سازمان ملل روز چهارشنبه خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۲۳، شد. این درخواست پس از آن مطرح شد که مقامات ایرانی او را به‌طور موقت و به دلایل پزشکی آزاد کردند.
یک سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل که نام او ذکر نشده به خبرگزاری فرانسه گفت: «آزاد شدن موقت نرگس محمدی برای دلایل پزشکی و دریافت درمان مناسب، اقدامی مهم است.»
وی افزود: «ما بار دیگر درخواست خود را برای آزادی فوری و بدون قید و شرط خانم محمدی و تمام زنان و مردان ایرانی که به دلیل استفاده مشروع از آزادی بیان و دیگر حقوق انسانی خود بازداشت یا زندانی شده‌اند، تکرار می‌کنیم.»
کمیته نروژی نوبل نیز روز چهارشنبه از ایران خواست که نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل را که به دلیل مسائل پزشکی برای سه هفته از زندان آزاد شده است، به‌طور دائمی آزاد کند.
نرگس محمدی، زندانی سیاسی و برندهٔ نوبل صلح سال ۲۰۲۳، به دنبال وخامت حال جسمانی و برای انجام مراحل درمانی از زندان اوین مرخص شد.
یک منبع مطلع به رادیو فردا گفت که خانم محمدی روز چهارشنبه ۱۴ آذر و برای مرخصی درمانی آزاد شده است.
مصطفی نیلی، وکیل دادگستری و وکیل محمدی نیز با تأیید این خبر، در شبکه ایکس (توییتر سابق) نوشت که موکلش، با نظر پزشکی قانونی و موافقت دادستانی تهران، به مدت سه هفته و به‌دلیل شرایط جسمانی بعد از عمل تومور و پیوند استخوان، از زندان آزاد شده است.
نرگس محمدی، ۵۲ ساله، بارها به دلیل فعالیت‌های صریح خود علیه استفاده گسترده از مجازات اعدام در ایران و قوانین اجباری پوشش زنان محاکمه و زندانی شده است.
خانم محمدی در سال ۲۰۲۳ جایزه صلح نوبل را به‌ویژه به دلیل مبارزه‌اش علیه سرکوب زنان در ایران دریافت کرد. فرزندانش این جایزه را به نمایندگی از او دریافت کردند، زیرا او در زمان اعطای جایزه در زندان بود.
یورگن واتنه فریدنس، رئیس کمیته نوبل، به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما، همان‌طور که قبلاً نیز خواسته‌ایم، تقاضا داریم که او نه‌تنها برای ۲۱ روز جهت درمان پزشکی، بلکه برای همیشه از زندان آزاد شود.»
او افزود: «امید ما این است که رژیم ایران و فشارهای جامعه بین‌المللی، از جمله فشارهای کمیته نروژی نوبل، روزی منجر به آزادی او شوند.»
فریدنس همچنین با اظهار این‌که «وضعیت او وخیم است و احتمالاً مبتلا به سرطان است»، تأکید کرد: «مسئله این است که این ۲۱ روز احتمالاً برای درمان کافی نیست.»
وی افزود که کمیته امیدوار است در مدت آزادی ۲۱ روزه «به‌صورت دیجیتالی با او دیدار» کند و «روزی در آینده… شخصاً با نرگس صحبت و دیدار داشته باشد.»
در هفته‌های اخیر گزارش‌هایی از مشکلات متعدد جسمی این فعال حقوق بشر در زندان اوین، از جمله ابتلای او به تومور استخوانی مشکوک به سرطان، منتشر شده بود.
اما مصطفی نیلی خبر داده که تومور جراحی‌شده، «خوش‌خیم» بوده و خانم محمدی تنها باید هر سه ماه یک‌بار برای اطمینان از وضعیت بیماری، معاینه شود.
او پیش از این خبر داده بود که موکلش، اواسط آبان برای برداشتن «تومور استخوانی قسمت فوقانی ساق پا و پیوند استخوان» تحت عمل جراحی قرار گرفته است.
آقای نیلی در شبکهٔ اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نوشته بود خانم محمدی به زندان بازگردانده شد، اما به‌دلیل نوع جراحی و محل ضایعه نظر پزشک این بوده که او نیاز به «سه ماه مراقبت در شرایط مطلوب» دارد.
«ائتلاف آزادی نرگس» نیز روز چهارشنبه از آزادی موقت نرگس محمدی از زندان اوین استقبال کرد و خواستار تمدید مرخصی درمانی او به سه ماه شد. این ائتلاف در عین حال در بیانیه‌ای نوشت که «به علاوه، ما همچنان خواستار آزادی کامل و بی‌قید و شرط او هستیم.»
«ائتلاف آزادی نرگس» همچنین از جامعه بین‌المللی خواسته است فشارها برای آزادی او را افزایش دهد و مقامات ایران را به فراهم‌سازی دسترسی کامل به درمان‌های پزشکی مورد نیاز او تشویق کند.
این بیانیه توسط «کمیته راهبردی در کارزار آزادی نرگس» منتشر شده که متشکل است از: بنیاد نرگس، انجمن قلم آمریکا، سازمان گزارشگران بدون مرز، و سازمان فرانت لاین دیفندرز.
در دو ماه گذشته نهادهای حقوق بشری بین‌المللی با انتقاد شدید از عدم دسترسی این برنده نوبل صلح به خدمات پزشکی، خواستار آزادی و دسترسی درمانی او شدند.
در همین زمینه، ویدا ربانی و مطهره گونه‌ای، دو زندانی سیاسی بند زنان زندان اوین، از بیش از دو هفتهٔ پیش در اعتراض به عدم دسترسی نرگس محمدی و دیگر هم‌بندی خود، وریشه مرادی، به خدمات پزشکی و درمانی دست به اعتصاب غذا زده بودند.
خانم ربانی در نامه‌ای از زندان اوین که نسخه‌ای از آن به دست رادیو فردا رسید، به تفصیل وضعیت خانم محمدی را تشریح کرده و نوشته بود مسئولان زندان به «زخم جراحی سنگین نرگس»، «زخم بستر»، «آلوده بودن اتاق و سرویس بهداشتی»، «بی‌امکاناتی بهداری» و مشکلات دیگر نرگس محمدی توجه نمی‌کنند.
از سوی دیگر، روز چهارم آذر بیش از ۹۵۰ نویسنده، هنرمند، کنشگر و فعال حقوق بشر از جمله یانیک ژادو سناتور پاریس، ژان لوک رومرو معاون شهردار پاریس، ماری توسن عضو پارلمان اروپا، مارین توندلیه دبیر ملی حزب سبز، کارول مسروبیان مدیر انجمن قلم فرانسه، ماریز آرتیگلون نایب رئیس فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر، در نامه‌ای به رئیس‌جمهور فرانسه از او خواستند که برای آزادی فوری و نجات جان نرگس محمدی که در وضعیت وخیم جسمی در زندان اوین محبوس است، اقدام کند.
بیش از ۴۰ نهاد مدافع حقوق بشر و انجمن‌های قلم در سراسر دنیا نیز در نامه‌ای مشترک در ۲۸ آبان خواستار مداخله شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد برای آزادی فوری نرگس محمدی، زندانی سیاسی در ایران، برای درمان شرایط وخیم جسمانی او شده بودند.
این نهادها در نامه خود یادآور شده‌اند که خانم محمدی «تنها دو روز پس از جراحی، برخلاف توصیه پزشکان و درخواست وکلای او برای مرخصی درمانی، به زندان بازگردانده شد».
نرگس محمدی به تحمل مجموعاً ۱۳ سال و ۹ ماه زندان محکوم شده است. دستگاه قضایی جمهوری اسلامی همچنین در دوران حبس او پرونده‌های جدیدی علیه او تشکیل داده و احکام تازه‌ای برای او صادر کرده است.
