რიჩარდ ნიქსონი
რიჩარდ მილჰაუს ნიქსონი (ინგლ. Richard Milhous Nixon; დ. 9 იანვარი 1913 — გ. 22 აპრილი 1994) — ამერიკის შეერთებული შტატების რიგით 37-ე პრეზიდენტი 1969-1974 წლებში რესპუბლიკური პარტიიდან. ერთადერთი ამერიკელი პრეზიდენტი, რომელიც თანამდებობიდან გადადგა.
| რიჩარდ მილჰაუს ნიქსონი Richard Milhous Nixon | |
 | |
| აშშ-ის 37-ე პრეზიდენტი | |
|---|---|
| თანამდებობაზე ყოფნის დრო | |
| 20 იანვარი, 1969 – 9 აგვისტო, 1974 | |
| ვიცე-პრეზიდენტი | სპირო აგნიუ ჯერალდ ფორდი |
| წინამორბედი | ლინდონ ჯონსონი |
| მემკვიდრე | ჯერალდ ფორდი |
აშშ-ის 36-ე ვიცე-პრეზიდენტი | |
| თანამდებობაზე ყოფნის დრო | |
| 20 იანვარი, 1953 – 20 იანვარი, 1961 | |
| პრეზიდენტი | დუაიტ ეიზენჰაუერი |
| წინამორბედი | ალბენ ბარკლი |
| მემკვიდრე | ლინდონ ჯონსონი |
| თანამდებობაზე ყოფნის დრო | |
| 1 დეკემბერი, 1950 – 1 იანვარი, 1953 | |
წარმომადგენელთა პალატის წევრი კალიფორნიიდან | |
| თანამდებობაზე ყოფნის დრო | |
| 2 იანვარი, 1947 – 1 დეკემბერი, 1950 | |
| დაბადებული | 9 იანვარი, 1913 იორბა ლინდა, კალიფორნია |
| გარდაცვლილი | 22 აპრილი, 1994 (81 წლის) ნიუ-იორკი |
| პოლიტიკური პარტია | რესპუბლიკური პარტია |
| მეუღლე | პეტ ნიქსონი |
| საქმიანობა | ადვოკატი |
| რელიგია | კვაკერი |
| ხელმოწერა |  |
მეორე მსოფლიო ომის დროს ნიქსონი აშშ-ის სამხედრო-საზღვაო ფლოტში მსახურობდა, სადაც ლეიტენანტის წოდება მიიღო. 1946 წელს იგი აშშ-ის წარმომადგენელთა პალატის წევრად, ხოლო 1950 წელს სენატორად აირჩიეს რესპუბლიკური პარტიიდან. 1953–1961 წლებში ეიზენჰაუერის პრეზიდენტობის დროს ნიქსონი აშშ-ის ვიცე-პრეზიდენტი იყო. 1960 წელს მას ჰქონდა აშშ-ის პრეზიდენტად არჩევის წარუმატებელი მცდელობა, როდესაც მცირე სხვაობით ჯონ კენედიმ დაამარცხა. 1962 წელს იგი ასევე კალიფორნიის გუბერნატორის არჩევნებში დამარცხდა. თუმცა ნიქსონმა 1968 წელს ისევ სცადა პრეზიდენტობა და ამჯერად გაიმარჯვა.
პრეზიდენტის რანგში ნიქსონის პირველი ამოცანა ვიეტნამის ომის პრობლემის გადაწყვეტა იყო. თავიდან მან კონფლიქტი გაამწვავა და მეზობელ ქვეყნებში შეჭრას ხელმძღვანელობდა. მიუხედავად ამისა ნიქსონმა აშშ-ის ჯარის თანდათანობით გამოყვანა დაიწყო და 1973 წელს წარმატებული მოლაპარაკების შემდეგ ჩრდილოეთ ვიეტნამთან ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმებას მიაღწია, რითაც ამერიკის მონაწილეობა ომში ეფექტურად დაასრულა. მისი საგარეო პოლიტიკური ინიციატივები დიდწილად წარმატებული იყო: 1972 წელს იგი სენსაციური ვიზიტით ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკაში იმყოფებოდა და ორ ქვეყანას შორის დიპლომატიური ურთიერთობა დაამყარა. ნიქსონი საბჭოთა კავშირთან დაძაბულობის შენელების და რაკეტსაწინააღმდეგო თავდაცვითი სისტემის შეზღუდვის შეთანხმების ინიციატორი იყო. ასევე იგი რუზველტის შემდეგ პირველი პრეზიდენტი იყო, ვინც საბჭოთა კავშირს ეწვია. საშინაო ფრონტზე მისი პრეზიდენტობისას ხელფასის და ფასების კონტროლი დაწესდა და ოქროს სტანდარტი გაუქმდა, ასევე ამერიკელმა ასტრონავტებმა მთვარეზე დადგეს ფეხი. 1972 წლის არჩევნებში ნიქსონმა დიდი უპირატესობით გაიმარჯვა. მისი მეორე საპრეზიდენტო ვადის დროს ქვეყანას ეკონომიკური პრობლემები ჰქონდა. უოტერგეიტის სკანდალში მონაწილეობის გამო მოსალოდნელი იმპიჩმენტის თავიდან ასაცილებლად ნიქსონი 1974 წლის 9 აგვისტოს თანამდებობიდან გადადგა. ამის შემდეგ იგი მისმა მემკვიდრე ჯერალდ ფორდმა შეიწყალა ყველა დანაშაულისთვის, რომელიც მას შეიძლება ჩადენილი ჰქონოდა პრეზიდენტობისას.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- Richard Nixon Foundation დაარქივებული 2011-10-15 საიტზე Wayback Machine.
- The Nixons Take a Bicycle Ride
- The Nixon Center, Washington, D.C. დაარქივებული 2007-01-18 საიტზე Wayback Machine.
- Richard Nixon Presidential Library
- White House biography
- Richard Nixon: A Resource Guide from the Library of Congress
- The Watergate Tapes
- Nixon's will დაარქივებული 2021-01-03 საიტზე Wayback Machine.
- Richard Nixon კინოფილმების ინტერნეტ-მონაცემთა ბაზაში
- Richard Nixon — ნამუშევრები პროექტ „გუტენბერგზე“
- The Nixon–Presley Meeting
