Koptska pravoslavna crkva

Koptska pravoslavna patrijaršija Aleksandrije i sve Afrike Ϯⲉⲕ̀ⲕⲗⲏⲥⲓⲁ ̀ⲛⲣⲉⲙ̀ⲛⲭⲏⲙⲓ ̀ⲛⲟⲣⲑⲟⲇⲟⲝⲟⲥ Koptski pravoslavni krst piše: Isus Hrist, sin Božji Osnivač Apostol i evangelist Marko Nezavisnost Apostolska era Priznanje Drevnoistočne crkve Primat Nj.V. papa i patrijarh Šenuda III Sjedište Aleksandrija i Kairo u Egiptu Teritorija Egipat, Nubija, Sudan, Zapadni Pentapolis, Libija i sva Afrika Posjedi Bliski Istok, Kanada, SAD, Ujedinjeno Kraljevstvo, Zapadna Evropa, Južna Amerika, Australija, Novi Zeland, Oceanija, Jugoistočna Azija i Karipski otoci Jezik Koptski, grčki, arapski, egipatski arapski, engleski, francuski, njemački, suahili, Afrikaans i još nekopliko afričkih jezika Vjernici ~15,5-16 miliona ukupono: 10,5-11 miliona u Egiptu + 350.000 - 400.000 u Istočnoj, Centralnoj i Južnoj Africi (afrički domoroci) + ~ 4 miliona izvan Afrike (dijaspora) Website Službeni website Nj.V. pape Šenude III Coptic Orthodox Church Network

Koptska crkva u Amanu, Jordan

Koptska pravoslavna crkva je drevna crkva egipatskih hrišćana, sa sedištem u Aleksandriji. I dan danas predstavlja najveću crkvu Egipta koja okuplja oko 90% egipatskih hrišćana.

Pripada porodici drevnoistočnih crkava, koje su postale zasebno crkveno telo nakon Halkedonskog sabora 451. godine, kada su zauzele drukčije hristološke pozicije u odnosu na melkitske crkve Rima i Carigrada. Zbog toga je pristalice halkedonske doktrine (koje Kopti smatraju duofizitima) nazivaju monofizitskom crkvom, iako Koptska crkva odbacuje monofizitizam u tom značenju.

Istorija

Osnivanje

Prema predanju, crkvu egipatskih hrišćana je osnovao apostol Marko u Aleksandriji, sredinom 1. veka (oko 42. godine). Zbog apostolskog porekla, poglavar ove crkve nosi titulu „papa Aleksandrije i patrijarh prestola Svetoga Marka“.

Nastanak monaštva

Antonije Veliki i Pavle Tivejski (koptska ikona).

Tokom 3. i 4. veka u okviru koptske crkve je došlo do nastanka hrišćanskog monaštva. Začetnici ili oci monaštva su Sveti Antonije Veliki, prepodobni Pavle Tivejski, Sveti Pahomije i Ava Amun u Nitrijskoj pustinji. Iz Epipta se monaštvo brzo proširilo u Palestinu, Siriju, Mesopotamiju, Malu Aziju i dalje u Italiju. Tokom istorije hrišćanstva, koptsko monaštvo je igralo veliku ulogu.

Monofizitski spor

Aleksandrijski patrijarh Dioskor I je podržao monofizitsku hristološku poziciju na Saboru u Halkidonu (451) i odvojio se od melkitske grupe (melkit znači „carev pripadnik“), formirane od pravoslavnih Grka koji su prihvatili halkidonski dogmat. Iako se 520. godine pokušalo ponovno sjedinjenje ove grupe sa umerenim monofizitstvom oko Severa Antiohijskog (512-538), od 542. godine Kopti se, najviše blagodareći uticaju Jakova Baradaja, episkopa Edese (541-578), organizuju autonomno kao antihalkidonska grupacija.

Arapska osvajanja

Vremenom se Koptska crkva konačno odcepila kako od Rima tako i od Vizantije, a arapsko osvajanje 642. godine favorizovalo je tu autonomiju.

Koptska umetnost

Tokom istorije koptska crkva je veoma razvila koptsku umetnost ikonopisanja po kojoj je postala čuvena u svetu.

Literatura

• Wolfgang Kosack: Der koptische Heiligenkalender Deutsch - Koptisch - Arabisch nach den besten Quellen neu bearbeitet und vollständig herausgegeben mit Index Sanctorum koptischer Heiliger, Index der Namen auf Koptisch, Koptische Patriarchenliste, Geografische Liste. Christoph Brunner, Berlin 2012, ISBN 978-3-9524018-4-2.
• Wolfgang Kosack, Novum Testamentum Coptice. Neues Testament, Bohairisch, ediert von Wolfgang Kosack. Novum Testamentum, Bohairice, curavit Wolfgang Kosack. / Wolfgang Kosack. neue Ausgabe, Christoph Brunner, Basel 2014. ISBN 978-3-906206-04-2.

Koptska pravoslavna crkva na Wikimedijinoj ostavi

Hrišćanstvo u Južnom Sudanu