-2 col-sm-10">
<a href="{{ url('books')}}" class="btn btn-primary">Back</a>
</div>
</div>
</form>
@stop
Ardından app/Http/Controllers/BookController.php dosyasında, id ile MySQL'den veri almak için aşağıdaki fonksiyonu implement ediyoruz:
public function show($id)
{
$book=Book::find($id);
return view('books.show',compact('book'));
}/booksURL'indeki tablodan, herhangi bir kitabın Read butonuna bastığımızda, /books/{id} URL'ine yönlenecek, ve aşağıdaki gibi bir sayfa göreceğiz:
Read book adımında yaptığımız gibi Create işlevi için bookstore/resources/views/books/create.blade.php dosyasını oluşturuyoruz:
@extends('layout.template')
@section('content')
<h1>Create Book</h1>
{!! Form::open(['url' => 'books']) !!}
<div class="form-group">
{!! Form::label('ISBN', 'ISBN:') !!}
{!! Form::text('isbn',null,['class'=>'form-control']) !!}
</div>
<div class="form-group">
{!! Form::label('Title', 'Title:') !!}
{!! Form::text('title',null,['class'=>'form-control']) !!}
</div>
<div class="form-group">
{!! Form::label('Author', 'Author:') !!}
{!! Form::text('author',null,['class'=>'form-control']) !!}
</div>
<div class="form-group">
{!! Form::label('Publisher', 'Publisher:') !!}
{!! Form::text('publisher',null,['class'=>'form-control']) !!}
</div>
<div class="form-group">
{!! Form::label('Image', 'Image:') !!}
{!! Form::text('image',null,['class'=>'form-control']) !!}
</div>
<div class="form-group">
{!! Form::submit('Save', ['class' => 'btn btn-primary form-control']) !!}
</div>
{!! Form::close() !!}
@stop
Ardından app/Http/Controllers/BookController.php dosyasında, /books/create URL'ine gidildiğinde, oluşturduğumuz Blade template'ini render etmesi için create() fonksiyonunu, ve yeni kayıtın veritabanında saklanması için store() fonksiyonunu aşağıdaki gibi implement ediyoruz:
/**
* Show the form for creating a new resource.
*
* @return Response
*/
public function create()
{
return view('books.create');
}
/**
* Store a newly created resource in storage.
*
* @return Response
*/
public function store()
{
$book=Request::all();
Book::create($book);
return redirect('books');
}Book modeline, create işlevinde kullanacağımız sütunları aşağıdaki gibi ekliyoruz:
<?php
namespace App;
use Illuminate\Database\Eloquent\Model;
class Book extends Model
{
protected $fillable=[
'isbn',
'title',
'author',
'publisher',
'image'
];
}Test etmek için, Create Book butonuna basıp, aşağıdaki verileri girdik. /public/img dizinindeki jpg uzantılı dosya, kitap resmi olarak kaydediliyor.
Save butonuna bastığımızda /books URL'ine yönlendirildik, ve eklediğimiz kitabı listede görebiliyoruz:
Update işlevi için bookstore/resources/views/books/edit.blade.php dosyasını oluşturuyoruz:
@extends('layout.template')
@section('content')
<h1>Update Book</h1>
{!! Form::model($book,['method' => 'PATCH','route'=>['books.update',$book->id]]) !!}
<div class="form-group">
{!! Form::label('ISBN', 'ISBN:') !!}
{!! Form::text('isbn',null,['class'=>'form-control']) !!}
</div>
<div class="form-group">
{!! Form::label('Title', 'Title:') !!}
{!! Form::text('title',null,['class'=>'form-control']) !!}
</div>
<div class="form-group">
{!! Form::label('Author', 'Author:') !!}
{!! Form::text('author',null,['class'=>'form-control']) !!}
</div>
<div class="form-group">
{!! Form::label('Publisher', 'Publisher:') !!}
{!! Form::text('publisher',null,['class'=>'form-control']) !!}
</div>
<div class="form-group">
{!! Form::label('Image', 'Image:') !!}
{!! Form::text('image',null,['class'=>'form-control']) !!}
</div>
<div class="form-group">
{!! Form::submit('Update', ['class' => 'btn btn-primary']) !!}
</div>
{!! Form::close() !!}
@stop
Ardından app/Http/Controllers/BookController.php dosyasında, /books/{id}/edit URL'ine gidildiğinde, id'si verilmiş kayıt ile, oluşturduğumuz Blade template'ini render etmesi için edit($id) fonksiyonunu, ve kayıtın veritabanında güncellenmesi için update($id) fonksiyonunu aşağıdaki gibi implement ediyoruz:
/**
* Show the form for editing the specified resource.
*
* @param int $id
* @return Response
*/
public function edit($id)
{
$book=Book::find($id);
return view('books.edit',compact('book'));
}
/**
* Update the specified resource in storage.
*
* @param int $id
* @return Response
*/
public function update($id)
{
$bookUpdate=Request::all();
$book=Book::find($id);
$book->update($bookUpdate);
return redirect('books');
}/books URL'indeki tablodan, herhangi bir kitabın Updatebutonuna bastığımızda, /books/{id}/edit URL'ine yönlenecek, ve aşağıdaki gibi bir sayfa göreceğiz:
ID'si 1 olan kayıdın değerlerini değiştirip Update'a bastığımızda güncellendiğini görüyoruz:
CRUD işlevlerinin sonuncusu Delete için, BookController'daki destroy fonksiyonunu aşağıdaki gibi implement ediyoruz:
/**
* Remove the specified resource from storage.
*
* @param int $id
* @return Response
*/
public function destroy($id)
{
Book::find($id)->delete();
return redirect('books');
}Delete butonuna basıldığında ilgili kayıt silinecektir.