Neder-Lotharingen

't Hertogdom Neder-Lotharingen of Lêger-Lotharingen was 't nôordelyk stik van 't hertogdom Lotharingen, achter dat 't in 959 gesplitst wierd. 't Zudelyk stik was Ipper-Lotharingen.

Achter dat Hendrik I de Veugeloare keunienk Karel de Simpeln verjoagd haad, was Lotharingen gin keunienkryk mè mor ollêne nog 'n hertogdom ounder Duutsland.

Bruno de Grôotn, de joungste zeune van Hendrik I, splitste 't hertogdom in 959 in twi stikkn: Neder-Lotharingen (Lotharingia inferior) en Ipper-Lotharingen (Lotharingia superior). Bruno was e broere van Otto I, die in 962 keizer van 't Hillig Rôoms Ryk kwam. Je was eirtsbisschop van Keuln en de latstn hertog van hêel 't hertogdom Lotharingen.

Je stelde twi vice-hertoogn an: Godfried I vo Neder-Lotharingen en Frederik I vor Ipper-Lotharingen. De twi hertogdommn giengn elk under weg. Ze kwoamn zjuuste were tegoare van 1033 tout 1044 ounder Gozelo I.

In 977 benoemde keizer Otto II Karel, e zeune van de Fransche keunienk, Lodewyk IV van Overzêe, tout hertog van Neder-Lotharingen.

Van 1183/1184 kwoamn de titels groaf van Leuven en Brussel, landgroaf van Broabant, en markgroaf van Antwerpn ounder 't Hertogdom Broabant.

In 1190, ip de ryksdag van Schwäbisch Hall, verkloarde keizer Hendrik VI dat 't hertogdom Neder-Lotharingen minder gezag krêeg. Den hertog van Broabant haad ollêne nog mo hertogelyk gezag binn zyn eign gebiedn en rykslêenn.

Van ton kwamt de noame Lothier of Lotryk in gebruuk vo 't gebied van d'hertoogn van Broabant en under ipvolgers, tout an 't ende van 't Ancien Régime in 1796. Lothier meugt dus nie verward wordn mè Neder-Lotharingen, dat e veel grodder gebied was.

Vôorgeschiedenisse

West- en Ôost-Francië hen lange gevochtn vo 't Keunienkryk Lotharingen.

Arnulf van Karinthië stierf in 899. Je was van 887 keunienk van Ôost-Francië en Lotharingen en van 896 ook keizer van 't Rôoms Ryk. Je zette in 895 zyn ounwettige zeune Zwentibold ip de trône van Lotharingen. Zwentibold stierf in 900 en je wierd ipgevolgd deur zyn wettig halfbroertje Lodewyk IV, die zyn voader in 899 ol ipgevolgd was in Ôost-Francië an zyn zes joar.

Lodewyk was de latste Karoliengische keunienk van Ôost-Francië. Ounder hem wierd 't hertogdom Lotharingen gesticht.

Deurdat ie nog zo jounk en doaby ook ziekelyk was, wast 'n mo zjuuste keunienk in noame, want den oadel en de bisschoppn han ol de macht. In 903 gaf Gebhard, de groaf van de Niddagouwe, Reyngouwe, Neder-Lahngouwe en Wetterau zyn eign den titel van hertog van Lotharingen, in noame van Lodewyk. (Kebehart dux regni quod a multis Hlotharii dicitur). Doamee wast ie e sôorte van platsvervanger van de jounge keunienk.

Mor in 910 wierd Karel de Simpeln deur den oadel van Lotharingen verkoozn tout keunienk en kwam 't keunienkryk Lotharingen were ounder West-Francië.

In 922 kost Hendrik de Veugeloare van de Saksische dynastie de Liudolfiengers Karel verjoagn en in 925 kost ie Lotharingen were ounder Ôost-Francië briengn. Ip 't ende van zyn leevn haad Hendrik I ol de stamhertogdommn verênigd en je wordt doadeure anzien ols de stichter van 't middelêeuws Duutsland.

D'hertoogn van Lotharingen vo de splitsienge

Gebhard van Lotharingen (903–910)
Reginar I van Henegouwn (910–915)
Giselbert van Lotharingen (925–939)
Hendrik I van Beiern (939–940)
Otto van Verdun (942–944)
Konrad de Rôoin (944–953)
Bruno de Grôotn (953–965)

D'hertoogn van Neder-Lotharingen

Huus Matfriediengers

Godfried I (959–964), vice-hertog ounder Bruno de Grôotn
Tout 977 vacant

Karoliengers

Karel (977–991)
Otto (991–1012)

Huus Wigerichn of Ardenn-Verdun

Godfried van Verdun (1012–1023)
Gozelo I (1023–1044) (ook hertog van Ipper-Lotharingen (1033-1044)
Gozelo II (1044–1046)
Frederik van Luxemburg (1046–1065)
Godfried met den Board (1065–1069) (ook hertog van Ipper-Lotharingen (1044-1047)
Godfried met de Bulte (1069–1076)

Salische dynastie

Konrad (Keunienk van Duutsland en Italië ) (1076–1087), zeune van de Duutsche keizer Hendrik IV, die in 1085/1086 't landgroafschap Broabant ('t gebied tusschn Dender en Zenne) in lêen gaf an Hendrik III van Leuven.