Basse (lingaedje)
Li basse ou euscara, c' est l' lingaedje dilérece do Payis basse espagnol, do Payis basse francès, ey eto d' ene pårteye del Navare.
C' esteut on foirt mancî lingaedje al kimince do 20inme sieke, mins k' a bén raviké, e l' Espagne, todi.
Lomaedje des djåzeus : baskicåzeu(se), baskidjåzeu(se), baskidvizeu(se)
Provnance
[candjî | candjî l’ côde wiki]On n' sait nén did dou çk' i dvént.
Mins, sapinse a on lomé K. Mixhelena, li mistere do basse, ci n' est nén di wice k' i provént, mins kimint s' fwait i k' i vike co å djoû d' enute.
Spårdaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]- tote l' Euscadeye (contrêye otonome)
- dipårtumints tot å Sud-Ouwess del France
- Coûtchant del Navare.
Prononçaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Li lete Z corespond å son S (/s/)
- Li lete S dene on son etur li son S (/s/) eyet l' son CH (/ʃ/); noté [s̺] sol wiccionaire basse
- Li lete X si lét todi avou l' son CH (/ʃ/)
Ces troes letes la si prononcèt diferinnmint, eyet fjhèt des pwaires minimoms; pol moens dins l' diyaleke li pus consecant, eyet e l' batua.
Po les cossounes tz, ts, tx, li diferince di prononçaedje est pus tene.[1]
Veyåvisté
[candjî | candjî l’ côde wiki]Gn a des scrijhaedjes e basse so les otovoyes e l' Espagne ey e l' France.
-
Sicrijhaedje e basse ("irteera") po ene rexhowe d' otostråde el France
-
Sicrijhaedje e basse so ene otostråde e l' Espagne
-
Bénvnowe a Ocondo
-
messaedje po waitî a lu (dandjî)
Politike linwistike
[candjî | candjî l’ côde wiki]Tchaeke contrêye otonome a s' prôpe politike linwistike.
E l' Euscadeye, gn a des facteurs sociolinwistikes foirt ecoraedjants.
- les djins d’ avår la sont-st a pô près tertos d’ acoird ki c’ est ene langue a raprinde, et çoula dilé l’ castiyan. Ca gn a pus nouk ki djåze foû k’ el basse, pol djoû d’ ouy. Les baskicåzeus sont tertos bilingues.
- Pa trintche d’ ådjes, c’ est dins les pus djonnes la k’ i gn a l’ pus grand porcintaedje di djins ki dviznut basse. Et c’ est dins les 30-50 ans k’ i gn a l’ moens. Dj’ ô bén k’ après on discrexhaedje sins låtche disk’ al fén do 20inme sieke, li baskidjåzaedje s’ a rmetou a rgriper.[2]
Hårdêye divintrinne
[candjî | candjî l’ côde wiki]Hårdêyes difoûtrinnes
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Eciclopedeye Wikipedia e basse
- (sol Wiccionaire)
- (es) Candjmint do nombe di cåzeu dins les troes contrêyes ås politikes linwistikes diferinnes, di 1991 a 2011
Sourdants
[candjî | candjî l’ côde wiki]- ↑ Pablo Sarachaga, copene sol Wiccionaire
- ↑ Patxi Baztarrica, El caso de euskera : avances y nuevos retos, 24inme raploû del Soce po les mancîs Lingaedjes et Tuzances d' Urope, Wesca, 27-04-2015.