Wikipedia

Aretha Franklin

Amerikaans zangeres en pianiste (1942–2018)

Aretha Louise Franklin (Memphis (Tennessee), 25 maart 1942 – Detroit (Michigan), 16 augustus 2018[1]) was een Amerikaanse gospel-, soul- en r&b-zangeres. Op de ranglijst van 100 beste zangers (m/v) aller tijden van het Amerikaanse muziektijdschrift Rolling Stone staat zij op de eerste plaats.[2]

Aretha Franklin
Aretha Franklin (1968)
Aretha Franklin (1968)
Algemene informatie
Volledige naam Aretha Louise Franklin
Bijnaam Queen of Soul
Geboren 25 maart 1942
Geboorteplaats MemphisBewerken op Wikidata
Overleden 16 augustus 2018
Overlijdensplaats DetroitBewerken op Wikidata
Land Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Werk
Jaren actief 1956-2018
Genre(s) R&b, gospel, soul
Beroep Zangeres, songwriter, pianiste
Label(s) Columbia Records, Atlantic Records, Arista, Aretha Records
Officiële website
(en) AllMusic-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) IMDb-profiel
(en) Last.fm-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Handtekening
Handtekening
Portaal  Portaalicoon   Muziek

Levensloop

bewerken

Aretha Franklin werd geboren in Memphis (Tennessee) maar groeide op in Detroit (Michigan). Als kind zong ze met haar zussen, Carolyn en Erma, in de baptistenkerk waar haar vader dominee was. Haar eerste plaatopnamen maakte ze toen ze 14 jaar oud was. Ze werd door John Hammond ontdekt en sloot een contract met Columbia Records. Begin jaren zestig vertolkte ze een paar liedjes die populair werden, onder andere het oorspronkelijk door Al Jolson in 1918 uitgebrachte Rock-a-bye Your Baby with a Dixie Melody. In 1968 gaf Aretha Franklin een legendarisch[3] concert in het Concertgebouw in Amsterdam. Het was onderdeel van haar eerste tournee buiten de Verenigde Staten. Zij vertolkte daar onder meer Satisfaction, Dr. Feelgood en A Natural Woman.

Na haar vertrek bij Columbia Records sloot ze een contract met Atlantic Records. Haar producer werd Jerry Wexler, met wie ze een paar zeer invloedrijke r&b-opnamen maakte, zoals I Never Loved a Man (The Way I Love You). De stijl van dit lied had veel meer "soul" dan haar eerdere werk. Tegen het eind van de jaren zestig kreeg Aretha Franklin de bijnaam "The Queen of Soul", omdat ze zo beroemd was geworden en tevens als een rolmodel voor de Afro-Amerikaanse gemeenschap werd gezien.

Aretha Franklin had veel top 10-hits, waaronder covers van andere beroemdheden, zoals The Beatles (Eleanor Rigby), The Band (The Weight), Simon & Garfunkel (Bridge Over Troubled Water), Sam Cooke en The Drifters. Andere belangrijke hits waren Chain Of Fools, (You Make Me Feel Like) A Natural Woman, Think, Baby I Love You, The House That Jack Built, I Say a Little Prayer en Respect. Spanish Harlem stond in de Daverende Dertig één week op de eerste plaats.

Begin jaren tachtig leek het voorbij met haar carrière, totdat ze een cover van de Doobie Brothers-hit What a Fool Believes opnam. Vlak daarna was ze te bewonderen in de klassieke John Belushi-muziekfilm The Blues Brothers. Het duurde daarna nog zeven jaar voordat ze de hitlijsten weer haalde, maar dat deed ze dan ook met de gigantische hit I Knew You Were Waiting (for Me), een duet met George Michael dat een paar weken op nummer 1 in de Top 40 en de Nationale Hitparade stond. Het nummer werd geschreven door Simon Climie van Climie/Fisher. In 1994 zong ze nog A Deeper Love voor de bioscoopkraker Sister Act.

Op 3 januari 1987 werd zij de eerste vrouw die een plaats kreeg in de Rock and Roll Hall of Fame. In 1999 ontving ze de hoogste Amerikaanse kunstonderscheiding, de National Medal of Arts. Op 20 januari 2009 zong Franklin My Country, 'Tis of Thee tijdens de inauguratie van Barack Obama als 44ste president van de Verenigde Staten. In 2010 werd Franklin door het Amerikaanse muziektijdschrift Rolling Stone uitgeroepen tot beste zanger(es) aller tijden.[4] In 2012 werd ze opgenomen in de Gospel Music Hall of Fame.[5]

 
Aretha Franklin treedt op in het Witte Huis (2015)

Op 17 oktober 2014 kwam haar 38ste studioalbum Aretha Franklin Sings the Great Diva Classics uit. Dit album bevat liedjes van andere beroemde zangeressen. De eerste uitgekomen single van dit album was een vertolking van Adele's Rolling in the Deep. Van het album verscheen ook een remix-versie met bewerkingen van Terry Hunter, The Wideboys en Eric Kupper.

Op 6 december 2015 gaf Franklin in bijzijn van president Barak Obama nog een memorabele uitvoering van (You Make Me Feel Like) A Natural Woman in de Kennedy Center ter ere van Carole King die die avond werd gelauwerd als een van de winnaars van de Kennedy Center Honors.

In februari 2017 meldde Franklin dat ze met pensioen zou gaan na de verschijning van haar laatste album in september.[6][7] Haar laatste publieke optreden was op 7 november 2017 op het gala ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de Elton John AIDS Foundation in Kathedraal Saint John the Divine in New York.

Privé

bewerken

Franklin werd op 28 januari 1955, op haar 12e, moeder van haar eerste zoon, Clarence Franklin. In 1957 werd Edward Franklin geboren. Ze was niet getrouwd met hun vader, Edward Jordan. Van 1961 t/m 1969 was ze getrouwd met Ted White. In 1964 werd Ted White Jr. / Richards geboren. In 1970 werd Kecalf Cunningham geboren. Zijn vader was haar verloofde en manager Ken Cunningham. Van 1978 - 1984 was ze getrouwd met Glynn Turman.

Gezondheid

bewerken

In december 2010 werd bekend dat de zangeres ziek was. Ze leed aan alvleesklierkanker.[8] In reactie op speculatie in de media verklaarde de zangeres in augustus 2013 de ziekte te hebben overwonnen en zich weer helemaal te willen richten op haar loopbaan.[9] De ziekte keerde echter terug. Op 13 augustus 2018 werd bekend dat ze thuis palliatieve zorg kreeg en dat ze stervende was. Op 16 augustus 2018 overleed Franklin. Ze werd 76 jaar.[1]

Film Respect

bewerken

Respect is een Amerikaanse biografische drama- en muziekfilm uit 2021, onder regie van Liesl Tommy. Hij is gebaseerd op het leven en de carrière van Aretha Franklin, die in de film vertolkt wordt door Jennifer Hudson.

Discografie

bewerken

Albums

bewerken
Album met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Album Top 100 Datum van
verschijnen		 Datum van
binnenkomst		 Hoogste
positie		 Aantal
weken		 Opmerkingen
The Electrifying Aretha Franklin 1962 -
Soul, Soul, Soul 1968 -
Aretha's Gold 1969 - Verzamelalbum
The Best of Aretha Franklin 1982 - Verzamelalbum / #10 in de TV LP Top 15
Who's Zoomin' Who 1985 20-07-1985 33 9
Aretha 1986 15-11-1986 38 4
Through the Storm 1989 20-05-1989 48 7
The VH-1 Divas Live 1998 17-10-1998 6 33 met Mariah Carey, Gloria Estefan, Céline Dion en Shania Twain / Livealbum
Respect - The Very Best of Aretha Franklin 2003 24-05-2003 22 6 Verzamelalbum
Album met hitnotering(en) in de Vlaamse Ultratop 200 albums Datum van
verschijnen		 Datum van
binnenkomst		 Hoogste
positie		 Aantal
weken		 Opmerkingen
The VH-1 Divas Live 1998 17-10-1998 6 20 met Mariah Carey, Gloria Estefan, Céline Dion en Shania Twain / Livealbum
The Queen of Soul 2014 15-02-2014 124 2
Aretha Franklin Sings the Great Diva Classics 2014 25-10-2014 81 3*

Singles

bewerken
Single met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Top 40 Datum van
verschijnen		 Datum van
binnenkomst		 Hoogste
positie		 Aantal
weken		 Opmerkingen
Respect 1967 24-06-1967 11 12 Nr. 7 in de Single Top 100
Baby I Love You 1967 22-07-1967 tip -
Chain of Fools 1968 03-02-1968 12 8 Nr. 11 in de Single Top 100
Since You've Been Gone (Sweet Sweet Baby) 1968 06-04-1968 22 7
Think 1968 08-06-1968 12 9 Nr. 9 in de Single Top 100
I Say a Little Prayer 1968 07-09-1968 3 14 Nr. 4 in de Single Top 100
See-saw 1968 14-12-1968 19 6 Nr. 16 in de Single Top 100
The Weight 1969 15-03-1969 tip -
I Can't See Myself Leaving You 1969 10-05-1969 tip -
Share Your Love with Me 1969 30-08-1969 tip -
Eleanor Rigby 1969 13-12-1969 tip -
Spanish Harlem 1971 16-10-1971 2 9 Nr. 1 in de Single Top 100
Freeway of Love 1985 03-08-1985 31 4 Nr. 27 in de Single Top 100
Sisters Are Doin' It for Themselves 1985 02-11-1985 20 5 met Eurythmics / Alarmschijf /
Nr. 17 in de Single Top 100
Who's Zoomin' Who 1985 22-02-1986 30 4 Nr. 39 in de Single Top 100
Jumpin' Jack flash 1986 11-10-1986 tip2 - Nr. 48 in de Single Top 100
I Knew You Were Waiting (for Me) 1987 07-02-1987 1(3wk) 11 met George Michael / Nr. 1 in de Single Top 100
It Isn't, It Wasn't, It Ain't Never Gonna Be 1989 19-08-1989 tip6 - met Whitney Houston / Nr. 40 in de Single Top 100
(You Make Me Feel Like) A Natural Woman 1993 25-09-1993 28 5 Alarmschijf / Nr. 32 in de Single Top 100
A Deeper Love 1994 19-03-1994 31 3 Nr. 34 in de Single Top 100

Dvd's

bewerken
Dvd's met hitnoteringen in de Nederlandse Music Top 30 Datum van
verschijnen		 Datum van
binnenkomst		  Hoogste 
positie		  Aantal 
weken		  Opmerkingen 
The Legendary Concertgebouw Concert Amsterdam 2010 27-11-2010 3 19

Radio 2 Top 2000

bewerken
Nummer(s) met noteringen in de NPO Radio 2 Top 2000 '99 '00 '01 '02 '03 '04 '05 '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13 '14 '15 '16 '17 '18 '19 '20 '21 '22 '23
I Knew You Were Waiting (for Me) (met George Michael) 1360 - 1309 1615 - 1844 1915 772 1946 1493 - - - - - - - - 1944 1040 1179 982 1166 1318 1158
I Say a Little Prayer 407 438 465 440 766 456 517 504 360 448 821 498 519 606 803 793 929 942 951 300 444 494 606 663 680
Respect 402 447 518 409 314 254 418 588 313 367 715 342 434 665 598 782 813 790 842 245 346 418 446 632 574
Spanish Harlem 1299 1225 1043 921 1122 949 876 1349 955 1039 1765 1253 1521 - - - - - - - - - - - -
Think 212 273 308 305 301 241 339 384 259 288 583 314 374 459 631 681 841 910 952 459 619 607 820 1010 907
(You Make Me Feel Like) A Natural Woman - 965 902 970 779 406 498 677 578 588 815 436 684 1086 985 1080 1272 746 828 182 448 610 744 925 893
bewerken
Zie de categorie Aretha Franklin van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aretha_Franklin&oldid=67843679"