4. 5.
(Preusmjereno sa stranice 4.5.)
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartpn. |
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartsr. |
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartsb. |
4. maj/svibanj (4. 5.) je 124. dan godine po gregorijanskom kalendaru (125. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 239 dana.
Događaji
uredi- 1493. — Papa Aleksandar VI, Španac, izdao edikt o podeli Novog sveta između Španije i Portugalije, prema kojem sve novootkrivene zemlje zapadno od Azora treba da pripadnu Španiji.
- 1780. — U Epsomu u Engleskoj održane prve konjičke trke.
- 1881. — Otto von Bismarck je u Njemačkom parlamentu najavio svoj program državnog socijalizma prema kojemu 1883. godine se donosi zakon o zdravstvenom, a 1889. o mirovinskom osiguranju.
- 1919. — Počele demonstracije kineskih studenata protiv odluke Versajske mirovne konferencije da nemački posedi u provinciji Šantung budu predati Japanu. Demonstracije "Pokret 4. maja" prerasle u nacionalni pokret, koji je pokrenuo preko 10 miliona ljudi.
- 1924. — otvorene ljetne olimpijske igre u Parizu.
- 1938. — Daglas Hajd postao prvi predsednik Irske na osnovu novog Ustava, kojim je proklamovana njena nezavisnost.
- 1970. — Američka Nacionalna garda ubila četiri i ranila 11 studenata Univerziteta "Kent" u državi Ohajo, koji su demonstrirali protiv Vijetnamskog rata.
- 1979. — Vođa konzervativaca Margaret Tačer posle pobede nad laburistima na parlamentarnim izborima postala je prva žena-premijer u istoriji Velike Britanije.
- 1994. — Izrael i Palestinska oslobodilačka organizacija potpisali sporazum o početku primene ograničene palestinske autonomije u Gazi i Jerihonu.
- 1994. — Emitovanjem prvog servisa vesti Beogradska nezavisna novinska agencija, Beta, počela rad.
- 1996. — Lider konzervativaca Hose Marija Asnar postao premijer Španije, čime je okončana trinaestogodišnja vladavina socijalista.
- 2001. — Podignuta optužnica protiv Radomira Markovića, koji je u vreme režima Slobodana Miloševića bio načelnik Državne bezbednosti Srbije. Po optužnici za odavanje državne tajne, Marković 6. jula 2001. osuđen na godinu dana zatvora, a po tužbi za umešanost u ubistvo četiri funkcionera Srpskog pokreta obnove na Ibarskoj magistrali, u oktobru 1999, 30. januara 2003. osuđen na sedam godina zatvora.
- 2001. — SAD glasanjem izbačene iz Komisije za ljudska prava pri Ujedinjenim nacijama, što je prvi put u istoriji te međunarodne organizacije.
.
Rođenja
uredi- 1008. — Anri I, francuski kralj († 1060.).
- 1678. — Pir Nureddin al-Džerrahi, osnivač istoimenog derviškog reda u Istanbulu.
- 1825. — Engleski biolog i filozof Tomas Henri Haksli, pobornik teorije evolucije Čarlsa Darvina, autor dela "Mesto čoveka u prirodi", "Evolucija i etika", "Nauka i kultura" i "Priručnik komparativne anatomije kičmenjaka".
- 1827. — Engleski istraživač Džon Haning Spik, prvi Evropljanin koji je, u avgustu 1858, video afričko jezero Viktorija i tvrdio da je ono izvorište Nila.
- 1879. — Leonid Mandelstam, ruski fizičar.
- 1900. — Antun Augustinčić, hrvatski kipar († 1979.).
- 1907. — Lincoln Kirstein, američki pisac i impresario.
- 1921. — Edo Murtić, hrvatski slikar († 2005.).
- 1928. — Hosni Mubarak, egipatski general, političar i državnik.
- 1929. — Audrey Hepburn, američka glumica.
- 1930. — Miljan Miljanić, srpski i jugoslavenski fudbalski trener.
- 1939. — Amos Oz, izraelski književnik.
- 1944. — Monika Bleibtreu, njemačka glumica.
- 1946. — Eddie Aikau, havajski surfer († 1978.).
- 1951. — - Jackie Jackson, američki pjevač.
- 1964. — Goran Prpić, bivši je jugoslavenski i hrvatski profesionalni tenisač i trenutačni izbornik hrvatske muške i ženske teniske reprezentacije.
- 1964. — Rocco Siffredi, italijanski porno glumac.
- 1976. — Luis Amado, španjolski malonogometni vratar.
- 1978. — Igor Bišćan, hrvatski nogometaš.
- 1978. — Kike, umirovljeni španjolski malonogometaš.
- 1983. — Goran Ljubojević, hrvatski nogometaš.
- 1985. — Fernandinho, brazilski nogometaš.
- 1985. — Felipe Ribeiro, brazilski rukometaš.
- 1987. — Cesc Fàbregas, španjolski nogometaš.
- 1987. — Jorge Lorenzo, španjolski motociklist.
.
Smrti
uredi- 1869. — Jovan Hadžić, srpski pisac i političar.
- 1871. — Marija Anuncijata, kći kralja Ferninanda II. (*1843).
- 1893. — Mirko Bogović, hrvatski književnik (* 1816.).
- 1885. — Aleksandar Karađorđević, srpski knez od 1842. do 1858. (*1806.).
- 1903. — Goce Delčev, vođa makedonskog nacionalno-revolucionarnog pokreta.
- 1980. — Josip Broz Tito, jugoslovenski političar, suosnivač pokreta nesvrtanih zemalja.
- 1986. — Branko Belan, hrvatski filmski režiser, teoretičar filma, filmski i televizijski kritičar, romanopisac i novelist.
- 1994. — Josip Palada, hrvatski tenisač (* 1912.).
- 1999. — Potpukovnik Milenko Pavlović, pilot Vojske Jugoslavije i komandant 204. lovačko-avijacijskog puka.(* 1959.).
- 2003. — Sesto Bruskantini, italijanski operski pevač.
.
Blagdani/Praznici
uredi- Srpska pravoslavna crkva slavi:.
.
Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar