Francesco Guardi

Francesco Guardi
	Francesco Guardiren erretratua, 1764an Pietro Longhik egina. Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Venezia, 1712ko urriaren 5a
Herrialdea	Veneziako Errepublika
Heriotza	Venezia, 1793ko urtarrilaren 1a (80 urte)
Familia
Aita	Domenico Guardi
Ama	Maria Claudia Pichler
Seme-alabak	ikusi Giacomo Guardi;
Haurrideak	ikusi Gianantonio Guardi; Maria Cecilia Guardi (en) ; Niccolo Guardi (en) ;
Leinua	Guardi family (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	italiera
Jarduerak
Jarduerak	margolaria eta artista grafikoa
Altuera	132 zentimetro
Lantokia(k)	Venezia
Lan nabarmenak	ikusi A Regatta on the Grand Canal with the Rialto Bridge in Venice (en) ; Landscape with a Quay and Ships on a Lake (en) ; The Doge Alvise IV. Mocenigo on the Bucentaur near the Riva di Sant'Elena (en) ;
Influentziak	Michele Marieschi
Mugimendua	Rokokoa
Genero artistikoa	Vedutismoa; paisaia margolaritza

Francesco Guardi (Venezia, 1712ko urriaren 5a - Venezia, 1793ko urtarrilaren 1a) italiar margolaria eta diseinatzailea izan zen. Hasierako lanetan Tiepoloren molde barrokoak eragin handia izan zuen Guardiren obran, baina ondoren Veneziako eskolan lan egin zuen, eta eskola horretako azken margolari ospetsua izan zen. Veneziako ikuspegiak margotu zituen.

Paisaiagile gisa nabarmendu zen batez ere, eta lirismo eta sentiberatasun handiko koadroak egin zituen oro har. Aipagarriak ditu aintzira inguruko paisaiak eta ohitura koadroak. Lehenengoetan intentsitate poetiko bikaina iritsi zuen kolore urdinen gamaren, ortzi-muga urrunen eta zeru-goien adierazpenaren bidez, eta bigarrenetan, berriz, Veneziako gizartearen ezaugarriak adierazi zituen.

Marieschiren eta Canalettoren lantegietan egin zituen lehen ikasketak, eta anaia Gian Antonioren zuzendaritzapean lan egin zuen Guarditarrek Venezian zuten lantegian, 1730etik 1760ra gutxi gorabehera. Irudi historikoak egin zituzten batez ere, baina Francescoren kasuan bereziki aipagarria da, bai garai hartako obretan eta bai bere karrera guztian zehar, pertsonaiak eta irudiak paisaiari edo giroari atxikitzeko zuen trebetasuna. Anaiak baino fantasia, arintasun eta argitasun handiagoko lanak egin zituen orokorrean Francesco Guardik. Anaiarekin elkarlanean egin ez zituen margolanak aipagarriak dira, batez ere, koloreen kontrastearen bidez eta irudi inguru hautsi eta sartu-irten ugarikoen bidez lortzen zuen dramatismoagatik. Arreta berezia eskaini zien jaioterriko eszenei eta paisaiari, hasi Marco Ricciren kapritxoak oinarri harturik egindako irudizko ikuspegietatik eta Tobiasen bizitzako eszenak (Angelo Raffaele eliza, Venezia) obraraino. Francescoren ezaugarrien erakusgarri dira, orobat, Santua estasian (Trentoko museoa) edo Alegoriak (Sarasotako Ringling museoa).

1760an anaia hil zelarik hasi zen hil ondoren Venezian ez ezik nazioartean ere ospea emango zioten uharteak egiten. Lehen esan bezala, hasieran Canalettoren eta Ricciren eragina izan zuen, aintziren ikuspegietan ikus daitekeenez, baina 1760ko hamarraldian garbi-garbi erakutsi zuen bere estilo propioa, batez ere kolorea argitan difuminatzeko joeran antzematen dena.

Canalettoren konposizio zorrotz eta egitura garbiak alde batera utzirik, paisaien interpretazio fantastikoagoa egiten hasi zen, eta Canalettoren arkitektura osagaien argazki moduko irudien ordez kutsu erromantikoagoko irudiak osatu zituen; argiaren dardara biziaren eraginez hirietako arkitektura osagaiak aintziraren giro zilar-kolorekoan urtzen direla dirudi. Garai eta joera harri dagokio, adibidez, Gondola aintziran (Poldi-Pezzoli bilduma, Milan) obra.

1782. urtean Pio IV.a Aita Santuak Veneziara egin behar zuen bidaia zela-eta antolaturiko ospakizunetarako margolan batzuk egiteko enkargu ofiziala jaso zuen (gaur egun hainbat museotan sakabanaturik, Cleveland, Oxford eta Milango bilduma pribatuetan besteak beste); eta enkarguak jaso zituen, halaber, Errusiako artxidukeen aldetik.

Azken urteotako obretan ere behin eta berriro utzi zuen agerian, aurreko aldian bezala, bizitasun fantastikoa eta erritmikoa, bere marrazkietan ere ikusten denez.

Argazki galeria

Irudi bat handitzeko, klika ezazu gainean.

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Francesco Guardi

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q318769
Multimedia: Francesco Guardi / Q318769