İçeriğe atla

Zaporijya Nükleer Santrali

Koordinatlar: 47°30′30″K 34°35′04″D / 47.50833°K 34.58444°D / 47.50833; 34.58444
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Zaporijya Nükleer Santrali
Solda biri diğerinin büyük ölçüde gölgesinde kalan iki soğutma kulesi ve Nikopol kıyısından görülen altı reaktör binası. Soğutma kuleleri ile reaktörler arasındaki büyük bina ve iki uzun baca, nükleer santralin ötesindeki Zaporizhzhia termik santralindedir.
Harita
Resmi ismiЗапорізька атомна електростанція
ÜlkeUkrayna (de jure)
Rusya (de facto)[1]
YerEnerhodar, Zaporijya Oblastı
Koordinatlar47°30′30″K 34°35′04″D / 47.50833°K 34.58444°D / 47.50833; 34.58444
Durumuişlevsel
Yapım başlangıcı1. Ünite: 1 Nisan 1980
2. Ünite: 1 Ocak 1981
3. Ünite: 1 Nisan 1982
4. Ünite: 1 Nisan 1983
5. Ünite: 1 Kasım 1985
6. Ünite: 1 Haziran 1986
Sahip(ler)Energoatom
İşletmeci(ler)Energoatom
Nükleer enerji santrali
Reaktör türüPWR
Reaktör tedarikçisiAtomstroyexport
Soğutma kaynağıKakhovka Baraj Gölü
Soğutma kulesi2
Elektrik santrali
İşlevsel üniteler6 × 950 MW
Kapasite faktörü% 58.68

Zaporijya Nükleer Santrali, güneydoğu Ukrayna'daki (Ukraynaca: Запорізька атомна електростанція), Avrupa'nın en büyük ve dünyanın en büyük 10 nükleer santralinden biridir. 2022 yılından bu yana Rusya'nın kontrolündedir. Sovyetler Birliği tarafından Dinyeper nehri üzerindeki Kahovka Baraj Gölü'nün güney kıyısındaki Enerhodar şehrinin yakınında inşa edilmiştir. Ukrayna'nın diğer üç nükleer santralini işleten Energoatom tarafından işletilmektedir.

Şubat 2022'de Zaporizhzia Nükleer Santrali'nin Landsat 9 ile çekilmiş açıklamalı fotoğrafı
1–6. Reaktör üniteleri 1–6
7. Elektrik direkleri
8. Eğitim binası yıkıldı
9. Radyoaktif atık depolama
10.Soğutma havuzu
11.Soğutma kuleleri
12. Kakhovka Rezervuarı

Santralde, herbiri 235U (LEU)[2] ile çalışan ve 950 MWe üreten altı adet VVER-1000 basınçlı hafif su nükleer reaktörü (PWR) vardır ve toplam güç çıkışı 5.700 MWe'dir.[3] İlk beş reaktör 1985 ile 1989 yılları arasında artarda devreye alındı ve altıncısı 1995'te eklendi. Santral 2020'de ülkenin nükleer enerjiden elde edilen elektriğinin neredeyse yarısını[4] ve Ukrayna'da üretilen toplam elektriğin beşte birinden fazlasını üretti.[5] Zaporizya termik santrali yakındadır.

4 Mart 2022'de, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden günler sonra, Rus kuvvetleri hem nükleer hem de termik santralleri ele geçirdi.[6][7][8][9] 12 Mart 2022 itibarıyla, Rus şirketi Rosatom santralin kontrolünü ele geçirdiğini iddia etti.[10] Ele geçirilmesinden bu yana santral elektrik üretmemektedir ve çoğunlukla kapalıdır.[11] 11 Ağustos 2024'te santralde bir yangın çıktı, Ukrayna ve Rusya olaydan birbirlerini sorumlu tuttu, ancak nükleer güvenlik üzerinde bildirilen bir etki olmadı.[12]

Tesisler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kullanılmış nükleer yakıt, reaktör muhafazalarının içindeki soğutma havuzlarında beş yıla kadar depolanır. Daha sonra 2004 yılında hizmete giren tesis içi kuru varil depolama tesisine aktarılır.[13][14] Reaktörler ve kullanılmış yakıt havuzları soğutma için Kahovka Baraj Gölü'nden gelen suya bağımlıdır. Rezervuar, iki savaş katılımcısının ana çatışma yeri olan Kakhovka Hidroelektrik Santrali barajı tarafından oluşturulmuştur.[15][16]

Üretilen elektrik, dört adet 750 kV havai iletim hattı ve bir adet 330 kV hat aracılığıyla Ukrayna şebekesine verilir.[14] 750 kV hatlardan biri Kakhovka Rezervuarı'ndan kuzeye doğru ve Dnipropetrovsk Oblastındaki Vilnohirsk'in hemen güneyindeki Dniprovska trafo merkezine doğru uzanır. Diğer üç 750 kV hattı ise santralden güneye doğru uzanır. Biri Zapovitne köyü yakınlarında diğerlerinden ayrılarak Nova Kahovka'nın hemen batısındaki Kakhovska trafo merkezine kadar uzanır. Bu hatların en yenisi olup 2021'de hizmete girmiştir.[13] İki hat güney-güneydoğu yönünde devam ederek Mykhailivka'nın kentsel tipteki yerleşiminde ayrılır. Biri güneydoğuya, Donetsk Oblastı'ndaki Pivdennodonbaska madenlerine kadar devam ederken, diğeri doğuya ve ardından kuzeye, Zaporijya Oblastı'ndaki Znackove'nin kuzeyindeki Zaporizka trafo merkezine kadar devam eder.[17] 330 kV hattı komşu Zaporizhia termik santraline kadar uzanır.[18]

2017 yılında 3 numaralı reaktör ünitesinde modernizasyon çalışmaları tamamlanarak, reaktörün ömrü 10 yıl, 2027 yılına kadar uzatılmıştır.[4] 2021 yılında 5. ünitede modernizasyon çalışmaları tamamlanarak 10 yıllık bir ömür uzatımı sağlanmıştı.[19]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Zaporizhzhia Nuclear Power Plant ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022. 
  2. ^ Kosourov, E.; Pavlov, V.; Pavlovcev, A.; Spirkin, E. (2003), Improved VVER-1000 fuel cycle (PDF), Moskova, Rusya: RRC Kurçatov Enstitüsü, 5 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 5 Mart 2022 
  3. ^ "Nuclear Power Plants in Lithuania & Ukraine". Industcards.com. 9 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2010. 
  4. ^ a b "Zaporozhe 3 enters next 10 years of operation". World Nuclear News. 7 Kasım 2017. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2017. 
  5. ^ "SS "Zaporizhzhia NPP"". www.energoatom.com.ua. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 
  6. ^ Polityuk, Pavel; Vasovic, Aleksandar; Irish, John (4 Mart 2022). "Russian forces seize huge Ukrainian nuclear plant, fire extinguished". Reuters (İngilizce). 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2022. 
  7. ^ Daniel Ten Kate, David Stringer (4 Mart 2022). "Russian Forces Occupy Site of Nuclear Plant as Fire Contained". Bloomberg. 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2022. 
  8. ^ Boynton, Sean (4 Mart 2022). "Russian troops capture Europe's largest power plant in Ukraine after intense battle". Global News. 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Russia Seizes Ukraine Nuclear Plant Hours After Attack: 10 Points". NDTV.com. 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2022. 
  10. ^ Petrenko, Roman (12 Mart 2022). "Invaders seize Zaporizhzhia power plant and claims it is part of Rosatom". Ukrayinska Pravda (İngilizce). 18 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2022. 
  11. ^ Hunder, Max (2 Aralık 2023). "Ukraine's Russian-occupied Zaporizhzhia nuclear plant suffered power outage, energy ministry says". Reuters. 9 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2024. 
  12. ^ "Zaporizhzhia nuclear plant: Ukraine and Russia trade blame over fire". www.bbc.com (İngilizce). 12 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2024. 
  13. ^ a b "Zaporizhzhya Nuclear Power Plant, Ukraine". Power Technology. 1 Mart 2022. 2 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2022. 
  14. ^ a b "Zaporizhzhya Nuclear Power Plant". NS Energy. 28 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2022. 
  15. ^ "Factbox: Is the Kakhovka dam in Ukraine about to be blown?". Reuters (İngilizce). 21 Ekim 2022. 23 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ "Kakhovka hydro dam: A strategic facility for Crimea". France 24 (İngilizce). 21 Ekim 2022. 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ "Open Infrastructure Map". Openinframap. OpenStreetMap. 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2022. 
  18. ^ "Zaporizhzhya power plant in Ukraine: Arrangements in the event of a total loss of external power supplies". IRSN. 23 Mart 2022. 29 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2022. 
  19. ^ "Energoatom marks life extension of Ukraine's Zaporozhye 5". Nuclear Engineering International. 1 Şubat 2021. 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2021. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Zaporijya_Nükleer_Santrali&oldid=34006857" sayfasından alınmıştır