1827
godina
- Ovo je članak o godini 1827.
Godina 1827. (MDCCCXXVII) bila je redovna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom, odn. redovna godina koja počinje u subotu po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju godišnje kalendare).
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 18. vijek – 19. vijek – 20. vijek |
| Decenija: | 1790-e 1800-e 1810-e – 1820-e – 1830-e 1840-e 1850-e |
| Godine: | 1824 1825 1826 – 1827 – 1828 1829 1830 |
| Gregorijanski | 1827. (MDCCCXXVII) |
| Ab urbe condita | 2580. |
| Islamski | 1242–1243. |
| Iranski | 1205–1206. |
| Hebrejski | 5587–5588. |
| Bizantski | 7335–7336. |
| Koptski | 1543–1544. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1882–1883. |
| • Shaka Samvat | 1749–1750. |
| • Kali Yuga | 4928–4929. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4463–4464. |
| • 60 godina | Yin Vatra Svinja (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11827. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Događaji
urediJanuar/Siječanj – Mart/Ožujak
uredi- 27. 1. (15. 1. po j.k.) - Srpska skupština u Kragujevcu obaveštena o rusko-osmanskoj Akermanskoj konvenciji, knez Miloš traži mir i pokornost u zemlji kako bi se ostvarile predviđene povlastice[1].
- 29. 1. - Kragujevac: Veliki sud, knezovi, kmetovi i dr. ponavljanju zakletvu Milošu kao naslednom knezu, sultana mole za mitropolita Srbina i da potvrdi Miloševo dostojanstvo. Određeni novi poslanici u Carigradu (odlaze 8/20. marta)[1].
- januar? - Abdurahman-paša dolazi u Bosnu gde ubija, proteruje i globi sultanove protivnike i nezadovoljnike[2] a u vezi sa ukidanjem janičara. U Beograd treba doći nikopoljski paša Husein-paša Havanasoglu.
- januar - Sukobi između novopazarskih Turaka, izveštava se da je "istrebljeno stotinu srpskih kuća"; narednih meseci više desetina porodica beži u kneževinu Srbiju[5].
- februar - Abdurahman ušao u Sarajevo uz pomoć janičarskih protivnika[6].
- 11. 2. - Josef Ressel dobio austrijski patent za propeler.
- 20. 2. - Cisplatinski rat: bitka kod Ituzaingóa je taktička argentinska pobeda u Brazilu.
- 28. 2. - Inkorporirana Baltimore and Ohio Railroad, prva železnička kompanija u Americi koja nudi komercijalni transport ljudi i robe.
- 7. 3. - Otmica u Shrigleyu: u Engleskoj oteta mlada naslednica radi prisilnog braka a počinitelj je budući kolonijalni političar Edward Gibbon Wakefield.
- mart - Izbija rat između skadarskog paše Mustafe i pećkog Numan-paše u koji će biti uvučeni i okolni namesnici[7].
- mart - Preki sud u Sarajevu mnogim prvacima Bosne[8].
April/Travanj – Jun/Lipanj
uredi- 7. 4. - John Walker prodao prve šibice.
- 8. 4. - Bitka kod Monte Santiaga je brazilska pomorska pobeda nad Argentincima.
- 18. 4. - Prvi koncert Hrvatskog glazbenog zavoda.
- 29. 4. - Alžirski upravitelj Hussein Dey udario teralicom za muve francuskog konzula iz čega će se izroditi Francuska invazija Alžira 1830.
- 6. 5. (24. 4. po j.k.) - Grčki rat za nezavisnost: Bitka kod Falerona je grčki poraz u pokušaju deblokiranja atinskog Akropolja.
- maj - Joanis Kapodistrijas izabran za šefa grčke države (titula Kyvernetes).
- 20. 5. - 9. 7. - Putovanje žirafe Zarafe iz Marseja u Pariz. Ona je poklon egipatskog upravitelja Muhamed Alija francuskom kralju (isti poklon upućen i u Englesku i Austriju) i prva je žirafa u Evropi od Medičijeve 1486.
- 25. 5. - Petrache Poenaru dobio francuski patent za nalivpero.
- 5. 6. (24. 5. po j.k.) - Rešid Mehmed-paša zauzeo atinski Akropolj nakon devetomesečne opsade.
- 30. 6. - Pruga Saint-Étienne - Andrézieux (23 km) prva je u Francuskoj i kontinentalnoj Evropi.
Jul/Srpanj – Septembar/Rujan
uredi- 1. 7. - Karl Baedeker osnovao izdavačku kuću Baedeker (prvo izdanje sledeće godine).
- 6. 7. - Londonski ugovor: Rusija, Britanija i Francuska traže autonomnu grčku državu pod sultanovim sizerenstvom.
- 7. 8. - Pismo osmanskog velikog vezira beogradskom paši: neprihvatljivo je da knez Miloš vojnički obučava nekoliko stotina uniformisanih ljudi.[9]
- 4. 9. - U požaru uništene tri četvrtine finskog grada Turku.
- 7. 9. - Konjski tramvaj České Budějovice - Trojanov.
- 10. 9. - Hrvatski sabor u Zagrebu: hrvatska mladež ima u svim školama obligatno učiti madžarski[10].
- 22. 9. - Osnivač mormona Joseph Smith navodno uzeo Zlatne ploče i od sledećeg decembra započeo Knjigu Mormona.
Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac
uredi- oktobar - Sima Milutinović Sarajlija došao na Cetinje za sekretara Petra I i učitelja Radu Tomovu[11].
- 13. 10. (1. 10. po j.k.) - Rusko-persijski rat (1826-28): gen. Ivan Paskevič zauzeo Erevan.
- 20. 10. - Pomorska Bitka kod Navarina, evropski saveznici odlučujeće pobedili tursko-egipatsku flotu u ratu za grčko oslobođenje. Poslednji okršaj jedrenjaka.
- 26. 10. - General Georgij Eristov ušao u Tabriz.
- 16. 12. - Umro zagrebački biskup Maksimilijan Vrhovac.
Kroz godinu
uredi- Vuk Karadžić u Beču štampao Prvi srpski bukvar.
- Savindan postaje školska slava u Kneževini Srbiji (zvanično od 1840). Knez Miloš je izdao naredbu kojom crkva u Beogradu dobija više srpski karakter - Grci gube raniji prestiž u čaršiji, koja prelazi u srpske ruke.[12]
- Narednik Mihailo Latas pobegao u Bosnu.
- Zategnuta situacija između Zećana i Turaka - Zećani bi se pobunili a Turci ih zlostavljaju[13].
- Objavljena književna krivotvorina Prospera Mériméa La Guzla.
- Servian Popular Poetry Johna Bowringa.
- Rusija anektirala Balkariju.
- Vientianski vladar Anouvong diže pobunu protiv sijamskog sizerena.
Karte
uredi-
Finleyeva karta Evrope -
Finleyeva karta evropske Turske
Rođenja
uredi- 1. 1. - Jovan Belimarković, srpski general i političar († 1906)
- 1. 2. - Miloš Bajić (baron) († 1897)
- 5. 4. - Joseph Lister, pionir antiseptičke hirurgije († 1912)
- 4. 5. - John Hanning Speke, istraživač Afrike († 1864)
- 12. 5. - Ilija Okrugić, sveštenik i književnik († 1897)
- 22. 6. - Serafim Perović, mitropolit zahumsko-hercegovački († 1903)
- 21. 9. - Janko Jurković, književnik († 1889)
- 6. 10. - Josip ml. Freudenreich, glumac, redatelj († 1881)
- 15. 10. - Mihály Zichy, slikar († 1906)
- 23. 10. - Ivan Vončina, hrvatski političar († 1885)
- 18. 11. - Mehmed Ali-paša, osmanski vojnik († 1878)
- 23. 12. - Wilhelm von Tegetthoff, austrijski admiral († 1871)
- ? - Đorđe Karađorđević (ađutant), Karađorđev unuk († 1884)
- ? - Mihailo Rašković, hemičar († 1872)
Smrti
uredi- 5. 1. - Prince Frederick, Duke of York and Albany, izgledni prestolonaslednik UK i Hanovera (* 1763)
- 5. 3. - Pierre-Simon Laplace, matematičar i astronom (* 1749)
- 5. 3. - Alessandro Volta, italijanski fizičar (* 1745)
- 26. 3. - Ludwig van Beethoven, njemački kompozitor (* 1770)
- 3. 4. - Ernst Chladni, pionir akustike i proučavanja meteorita (* 1756)
- 13. 4. - Hugh Clapperton, istraživač Afrike (* 1788)
- 5. 5. - Georgios Karaiskakis, grčki ratnik (* 1780-82)
- 14. 7. - Augustin-Jean Fresnel, fizičar (* 1788)
- 12. 8. - William Blake, engleski književnik, slikar i grafičar (* 1757)
- 10. 9. - Ugo Foscolo, književnik i revolucionar (* 1778)
- 16. 12. - Maksimilijan Vrhovac, zagrebački biskup (* 1752)
Izvori
uredi- ↑ 1,0 1,1 Vuk Karadžić, Милош Обреновић, књаз Сербији, или грађа за српску историју нашега времена, rastko.rs
- ↑ Ćorović, Vladimir Ustanci bosanskih muslimana, rastko.rs
- ↑ Vukićević, 37
- ↑ Istorija s. n. V-1, 228
- ↑ Istorija s. n. V-1, 229
- ↑ Vukićević, 38
- ↑ (en) Bataković, Dušan T. (1992).The Kosovo chronicles... From The Serbian Revolution To The Eastern Crisis: 1804-1875, rastko.rs
- ↑ Vukićević, 38-9
- ↑ "Politika", 1. avg. 1935
- ↑ Šišić, 410
- ↑ Jovanović, prof. dr. Radoman Istorija Crne Gore Sime Milutinovića Sarajlije, rastko.rs
- ↑ "Politika", 3. jun 1922, str. 9
- ↑ Istorija s. n. V-1, 185
Literatura
uredi- Šišić, Ferdo. Povijest Hrvata - Pregled povijesti hrvatskoga naroda 1526.-1918., drugi dio. ISBN 953-214-198-7
- Vukićević, Milenko M. (1906). Znameniti Srbi Muslomani. Srpska književna zadruga (rastko.rs)
- Istorija srpskog naroda, Od Prvog ustanka do Berlinskog kongresa 1804-1878, Beograd 1981
- Peta knjiga prvi tom (V-1)
- Peta knjiga drugi tom (V-2)