Kroatië
 | |
| Locatie | |
 | |
| Vlag | |
 | |
| Beknopt | |
| Hoofdstad | Zagreb |
| Regering | parlementaire democratie |
| Munt | kuna (HRK) |
| Oppervlakte | 56.542 km² |
| Bevolking | 4.480.043 (2012) |
| Taal | Servo-Kroatisch 96%, andere 4% (waaronder Italiaans, Hongaars, Tsjechisch, Slovaaks en Duits) |
| Religie | Rooms Katholiek 87,8%, Orthodox 4,4%, Moslim 1,3%, ander christelijk 0,4%, andere en onbekend 6,1% |
| Elektriciteit | 230V/50Hz (Europese stekker) |
| Oproepcode | +385 |
| Internet TLD | .hr |
| Tijdzone | UTC +1 |
Kroatië (Kroatisch: Hrvatska), officieel de Republiek Kroatië (Republika Hrvatska), is een land in Zuid-Europa.
Info
[bewerken]Kroatië strekt zich uit van de uiterste oostelijke hellingen van de Alpen in het noordwesten tot de Panonische laagvlakte en de oever van de Donau in het oosten. Het centrale deel wordt bedekt door het bergmassief Dinara en het zuidelijke deel eindigt aan de kust van de Adriatische Zee. Het land wordt begrensd door Slovenië, Hongarije, Servië, Bosnië en Herzegovina, Montenegro en via de zee grenst het aan Italië.
Geschiedenis
[bewerken]De Kroaten zijn een Slavisch volk dat oorspronkelijk in Galicië leefde (in het noordwesten van Oekraïne en het Zuiden van Polen). Van daaruit zijn zij in de 7e eeuw in zuidelijke richting gemigreerd, naar het huidige Kroatië. In eerste instantie vielen zij onder de heerschappij van de Byzantijnen en later de Franken, maar in 925 - onder leiding van koning Tomislav - werd Kroatië een sterk onafhankelijk land. In 1102 eindigde een decennialange Kroatische dynastieke strijd toen zij de Hongaarse macht accepteerden.
In het midden van de 14e eeuw kreeg het Hongaarse Koninkrijk zware klappen te verduren van het Ottomaanse Rijk, dat zich tot aan het bergachtige gebied van het huidige Bosnië en Herzegovina uitbreidde. Rond dezelfde tijd kwam Dalmatië grotendeels onder Venetiaans gezag te liggen.
Dubrovnik was een stadstaat die in eerste instantie onder Byzantijns (Romeins) gezag kwam te liggen en later onder Venetiaans gezag, in tegenstelling tot de andere Dalmatische stadstaten werd Dubrovnik echter onafhankelijk (Republiek Dubrovnik), zelfs toen het onder soevereiniteit van andere gebieden kwam te liggen.
De in 1526 gevochten slag bij Mohács zorgde ervoor dat het Kroatische Parlement bij de Habsburgers aandrong om de controle over Kroatië over te nemen. De Habsburgse heerschappij bleek inderdaad een efficiënt middel te zijn tegen de oprukkende Ottomanen en tegen het einde van de 18e eeuw was het grootste deel van Kroatië niet meer in handen van de Turken. De rare halve maan-achtige vorm van Kroatië bleef meer of minder de frontlinie tussen het Ottomaanse Rijk en Europa. Istrië, Dalmatië en Dubrovnik kwamen tussen 1797 en 1815 uiteindelijk onder Habsburgse heerschappij te liggen.
Na de Eerste Wereldoorlog sloot Kroatië zich aan bij de Staat van Slovenen, Kroaten en Serven (het huidige Slovenië, Kroatië en Bosnië en Herzegovina). Kort daarna vormde deze unie weer een unie met Servië, wat het Koninkrijk van Serven, Kroaten en Slovenen werd (die uiteindelijk in 1929 het Koninkrijk Joegoslavië werd). Joegoslavië werd in de Tweede Wereldoorlog binnengevallen en Kroatië werd omgevormd tot een fascistisch marionettenstaatje met de naam Onafhankelijke Staat Kroatië. Het wapen van de staat toonde een 'U', dat staat voor Ustasha. Als hoofd van de regering werd Ante Pavelic benoemd. Pavelic en zijn regering besloten, dat Kroatië etnisch moest worden gezuiverd. De Serven moesten verdwijnen (naar het buitenland worden verdreven of gedood) of zich bekeren tot het katholieke geloof. Voor de joden, de Roma en homoseksuelen was geen plaats. Wat volgde was een waar schrikbewind, waarbij honderdduizenden mensen om het leven kwamen.
Toen de asmogendheden verslagen waren werd Joegoslavië een federale Communistische staat.
Op 16 maart 1991 riep de Servische minderheid de Republiek van Servisch Krajina (Republika Srpska Krajina) uit. Mocht Kroatië onafhankelijk worden, dan was de bedoeling in ieder geval dit deel bij Groot-Servië te trekken. Hierna verklaarde Kroatië samen met Slovenië zich op 25 juni 1991 onafhankelijk van Joegoslavië, wat het begin inluidde van de Kroatische Onafhankelijkheidsoorlog. Belgrado erkende het nieuwe land niet en in de daaropvolgende maanden volgden gevechten tussen Kroatische milities en de in Belgrado gestationeerde JNA (Joegoslavische Nationale Leger). In het begin van 1992 erkende Duitsland Kroatië, vele invloedrijke landen volgden met dit beleid; Joegoslavië moest wel de nieuwe landen erkennen, en het Joegoslavische leger trok zich terug.
De Servische minderheid werd vanaf het begin gesteund door de JNA. In 1995 startte het Kroatische leger twee succesvolle offensieven om het rebellerende gebied weer in handen te krijgen, dit zorgde voor een massale exodus van de Servische bevolking. Enkele maanden later eindigde de oorlog na onderhandelingen over het Verdrag van Dayton. Onder supervisie van de VN werd het overige Servisch-beheerste gebied op vreedzame wijze geïntegreerd in het nieuwe Kroatië.
Kroatië trad per 1 juli 2013 toe tot de Europese Unie.
Bevolking
[bewerken]De bevolkingsgroei in Kroatië is aan het begin van de 21e eeuw gestagneerd. De oorlog in Kroatië tussen 1991 en 1995 zorgde voor massale verplaatsing van bevolkingsgroepen en bevorderde de emigratie. De natuurlijke bevolkingsgroei is negatief (minder dan ongeveer 1%), aangezien een halve eeuw geleden het aantal geboorten en sterfgevallen sterk is afgenomen. De gemiddelde levensverwachting is 75 jaar, 1,5% van de bevolking is analfabeet.
Etniciteit Kroatië wordt voornamelijk bewoond door Kroaten (89,6%). Minderheden zijn de Serviërs (vandaag de dag 4,5%; in 1991 12,5%), Bosniakken (0,5%), Hongaren (0,4%), Italianen (0,8%) en nog enkele andere. Het grootste deel van de bevolking is katholiek (87,8%). Er zijn ook minderheden van oosters-orthodoxen (4,4%) en soennitische moslims (1,3%).
De officiële en meest gebruikte taal is Kroatisch, een Zuid-Slavische taal die het Latijnse alfabet gebruikt. Minder dan 5% van de bevolking spreekt naast zijn moedertaal nog een andere taal.[4]
Geografie
[bewerken]Kroatië is gelegen tussen Centraal-, Zuid- en Oost-Europa. Dankzij zijn vreemde vorm, die iets weg heeft van een halve maan of een hoefijzer, heeft het een groot aantal buurlanden en lange rijksgrenzen: Slovenië, Hongarije, Servië, Bosnië en Herzegovina, Montenegro en Italië aan de Adriatische Zee.
Het Kroatische vasteland is in twee niet in elkaar doorlopende stukken verdeeld door een kleine kustlijn van Bosnië en Herzegovina vlakbij Neum. Hierdoor vormt het tweede gedeelte een exclave tussen Bosnië en Herzegovina en Montenegro.
Het Kroatische landschap is afwisselend, zo zijn/is er graslanden, meren en heuvels in het continentale Noorden en Noordoosten (Centraal-Kroatië en Slavonië, deel van de Pannonische vlakte); dichtbebost berggebied bij Lika en Gorski Kotar, deel van de Dinarische Alpen; rotsachtige kustlijn langs de Adriatische Zee (Istrië en Dalmatië) en vrijwel talloze eilanden in de Adriatische Zee te vinden.
Kunst & Cultuur
[bewerken]Regio's
[bewerken]Kroatië kan opgedeeld worden in vijf regio's:
| Istrië (Kroatisch Istra) een schiereiland in het noordwesten, grenzend aan Slovenië |
| Kvarner Kust en hoogland ten noorden van Dalmatië. Ook de eilanden Krk, Cres, Lošinj, Rab en een deeltje van Pag maken eel uit van de Kvarner |
| Dalmatië (Kroatisch Dalmacija) een strook vasteland en eilanden tussen de Middellandse Zee en Bosnië en Herzegovina. De regio wordt verder opedeeld op 2 manieren: 1. onderverdeling in noord-, midden- en zuid-Dalmatië 2. onderverdeeld in Dalmatië - regio Zadar, Dalmatië - regio Šibenik, Dalmatië - regio Split en Dalmatië - regio Dubrovnik |
| Slavonië (Kroatisch: Slavonija) noordoostelijk gebied met bossen en velden, grenzend Hongarije, Servië, en Bosnië en Herzegovina |
| Centraal-Kroatië (Kroatisch:Središnja Hrvatska) Noordelijke centrale hooglanden, hier ligt Zagreb en het Kroatische deel van Žumberak |
Steden
[bewerken]Andere bestemmingen
[bewerken]In Kroatië zijn er heel wat bezienswaardigheden die opgenomen zijn op de werelderfgoedlijst van de UNESCO en zeker een bezoekje waard zijn. Zo zijn er:
- Historisch complex van Split met het paleis van Diocletianus
- Oude stad van Dubrovnik
- Nationaal park Plitvicemeren
- Bisschoppelijk complex van de Eufrasiusbasiliek in het historische centrum van Poreč
- Historische stad Trogir
- De kathedraal van St. James in Šibenik
- Oude en oerbeukenbossen van de Karpaten en andere regio's van Europa
- Stari Grad-vlakte
- Stecci middeleeuwse grafstenen begraafplaatsen
- Venetiaanse verdedigingswerken tussen de 16e en 17e eeuw
De volgende steden verdienen ook een bezoek:
- Šibenik (met de kathedraal Svete Jakova)
- Trogir
- Split (met een bezoek aan het paleis van Diocletianus)
- Zadar met de oude haven (foča) het zeeorgel en "Groet aan de zon"
- Omiš
Voor wie van bomen en natuur houdt kan het arboretum van Trsteno interessant zijn.
Arriveren
[bewerken]Per vliegtuig
[bewerken]Kroatië heeft naast de nationale luchthaven in Zagreb ook nog luchthavens in Pula, Rijeka (op het eiland Krk), Zadar, Split en Dubrovnik aan de kust en Osijek in Slavonië. Ook op het eiland Brač is een regionale luchthaven. Zowel vanaf Schiphol als Zaventem gaan er meerdere keren per week vliegtuigen naar Zagreb. In de zomer zijn er ook vluchten naar de andere luchthavens, zowel van nationale luchtvaartmaatschappijen als van low-cost maatschappijen en touroperators en dit eveneens vanaf regionale Nederlandse, Duitse en Belgische luchthavens. De luchthavens zijn ook te bereiken met een tussenlanding (en eventuele overstap) in Zagreb.
Per trein
[bewerken]Treinreizen kunnen ondanks de opkomst van de budgetluchtvaartmaatschappijen nog steeds een goedkope, snelle en zeker gerieflijker optie voor vervoer zijn. Doordat treinstations vaak in de binnensteden zijn gevestigd, kan de trein op de middelgrote afstand (bijvoorbeeld Enschede - Parijs of Brugge - Wolfsburg) prima concurreren met het vliegtuig.
Momenteel zijn in België en bij de Deutsche Bahn online alleen tickets te bestellen voor de buurlanden van België, resp. Duitsland en een aantal goed bereikbare steden verderop. Overige tickets kunnen alleen maar telefonisch of aan de balie worden aangeschaft, of uiteraard in het betreffende land. Dat laatste is vaak stukken goedkoper. Let bij de Deutsche Bahn ook op de vele Sparpreis-aanbiedingen die bij een reisroute naar of via Duitsland heel voordelig kunnen zijn.
Het is echter wel goed mogelijk om je treinreis vanaf huis uit te stippelen. De twee sites die direct hieronder staan vermeld, geven niet alleen informatie over de reizen vanuit de Benelux maar ook over alle treinverbindingen in heel Europa en in het Russische deel van Azië, dus bijvoorbeeld tussen Moskou en Madrid. Het gaat hier om de site van de Belgische spoorwegen en de Nederlandstalige site van de Deutsche Bahn.
NS Hispeed biedt alleen informatie over reizen tussen Nederland en enkele buitenlandse grote steden. In de regel is deze informatie dan ook nog beperkt tot treinen die rechtstreeks naar of van het buitenland rijden (dus geen verbindingen tussen Utrecht en Parijs of tussen Rotterdam en Duitsland, want daarin zit altijd een overstap binnen Nederland). Om reizen binnen Nederland uit te stippelen kun je best deze website gebruiken.
NS Hispeed verkoopt online een klein assortiment reizen vertrekkend vanuit Nederland naar het buitenland v.v. (enkeltjes en retourreizen), en een zeer beperkt aantal routes vanuit het buitenland naar een (ander) buitenland (enkele- en retourreizen). Overige reizen kun je telefonisch reserveren via de afdeling Telesales (0900-9296, €0,35 p.m.) en aan de balies in de Tickets- en Servicewinkels op de (middel-)grote stations. Dit is het online Internationale loket van de Nederlandse Spoorwegen.
In alle Europese landen is het in de trein verboden te roken.
Per auto
[bewerken]Vanuit de Benelux is Kroatië goed per auto te bereiken.
Richting Istrië, Kvarner en eventueel Noord-Dalmatië is de route via de Tauernautobahn in Oostenrijk aan te raden: Vanaf Venlo kun je de BAB61 afrijden tot aan Karlsruhe, daarna leidt BAB8 direct naar de Oostenrijkse grens. Volg in Oostenrijk de A10 (Tauernautobahn) tot Villach. Hiervandaan zijn 2 routes naar "De poort van Istrië" (Rupa):
- Door Slovenië: Langs Ljubljana naar Postojna via de snelweg. Vanaf daar rijd je via binnenwegen naar de Kroatische grens (Rupa). Dit is de snelste route, maar deze heeft meedere nadelen: je dient een vignet te hebben voor Slovenië, sinds 1-1-2022 zijn enkel digitale vignetten beschikbaar (€ 15,00 voor 7 dagen, €30 voor een maandvignet, beide voor personenauto's).
- Door Italië: Volg vanaf Villach de borden naar Trento/Triëst, je rijdt na ongeveer 50 kilometer Italië binnen. Blijf de A23 volgen tot Palmanova, volg dan Triëst, bij Triëst rijd je via de E61 (ongeveer 40 kilometer) door Slovenië heen naar Rupa (stel je routeplanner in op "geen snel- of tolwegen" en volg niet de wegwijzers. Je zit voor je het weet op een weg waar wel vignettenplicht heerst). Voor de westkust van Istrië kan je ook naar de grensovergangen Plovanja of Dragonja waar je aansluiting krijgt op de Istrische Ypsilon (snelweg).
Voor andere gebieden dan Istrië of Kvarner, is het praktischer via de Duitse BAB3, langs Wells & Graz over de A9 door Oostenrijk te rijden. Vanuit Zagreb kun je via het voornaamste knooppunt in het land (Karlovac) de zuidkant van Kroatië bereiken.
Dankzij het nieuwe snelwegennetwerk binnen Kroatië is het nu gemakkelijker dan ooit om populaire bestemmingen in Istrië en Dalmatië te bereiken. Je kunt bijvoorbeeld in 8 uur van Zagreb naar Dubrovnik rijden. Hiervoor betaal je 30,60 € (230,56 kuna). Op alle snelwegen in Kroatie en snelwegen in Istrie moet tol betaald worden. Het bedrag hangt af van de afstand en de categorie van het voertuig.
Per bus
[bewerken]Per boot
[bewerken]De steden Zadar, Rijeka, Split en Dubrovnik hebben allen een ferry naar Italië. Deze gaan onder andere naar Ancona, Venetië, Triëst en Brindisi.
Rondreizen
[bewerken]Per vliegtuig
[bewerken]Per trein
[bewerken]Per auto
[bewerken]Tijdens de zomertijd is autoverlichting overdag niet verplicht maar tijdens de wintertijd wel (check voordat je reist de actuele gegevens omdat dit natuurlijk altijd kan veranderen). Telefoneren achter het stuur is niet toegelaten. De toegestane hoeveelheid alcohol in het bloed is 0,5 promille!!
De snelheidslimieten in Kroatië zijn:
- 50 km/u in de bebouwde kom
- 90 km/h buiten de bebouwde kom
- 110 km/h op grote autowegen
- 130 km/h op autosnelwegen
Afwijkende maximumsnelheden voor bestuurders tot 24 jaar:
- 80 km/h buiten de bebouwde kom
- 100 km/h op grote autowegen
- 120 km/h op autosnelwegen
Het is in Kroatië algemeen bekend dat bij regenweer de wegen spiegelglad worden. Bij regen moet de rijstijl worden aangepast.
De bewegwijzering naar de grote steden is goed uitgebouwd. Wegwijzers naar kleinere, lokale steden zijn niet op alle kruispunten aangebracht. Belangrijk is altijd de hoofdrichting te volgen.
Het verkeer in de grote steden (Zagreb, Rijeka, Split) is hectisch. Het verkeer over de rest van Kroatië is redelijk kalm.
Per bus
[bewerken]Per boot
[bewerken]Taal
[bewerken]In Kroatië spreekt men Kroatisch. Dit is een Slavische taal met veel gelijkenissen met het Servisch.
De jongere generaties aan de kust en in Zagreb spreken Engels als tweede taal. Oudere mensen beheersen meestal geen Engels, maar – afhankelijk van de streek – wel een beetje Duits en Italiaans. In Istrië en de omgeving van Rijeka spreekt men een beetje Duits. In Rijeka, Zadar, Split en Dubrovnik (de steden met ferry's naar Italië) zijn er ook heel wat mensen die Italiaans spreken. In Istrië is het Italiaans officieel erkend als tweede taal en het wordt door de bewoners van deze streek goed gesproken. Desondanks wordt er in het dagelijks leven eigenlijk alleen Kroatisch gesproken.
In het binnenland zijn er weinig mensen die andere talen spreken naast Kroatisch.
Bekijken
[bewerken]Doen
[bewerken]Kopen
[bewerken]Sinds 1-1-2023 is de munteenheid in Kroatië de euro. Tot 31-12-2023 moeten de prijzen zowel in euro als in de oude munteenheid, de kuna, weergegeven worden waarbij de koers 1 euro = 7,53450 kuna (HRK).
Kosten
[bewerken]De prijzen in de kustgebieden en bij de Nationale Parken liggen beduidend hoger dan in de rest van het land.
Richtprijzen Toeristische Gebieden (en rond Snelwegen):
- Kop Koffie/Espresso: 7,50 Kuna
- Glas Cola: 16,00 Kuna
- Afhaalpizza: 30,00 Kuna
- Diner in een restaurant: Vanaf 120,00 Kuna
Overig Kroatië:
- Kop Koffie/Espresso: 4,00 Kuna
- Glas Cola: 12,00 Kuna
- Afhaalpizza: 20,00 Kuna
- Diner in een restaurant: Vanaf 50,00 Kuna
Eten
[bewerken]Uitgaan
[bewerken]In Kroatië is er veel gelegenheid om uit te gaan. Voornamelijk in de kustgebieden, en dan in de grotere steden zijn er veel uitgaansgelegenheden. Vooral in het hoogseizoen is er geen dag dat er niks te doen is. Het is altijd druk en erg gezellig. Er is voor alle leeftijden wel wat te vinden.
Overnachten
[bewerken]Leren
[bewerken]Werken
[bewerken]Veiligheid
[bewerken]Kroatië is een veilig land. In de steden is er de criminaliteit die je in alle toeristische centra tegenkomt, zoals zakkenrollers.
De oorlog in Kroatië is zo'n 15 jaar voorbij. Is sommige regio's (zoals de Krajina) is er zwaar gevochten en dat is nog te zien aan kogel- en granaatinslagen in sommige huizen. In die regio's is het afgeraden de gangbare paden te verlaten aangezien er nog heel wat landmijnen liggen.
Mijnenvelden zijn (bijna altijd) duidelijk afgebakend door middel van witte en rode borden waarop een meertalige waarschuwing gegeven wordt. Van Istrië en het gebied rond de Plivice Meren wordt gezegd dat ze compleet mijnenvrij zijn, ondanks dat dien je ook hier nog op te letten!
Vooral langs de weg zie je soms een aantal blikjes op een hoopje liggen. Dit kunnen ook nog mijnen zijn, maar dan verstopt. In de hoop dat kinderen ertegenaan schoppen.
Gezondheid
[bewerken]Respect
[bewerken]Contact
[bewerken]| Bestemmingen | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|