Toba (Mie)

Toba 鳥羽市
Shahar
Bayroq Gerb
34°28′52.8″N 136°50′36.3″E
Mamlakat	Yaponiya
Viloyat	Kansai
Prefektura	Mie
Hukumat
• Mayor	Kinʼichirō Nakamura
Maydon	107.34 km2 (41.44 kv mi)
Rasmiy til(lar)i	yapon
Aholisi  (2021-yil)	17 741 kishi
Zichligi	170 kishi/km2
Vaqt mintaqasi	UTC+9:00
Telefon kodi	0599-25-1112
Toba

Toba shahar hokimiyati

Toba (yaponcha: 鳥羽市 Toba-shi) Yaponiyaning Mie prefekturasida joylashgan shahardir. 2021-yil 31-iyul holatiga ko‘ra, shaharda 8328 ta xonadonda 17741 nafar aholi istiqomat qiladi va aholi zichligi har kvadrat kilometrga 170 nafarni tashkil qiladi. Shaharning umumiy maydoni 107,34 kvadrat kilometr (41,44 mi²) ga teng.

Geografiyasi

Toba uzoq sharqiy Mie prefekturasidagi Shima yarim orolining shimoli-sharqiy uchida, shimol va sharqda Tinch okeanining Ise koʻrfaziga qaragan hududida joylashgan. Bu hudud ustritsa va madaniy marvaridlar yetishtirishi bilan mashhur. Butun shahar hududi Ise-Sima milliy bogʻi chegaralarida oʻrnashgan.

Toba Ise koʻrfazidagi koʻplab orollarni boshqaradi, ulardan eng muhimlari quyidagilardir:

• Kami-shima
• Kozukumi oroli
• Ozukumi-jima
• Sugashima
• Toshijima
• Sakatejima
• Mitsujima

Qoʻshni munitsipalitetlar

Mie prefekturasi

• Ise
• Shima

Iqlimi

Toba nam subtropik iqlimga ega (Köppen Cfa), yozi issiq hamda qishi salqin va qor yogʻmaydi. Tobada oʻrtacha yillik harorat 15.6 °C (60.1 °F) ni tashkil etadi. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 2,428.5 mm (95.61 in) eng seryogʻin oy sentyabr hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 26.9 °C (80.4 °F) atrofida va eng past harorati yanvarda, taxminan 5.2 °C (41.4 °F) boʻladi.

Toba (1991−2020) iqlimi
Koʻrsatkich	Yan	Fev	Mart	Apr	May	Iyun	Iyul	Avg	Sen	Okt	Noy	Dek	Yil
Mutlaq maksimal, °C	18,2	21,4	24,1	28,7	32,6	35,2	37,0	38,3	36,6	30,4	25,6	24,5	38,3
Oʻrtacha maksimal, °C	8,9	9,5	13,2	18,6	23,0	25,9	30,0	31,2	27,4	21,9	16,5	11,4	19,8
Oʻrtacha harorat, °C	5,2	5,5	8,6	13,7	18,2	21,7	25,8	26,9	23,5	18,1	12,6	7,6	15,6
Oʻrtacha minimal, °C	1,6	1,7	4,3	9,0	13,7	18,2	22,5	23,5	20,3	14,6	8,7	3,7	11,8
Mutlaq minimal, °C	−5,2	−4,9	−2,9	−0,2	5,5	11,4	15,6	17,4	12,4	5,8	−0,5	−3,4	−5,2
Yogʻingarchilik meʼyori, mm	82,4	90,2	174,3	212,2	256,3	264,3	204,6	187,0	399,0	330,1	141,9	86,4	2 428,5
Manba: Yaponiya Meteorologiya Agentligi

Demografiyasi

Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, Toba aholisi soni soʻnggi 30 yil ichida tez sur’atlarda kamaydi.

Aholining oʻsishi

Yil	Aholi	±%
1920	24,64	—
1930	23,632	−4.1%
1940	24,488	+3.6%
1950	30,222	+23.4%
1960	30,521	+1.0%
1970	29,462	−3.5%
1980	28,812	−2.2%
1990	27,32	−5.2%
2000	24,945	−8.7%
2010	21,413	−14.2%

Tarixi

Zamonaviy Toba hududi Jomon davridan oldingi davrlarda ham doimiy ravishda rivojlanib kelgan. Sengoku davrida bu hudud qaroqchilar nazorati ostida edi, ulardan Kuki Yoshitaka (Nakiri tumanidan) hukmdor sifatida paydo boʻldi. Mahalliy dengiz qirgʻoqlarida hukmronlik qilgandan soʻng, u Tobani oʻzining poytaxti qilib belgiladi va u yerda qal’a qurdi. Tokugava syogunati ostida, qal’a Toba domenining markaziga aylandi. Edo davrida Toba savdo porti, Osaka va Edo oʻrtasidagi yuk tashish porti sifatida gullab-yashnagan.

Toba shahri 1889-yil 1-aprelda zamonaviy munitsipalitetlar tizimining oʻrnatilishi bilan yaratilgan. Toba 1954-yil 1-noyabrda Shima tumanidagi yettita qoʻshni qishloq bilan birlashib, shahar maqomiga koʻtarildi.

Hukumat

Toba toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer hamda 14 aʼzodan iborat bir palatali shahar kengashiga ega boʻlgan mer-kengash boshqaruv shakliga ega. Toba Mie prefekturasi assambleyasiga bir aʼzo qoʻshish imkoniyati mavjud. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Diet quyi palatasining Mie 4-okrugi tarkibiga kiradi.

Iqtisodiyot

Tijorat baliq ovlash, shu jumladan yetishtirilgan marvaridlar va turizm mahalliy iqtisodiyotda muhim rol oʻynaydi.

Taʼlim tizimi

Tobada toʻqqizta davlat boshlangʻich maktabi va shahar hukumati tomonidan boshqariladigan beshta davlat oʻrta maktabi hamda Mie prefekturasi boshqarmasi tomonidan boshqariladigan bitta davlat yuqori taʼlim maktabi faoliyat yuritadi. Toba Milliy Dengiz Texnologiyalari Kolleji Yaponiyadagi beshta dengiz texnologiyalari kollejlaridan biri boʻlib, u Deck ofitser, Dengiz muhandisligi va dengiz taʼlimi bilan bogʻliq boshqa ilgʻor dasturlar kabi dengiz savdo dasturlarida taʼlim olishlikni taklif qiladi. Sugashima dengiz biologik laboratoriyasi — Nagoya universiteti Oliy fanlar maktabi singari Toba shahrida joylashgan.

Madaniyati

Toba shahri Yaponiyada eng koʻp gʻavvoslarga ega. „Toba va Shima, gʻavvoslarni uchratish mumkin boʻlgan shaharlar“ boʻlib, yapon merosining 73-hikoyasi sifatida belgilangan.

Transport

Temir yoʻl

JR Tokai — Sangu liniyasi

• Toba

Kintetsu temir yoʻli — Toba liniyasi

• Ikenoura — Toba

Kintetsu temir yoʻli — Shima liniyasi

• Toba — Nakanogō — Shima-Akasaki — Funatsu — Kamo — Matsuo — Shiraki

Magistral yoʻl

• Iseshima osmon chizigʻi
• Milliy yoʻnalish 42
• Milliy yoʻnalish 167
• Milliy yoʻnalish 259

Parom

• Ise-van paromi

Mahalliy diqqatga sazovor joylar

• Mikimoto Pearl oroli
• Toba akvariumi
• Toba qal’asi
• Toba dengiz xalq muzeyi

Qardosh shahar munosabatlari

•  — Santa Barbara, California 1966-yil
•  — Sanda, Hyōgo, 1-iyul 1971-yil

Tobaning taniqli odamlari

• Mikimoto Kokichi, tadbirkor va ishbilarmon
• Mitsuru Hattori, manga rassomi
• Tsunekazu Ishihara, The Pokémon kompaniyasi prezidenti

Havolalar

• Toba travel guide from Wikivoyage
• Geographic data related to Toba, Mie at OpenStreetMap
• Official city website (Wayback Machine saytida 2021-12-25 sanasida arxivlangan)(in Japanese)
• Toba tourism association official website (in Japanese)
• A Day Tripper’s Guide to Ise and Toba Japanzine by Zack Davisson