Yehoiakim
 |
Antik İsrail
İsrailoğulları
Kabileler
Devletler
Krallar
Savaşlar
Diğer
|
Yehoyakim veya Jehoiakim (İbranice: יְהוֹיָקִים, lit. "Yahveh düzenledi"; Grekçe: Ιωακιμ; Latince: Joakim), MÖ 635 – 597 yılları arasındaki Yehuda kralıdır. Yoşiyahu'nun Rumah'lı Pedaya'nın kızı Zevuda'dan olan ikinci oğludur.[1] Doğumdaki ismi Eliakimdi (İbranice: אֶלְיָקִים; Yunanca: Ελιακιμ; Latince: Eliakim).
Yoşiya'nın ölümünden sonra yerine Yehoyakim'in kardesşi Yehoahaz başa geçti, fakat üç ay sonra firavun II. Neko onu tahttan indirip yerine abisi Eliakim'i getirdi,[2] Eliakim, Yehoyakim ismini benimseyip 25 yaşında kral oldu.[1] Yehoahaz, Mısır'a sürgündeyken öldü.[3]
Yehoyakim tahta geçtiğinde 25 yaşındaydı ve M.Ö. 598'e kadar 11 yıl boyunca krallık yaptı.[1][4] Yerine oğlu Yekoniya geçti ve sadece üç ay krallık yaptı.[5][6]
Bölgesel güçlerle ilişkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]M.Ö. 608'de, Yehoahaz'ın üç ay süren krallığından sonra firavun II. Neko Yehoahaz'ı tahtından edip Mısır'a sürdü (ve orada öldü), yerine Yehoahaz'ın abisi Yehoyakim'i getirdi.[2] Yehoyakim, Mısır'ın uyruğu altında olup yüklüce haraç ödüyordu. Parayı yetiştirebilmek için "Yahuda halkından herkesin gücü oranında altın ve gümüş topladı."[7]
M.Ö. 605'te Karkamış Muharebesi'nde Mısır, Babillilere yenilince Yehoyakim taraf değiştirip Babil'li II. Nebukadnezar'a haraç vermeye başladı.
Üç yıl sonra savaş devam edince Yehoyakim tekrar Mısır safhasına dönüp Babil'e haraç vermeyi kesti. Nebukadnezar, M.Ö. 599'da Yehuda'yı istila edip Kudüs'ü kuşattı. M.Ö. 598'de Yehoyakim öldü[4] ve yerine oğlu Yekoniya geçti. Kudüs 3 ay içinde yenik düştü.[5][6] Nebukadnezar, Yekoniya'yı tahtından edip yerine Yehoyakim'in abisi Sıdkiya'yı getirdi. Yekoniya, ailesi, elit takabanın büyük kısmı ve Yehudalı zanaatkarlar Babil'e sürüldü.[8] Bu sırada Sıdkiya, harap olmuş ülkenin kralı olmaya ve haraç ödemeye mecbur edildi.
Babil Kronikleri'ne göre,[9] M.Ö. 2 Adar (16 Mart) 597'de Kudüs yenik düştü:
[Nebukadnezar hakimiyetinin] 7. ayında, Kislev (Kasım/Aralık) ayında Babil kralı ordusunu topladı ve Hatti (Suriye/Filistin)'yi işgal ettikten sonra Yehuda şehrini kuşattı. Adar ayının ikisinde (16 Mart) şehri fethetti ve kralı (Yekoniya'yı) esir aldı. Yerine kendi seçtiği bir kral (Sıdkiya) koydu, ağır haraç topladıktan sonra onları Babil'e gönderdi.[10]
Kahinler
[değiştir | kaynağı değiştir]Yeremya'nın kehanet yazılarını yakmakla tanınmaktadır.[11] Yeremya, kralın politiklarını eleştirmiş, kanunlara uyması ve tövbe etmesi için ısrar etmişti. Bir başka peygamber olan Uriya ben Şemaya da aynı şeyleri söylemiş ve kralın emriyle öldürülmüştü. Yeremya'nın öldürülmeyişinin sebebi muhtemelen bağlantıları olmasıdır.[12]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 2 Krallar 24:1-6, 2 Krallar 24:19
- 1 Tarihler 3:15-16
- 2 Tarihler 36:4-5, 2 Tarihler 36:8
- Yeremya 1:3
- Yeremya 22:1
- Yeremya 26:1, Yeremya 26:21-23
- Yeremya 27:1, Yeremya 27:20
- Yeremya 28:4
- Yeremya 35:1
- Yeremya 36:1, Yeremya 36:9, Yeremya 36:28-32
- Daniel 1:1
- Jewish encyclopedia entry 10 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. & Jewish Virtual Library 26 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "2 Krallar 23:36". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011.
- ^ a b "2 Krallar 23:34". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011.
- ^ Philip J. King, Jeremiah: An Archaeological Companion (Westminster John Knox Press, 1993), page 20.
- ^ a b Dan Cohn-Sherbok, The Hebrew Bible, Continuum International, 1996, page x. ISBN 030433703X
- ^ a b "2 Tarihler 36:9". 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011.
- ^ a b Philip J. King, Jeremiah: An Archaeological Companion (Westminster John Knox Press, 1993), page 23.
- ^ "2 Krallar 23:35". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011.
- ^ Philip J. King, Jeremiah: An Archaeological Companion' (Westminster John Knox Press, 1993), page 21.
- ^ Geoffrey Wigoder, The Illustrated Dictionary & Concordance of the Bible Pub. by Sterling Publishing Company, Inc. (2006)
- ^ No 24 WA21946, The Babylonian Chronicles, The British Museum
- ^ "Yeremya 36:1-32". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011.
- ^ James Maxwell Miller, John Haralson Hayes, A History of Ancient Israel and Judah (Westminster John Knox Press, 1986) page 404-405.
