Aragon Tacı
Aragon Tacı Corona d'Aragón (Aragonca) Corona d'Aragó (Katalanca) Corona de Aragón (İspanyolca) Corona Aragonum (Latince) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1164-1707/1715 | |||||||||||||
 Bayrak
 Arma
| |||||||||||||
 Aragon Tacı Haritası | |||||||||||||
| Tür | Monarşi | ||||||||||||
| Resmî dil(ler) | Katalanca, Aragonca, Latince | ||||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Oksitanca, Sardunyaca, Korsikaca, Napolice, Sicilyaca, İspanyolca, Baskça, Yunanca, Maltaca, Mozarapça | ||||||||||||
| Resmî din | Katolik Kilisesi | ||||||||||||
| Hükûmet | Anlaşmalara tabi feodalizm | ||||||||||||
| Hükümdar | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Yasama organı | Cortz d'Aragón Corts Catalanes Corts Valencianes | ||||||||||||
| Tarihî dönem | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||||
| 1300[1] | 120.000 km2 | ||||||||||||
| Nüfus | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Aragon Tacı (/ˈærəɡən/; Aragonca: Corona d'Aragón; Katalanca: Corona d'Aragó; İspanyolca: Corona de Aragón)[nb 1] karma bir monarşiydi,[2] aynı zamanda günümüzde Aragon Krallığı ve Barselona Kontluğu'nun hanedan birliğinden kaynaklanan ve İspanya Veraset Savaşı'nın bir sonucu olarak sona eren tek bir kral tarafından yönetilen, bireysel yönetimlerin veya krallıkların konfederasyonu olarak da anılmaktadır. 14. ve 15. yüzyıllarda gücünün zirvesinde olan Aragon Tacı talassokrasi idi, günümüzde doğu İspanya'nın büyük bir bölümü ile güney Fransa'nın bazı kısımları kontrol eden ve Balear Adaları, Sicilya, Korsika, Sardinya, Malta, Güney İtalya (1442'den itibaren) ve Yunanistan'ın bazı bölgelerini (1388'e kadar) de içeren bir Akdeniz "imparatorluğu" idi.
Tacı oluşturan krallıklar, her bir özerk yönetimi yöneten kral seviyesi dışında siyasi olarak birleşmemişlerdi,[3] başta Aragon Karllığı, Katalonya Prensliği ve Valensiya Krallığı olmak üzere her bir özerk yönetim kendi yasalarına göre yönetiyor ve kendi vergi yapıları altında para topluyorlardı. Daha büyük olan Aragon Tacı, adını aldığı Aragon Krallığı'nı oluşturan parçalarından biri ile karıştırılmamalıdır.
1469'da, Katolik hükümdarlar tarafından Aragon Tacı ile Kastilya Tacı'nın yeni bir hanedan birliği, çağdaşların "İspanya" olarak adlandırdığı şeye katılmaları,[4] Habsburg Hanedanı altında birleşik bir monarşi olarak İspanya Monarşisi haline gelmesine yol açtı. Aragon Tacı, 1716 yılında Kral V. Felipe tarafından İspanya Veraset Savaşı'nda VI. Karl'a (Aragonlu III. Carlos) yenilgisinin bir sonucu olarak yayınlanan Nueva Planta kararları ile kaldırılana kadar kaldı.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Aragonca: Corona d'Aragón (Aragonca telaffuz: [koˈɾona ðaɾaˈɣon])
Katalanca: Corona d'Aragó (Katalanca telaffuz: [kuˈɾonə ðəɾəˈɣo], Lua hatası 23 satırında Modül:Dil: Girilen dil kodu veritabanında bulunamadı. Lütfen Modül:Dil/veri'yi kontrol edin.., Katalanca telaffuz: [koˈɾona ðaɾaˈɣo])
Latince: Corona Aragonum (Latince telaffuz: [kɔˈroːna araˈɡoːnũː])
İspanyolca: Corona de Aragón (İspanyolca telaffuz: [koˈɾona ðe aɾaˈɣon]).
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Reilly, Bernard F. (1993). The Medieval Spains (İngilizce). Cambridge University Press. s. 139. ISBN 9780521397414. 29 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2019.
The new kingdom of Castile had roughly tripled in size to some 335,000 square kilometres by 1300 but, at the same time, its population had increased by the same factor, from one to three millions [...] In the new Crown of Aragon of 120,000 square kilometres the population density would have been about the same for its numbers reached about 1,000,000 in the same period.
- ^ Fernández Albaladejo, Pablo (2001). Los Borbones: dinastía y memoria de nación en la España del siglo XVIII.... Marcial Pons Historia.
- ^ Ryder, Alan (2007). The Wreck of Catalonia. Civil War in the Fifteenth Century. Oxford University Press. s. v. ISBN 978-0-19-920736-7.
This group of states comprised the kingdoms of Aragon, Valencia, and Majorca, the principality of Catalonia, and the counties of Roussillon and Cerdagne; further afield it embraced the kingdoms of Sicily and Sardinia. These states had no common institutions or bonds save allegiance to a common sovereign
- ^ Kamen, Henry (2002). Empire: how Spain became a world power, 1492–1762, 20.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- T. N. Bisson (1986). The medieval Crown of Aragon. A short history (İngilizce). Oxford: Clarendon Press. ISBN 0-19-820236-9.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]