İçeriğe atla

Turing Ödülü

Vikipedi, özgür ansiklopedi

ACM Turing Ödülü
Stephen Kettle tarafından yapılan Alan Turing heykeli (Bletchley Park, İngiltere)
AçıklamaBilgisayar bilimine yapılan önemli katkılar
DağıtanAssociation for Computing Machinery (ACM)
Tarih1966 (58 yıl önce) (1966)
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri
Kazanç$1.000.000[1]
Son verildiği yılAvi Wigderson (2023)
Resmî sitesiamturing.acm.org

ACM A.M. Turing Ödülü, modern bilgisayar biliminin kurucularından sayılan Alan Turing anısına, 1966'dan beri her yıl Association for Computing Machinery (ACM) tarafından bilişim dünyasına katkıda bulunanlara verilen bir ödüldür. Ödüle değer görülen katkılarda "kalıcı olma ve bilgisayar bilimi dünyasına önemli bir etki yapma" koşulu aranmaktadır.[2] Bilişim konulu en önemli ödül olduğu düşünülen[3][4] Turing Ödülü bilgisayar dünyasının Nobel Ödülü olarak da anılmaktadır.[5][6]

Ödül, adını Manchester Üniversitesi'nde reader olarak çalışan Britanyalı matematikçi ve yazar Alan Turing'den almıştır. Alan Turing teorik bilgisayar bilimi ve yapay zekanın kurucusu olarak kabul edilmektedir.[7] Her yıl ACM Awards Banquet'te sahibini bulan Turing Ödülü'ne değer görülen araştırmacılar ACM konferanslarına konuşmacı olarak katılma hakkını da elde etmektedirler.

Turing Ödülü 2003 yılına değin $25.000 maddi desteği içermiştir. Para ödülü 2003 yılında $100.000, 2007-2013 yılları arasında ise $250.000 olmuş ve Intel ile Google tarafından sağlanmıştır.[2] 2014'te ise para ödülü $1 milyona çıkarılmış[1] ve Google tarafından karşılanmaya başlamıştır.[8]

50 yılı aşkın tarihinde ilk ödül 1966 yılında Carnegie Mellon Üniversitesi'nden Alan Perlis tarafından alınırken 2006 yılında IBM'den Frances E. Allen bu ödülü kazanan ilk kadın olmuştur.[9] 1975 yılında ise ödül ilk kez birden çok araştırmacıya (yapay zekâ konulu araştırmaları için Allen Newell ve Herbert Simon'a) verilmiştir.

Ödül sahipleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıla göre

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Ülke Kazanan Resim Açıklama Bağlı kurum(lar)
1966  ABD Alan Perlis Programlama ve derleyici tasarımı alanına yaptığı katkılardan dolayı[10] Carnegie Mellon Üniversitesi
1967  Büyük Britanya Maurice Wilkes Profesör Wilkes dahili program saklayabilen ilk bilgisayar olan EDSAC'ın tasarımcısı ve mimarı olarak bilinir. 1949 yılında EDSAC bir delay line memory kullandı. Ayrıca, Wilkes 1951 yılında yazılan "Preparation of Programs for Electronic Digital Computers" kitabının yazarlarından biridir ve bu kitap program kütüphanelerini iyi bir biçimde tanıtmıştır.[11] Cambridge Üniversitesi
1968  ABD Richard Hamming Hata bulma ve düzeltme kodları, otomatik kodlama dizgeleri ve sayısal yöntemler konusundaki çalışmalarından dolayı[12] Bell Labs
1969  ABD Marvin Minsky Yapay zekânın oluşturulması, biçimlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik kayda değer etkilerinden dolayı[13] Massachusetts Teknoloji Enstitüsü
1970  Büyük Britanya James H. Wilkinson Yüksek hızlı sayısal bilgisayarların kullanımını kolaylaştıran sayısal analiz çalışmaları ile lineer cebir ve geriye dönük hata analizine yaptığı katkılardan dolayı[14] National Physical Laboratory
1971  ABD John McCarthy McCarthy'nin çalışma alanındaki bilinirliğini ortaya koyan "The Present State of Research on Artificial Intelligence" başlıklı konuşması[15] Stanford Üniversitesi
1972  Hollanda Edsger Dijkstra Edsger Dijkstra 1950'lerde ALGOL adlı yüksek düzey programlama diline en çok katkı yapan kişilerden biridir. Programlama dillerine genel anlamda katkı sunmuş olan ilk bilim insanları arasındadır ve bunların yapısı, tanımı ve uygulaması konusundaki çalışmalarıyla bilinir. Dijkstra'nın on beş yılı bulan yayım geçmişi çizge teorisine ilişkin teorik makalelerden el kitaplarına, açıklayıcı metinlerden programlama dilleri konulu felsefi gözlemlere uzanmaktadır.[16] Centrum Wiskunde & Informatica,
Eindhoven Teknoloji Üniversitesi,
Austin Teksas Üniversitesi
1973  ABD Charles Bachman Veri tabanı teknolojisine yaptığı büyük katkılardan dolayı[17] General Electric Research Laboratory (günümüzde Groupe Bull bünyesinde)
1974  ABD Donald Knuth Algoritma analizi ve programlama dili tasarımı konusundaki değerli çalışmaları ile özellikle "The Art of Computer Programming" adlı kitabı dolayısıyla[18] Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü,
Center for Communications Research, Center for Communications and Computing, Institute for Defense Analyses,
Stanford Üniversitesi
1975  ABD Allen Newell RAND Corporation'da J. C. Shaw'la, Carnegie Mellon Üniversitesi'nde fakülte üyeleri ve öğrencilerle yürütülen çalışmalar sonucunda yapay zekâ, insanın bilişsel yapısı ve liste işleme konusundaki katkılarından dolayı[19] RAND Corporation,
Carnegie Mellon Üniversitesi
 ABD Herbert Simon
1976  İsrail Michael O. Rabin Deterministik olmayan sonlu durum makinelerinin geliştirilmesine önayak olan "Finite Automata and Their Decision Problem" adlı makaleleri dolayısıyla.[20] Scott ve Rabin'in klasik makalesi bu alandaki diğer çalışmalara esin kaynağı olmuştur.[21][22] Princeton Üniversitesi
 ABD Dana Scott Chicago Üniversitesi
1977  ABD John Backus FORTRAN gibi yüksek düzey programlama dillerine yaptığı etkileyici katkıları ve programlama dillerinin temel niteliklerine ilişkin resmî yordamlar konulu yayınlarından dolayı[23] IBM
1978  ABD Robert W. Floyd Verimli ve güvenilir yazılımlar oluşturma yöntemleri konusundaki çalışmaları ile bilgisayar biliminin şu alt dallarının kurulmasına yaptığı katkıları dolayısıyla: normalizasyon teorisi, programlama dilleri anlam bilimi, otomatik program doğrulama, otomatik programlama ve algoritma analizi[24] Carnegie Mellon Üniversitesi,
Stanford Üniversitesi
1979  Kanada Kenneth E. Iverson Günümüzde APL olarak bilinen dala zemin hazırlayan çalışmaları, etkileşimli sistemler, programlama dili teorisi ve uygulamasına yaptığı katkılardan dolayı[25] IBM
1980  Büyük Britanya Tony Hoare Programlama dili tanımı ve tasarımı alanındaki önemli katkılarından dolayı[26] Queen's University Belfast,
Oxford Üniversitesi
1981  Büyük Britanya Edgar F. Codd Veri tabanı yönetim sistemleri (özellikle ilişkisel veri tabanları) teorisi ve uygulamaları konusundaki önemli katkılarından dolayı[27] IBM
1982  ABD
 Kanada 		Stephen A. Cook Berim karmaşıklığı konusundaki bilgi birikimini önemli ölçüde değiştirdiği için[28] Toronto Üniversitesi
1983  ABD Ken Thompson Genel işletim sistemi teorisinin geliştirilmesi ve bu teorinin Unix işletim sistemi olarak gerçekleştirilmesi dolayısıyla[29][30] Bell Labs
 ABD Dennis Ritchie
1984   İsviçre Niklaus Wirth EULER, ALGOL W, Modula ve Pascal gibi yenilikçi programlama dillerini geliştirdiği için[31] Stanford Üniversitesi,
Zürih Üniversitesi,
ETH Zurich
1985  ABD Richard M. Karp Ağ akışı ve kombinatorik iyileştirme problemlerine yönelik verimli algoritmalar geliştirme konusundaki katkıları, polinomsal zaman algoritmalarının verimliliği ve NP-tam kavramının tanımlanması konusundaki çalışmaları dolayısıyla[32] Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley)
1986  ABD John Hopcroft Algoritma ve veri yapılarının tasarım ve çözümlemesine yaptığı önemli katkılar dolayısıyla[33][34] Cornell Üniversitesi
 ABD Robert Tarjan Stanford Üniversitesi,
Cornell Üniversitesi,
Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley),
Princeton Üniversitesi
1987  ABD John Cocke Derleyiciler ile büyük sistemler teorisi ve tasarımı konusundaki önemli katkıları, indirgenmiş komut takımlı bilgisayarların geliştirilmesi çalışmaları dolayısıyla[35] IBM
1988  ABD Ivan Sutherland Bilgisayar grafiklerine yaptığı (özellikle Sketchpad yazılımıyla) öncü nitelikteki katkılar dolayısıyla[36] Stanford Üniversitesi,
Harvard Üniversitesi,
Utah Üniversitesi,
Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü
1989  Kanada William Kahan Sayısal yöntemler konusundaki önemli katkıları dolayısıyla. Kayan noktalı hesaplama konusundaki uzman kişiler arasında olan Kahan kendini "dünyanın sayısal hesaplama konusunda güvenli bir yer olmasına" adamıştır.[37] Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley)
1990  ABD Fernando J. Corbató Genel amaçlı, geniş ölçekli, zaman ve kaynak paylaşımlı bilgisayar sistemlerinin (CTSS ve Multics) tasarlanması ve geliştirilmesi konusundaki öncü rolü dolayısıyla[38] Massachusetts Teknoloji Enstitüsü
1991  Büyük Britanya Robin Milner Şu konulardaki başarısı nedeniyle:
1) Makine destekli kanıtlama için geliştirdiği LCF aracı
2) Tip güvenlikli bir hata işleme yordamı ile çalışan çokbiçimli tip belirleme sisteminin ilk kez kullanıldığı ML
3) Genel bir paralel zamanlılık teorisi olan CCS; işletimsel ve gösterimsel anlam bilimi arasındaki ilişki[39] 		Stanford Üniversitesi,
Edinburgh Üniversitesi
1992  ABD Butler Lampson Dağıtık ve kişisel bilgisayar ortamlarının geliştirilmesine yönelik çalışmaları ile iş istasyonları, ağlar, işletim sistemleri, programlama ortamları, görüntüleyiciler, güvenlik ve belge yayımlama teknolojisine katkıları dolayısıyla[40] PARC,
DEC
1993  Letonya Juris Hartmanis Hesaplamalı karmaşıklık teorisinin kurulmasını sağlayan açıklayıcı makaleleri dolayısıyla[41] General Electric Research Laboratory (günümüzde Groupe Bull bünyesinde)
 ABD Richard E. Stearns
1994  ABD Edward Feigenbaum Geniş ölçekli yapay zekâ sistemlerinin kurulması konusundaki öncü rolleri ile bu teknolojinin uygulamadaki önemini gösteren çalışmaları dolayısıyla[42] Stanford Üniversitesi
 ABD Raj Reddy Stanford Üniversitesi,
Carnegie Mellon Üniversitesi
1995  Venezuela Manuel Blum Hesaplamalı karmaşıklık teorisinin kriptoloji ve program doğrulamaya uygulanması konusundaki katkıları için[43] Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley)
1996  İsrail Amir Pnueli Zamansal mantık kavramını bilgisayar bilimine kazandırması ile program ve sistem doğrulama konusundaki önemli katkılarından dolayı[44] Stanford Üniversitesi,
Tel Aviv Üniversitesi,
Weizmann Enstitüsü,
Courant Institute of Mathematical Sciences
1997  ABD Douglas Engelbart Etkileşimli bilişimin geleceğine yönelik öngörüsü ve bu öngörüyü gerçekleştirmek için ortaya koyduğu teknolojik çalışmalar dolayısıyla[45] SRI International,
Tymshare,
McDonnell Douglas,
Bootstrap Institute/Alliance,[46]
The Doug Engelbart Institute
1998  ABD Jim Gray Veri tabanı ve hareket işleme konulu araştırmaları ve sistem uygulamalarındaki önderliği dolayısıyla[47] IBM,
Microsoft
1999  ABD Fred Brooks Bilgisayar mimarisi, işletim sistemleri ve yazılım mühendisliğine yaptığı eşsiz katkılar dolayısıyla[48] IBM,
Kuzey Karolina Üniversitesi, Chapel Hill
2000  Çin Andrew Yao Hesaplama teorisine yaptığı önemli katkılar ile sözderastlantısal sayı üretimi, kriptoloji ve iletişim karmaşıklığı konusundaki çalışmaları dolayısıyla[49] Stanford Üniversitesi,
Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley),
Princeton Üniversitesi
2001  Norveç Ole-Johan Dahl Nesne yönelimli programlamanın ortaya çıkmasını sağlayan temel düşünceleri ile Simula I ve Simula 67 adlı programlama dillerini tasarladıkları için[50][51] Norsk Regnesentral,
Oslo Üniversitesi
 Norveç Kristen Nygaard
2002  ABD Ron Rivest Açık anahtarlı şifrelemeyi uygulanabilir kılmaya yönelik eşsiz katkıları dolayısıyla[52] Massachusetts Teknoloji Enstitüsü
 İsrail Adi Shamir
 ABD Leonard Adleman Güney Kaliforniya Üniversitesi
2003  ABD Alan Kay Günümüzde kullanılan nesne yönelimli programlama dillerinin temellerini atan düşünceleri ile Smalltalk dilini oluşturan takıma önderlik yapması dolayısıyla[53] Utah Üniversitesi,
PARC,
Stanford Üniversitesi,
Atari,
Apple ATG,
Walt Disney Imagineering,
Viewpoints Research Institute,
HP Labs
2004  ABD Vint Cerf Ağ kümeleri konusundaki öncü rolleri ile internetin temel iletişim kurallarından TCP/IP'nin tasarım ve uygulaması konusundaki çalışmaları dolayısıyla[54][55] Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles,
Stanford Üniversitesi, DARPA,
MCI (günümüzde Verizon bünyesinde),
CNRI, Google
 ABD Bob Kahn Massachusetts Teknoloji Enstitüsü,
Bolt Beranek and Newman,
DARPA,
CNRI
2005  Danimarka Peter Naur Programlama dili tasarımı, ALGOL 60, derleyici tasarımı ve programlama sanatına yaptığı önemli katkılar dolayısıyla[56] Regnecentralen (günümüzde Fujitsu bünyesinde),
Kopenhag Üniversitesi
2006  ABD Frances E. Allen Bilgisayar programlarının başarımı ve süper bilgisayarların kullanımını artırmaya yönelik çalışmaları dolayısıyla[57] IBM
2007  ABD Edmund M. Clarke Donanım ve yazılım sanayiinde yaygın olarak kullanılan ve model kontrolü ilkesine dayanan verimli doğrulama teknolojisine yaptıkları katkılar için[58] Harvard Üniversitesi,
Carnegie Mellon Üniversitesi
 ABD E. Allen Emerson Harvard Üniversitesi,
Austin Teksas Üniversitesi
 Yunanistan Joseph Sifakis Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi
2008  ABD Barbara Liskov Programlama dili tasarımı, veri soyutlama, arızaya dayanıklılık ve dağıtık hesaplama konusundaki katkıları dolayısıyla[59] Massachusetts Teknoloji Enstitüsü
2009  ABD Charles P. Thacker İlk çağdaş kişisel bilgisayar olan Xerox Alto'yu tasarlaması, ethernet ve tablet bilgisayar konusundaki çalışmaları dolayısıyla[60] PARC,
DEC,
Microsoft Research
2010  Büyük Britanya Leslie Valiant Hesaplama teorisine yaptığı etkileyici katkılar ile yüksek olasılıklı öğrenme (PAC), sayım ve cebirsel hesaplama karmaşıklığı, paralel ve dağıtık hesaplama teorisi konusundaki çalışmaları dolayısıyla[61] Harvard Üniversitesi
2011  ABD Judea Pearl[62] Olasılık ve olay tabanlı karar verme kalkülüsü yoluyla yapay zekâya yaptığı katkılar dolayısıyla[63] Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles
New Jersey Teknoloji Enstitüsü
2012  İtalya Silvio Micali Kriptolojinin karmaşıklık teorisini açıklayan etkileyici çalışmaları ile matematiksel kanıtların vermli bir biçimde doğrulanmasını sağlayan yeni yöntemler geliştirmeleri dolayısıyla[64] Massachusetts Teknoloji Enstitüsü
 ABD
 İsrail 		Shafi Goldwasser Massachusetts Teknoloji Enstitüsü,
Weizmann Enstitüsü
2013  ABD Leslie Lamport Dağıtık ve paralel sistemlerin tasarım ve uygulaması konusundaki önemli katkıları ile mantıksal saatler, güvenlik ve canlılık, eşlenen durum makineleri ve sıralı tutarlılık gibi kavramları geliştirmesi dolayısıyla[65] Massachusetts Computer Associates (günümüzde Essig PLM bünyesinde),
SRI International,
DEC,
Compaq (günümüzde HP bünyesinde),
Microsoft Research
2014  ABD Michael Stonebraker Çağdaş veri tabanı sistemlerinin altyapısını oluşturan kavramlara yaptığı önemli katkılar dolayısıyla[66] Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley),
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü
2015  ABD Martin Hellman Çağdaş kriptolojiye yaptıkları katkılar için. Diffie ve Hellman'ın 1976'da yazdığı "New Directions in Cryptography"[67] başlıklı makale günümüzde internet üzerinde yaygın olarak kullanılan güvenlik sistemlerinden açık anahtarlı şifreleme ve elektronik imzaların gelişimine önayak olmuştur.[68] Stanford Üniversitesi
 ABD Whitfield Diffie
2016  Büyük Britanya Tim Berners-Lee World Wide Web'i, ilk web tarayıcısını ve internetin geniş ölçekli kullanımını güvence altına alan kural ve algoritmaları geliştirdiği için[69] CERN,
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü,
World Wide Web Consortium
2017  ABD John L. Hennessy Bilgisayar mimarilerinin tasarım ve değerlendirmesine getirdikleri sistemli ve niceliksel yaklaşım ile mikroişlemci sanayiine yaptıkları kalıcı etki dolayısıyla[70] Stanford Üniversitesi
 ABD David Patterson Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley)
2018  Kanada Yoshua Bengio Derin sinir ağlarını bilişim dünyasının önde gelen bileşenlerinden biri durumuna getirmeye yönelik kavramsal ve uygulamalı çalışmaları için[71] Université de Montréal, McGill Üniversitesi,
Mila
 Büyük Britanya
 Kanada 		Geoffrey Hinton Toronto Üniversitesi,
Kaliforniya Üniversitesi, San Diego,
Carnegie Mellon Üniversitesi,
University College London,
Edinburgh Üniversitesi,
Google AI
 ABD
 Fransa 		Yann LeCun Toronto Üniversitesi,
Bell Labs,
Courant Institute of Mathematical Sciences, New York Üniversitesi,
Meta AI
2019  ABD Edwin Catmull Bilgisayar üretimli imgeleme uygulamalarını olanaklı kılan 3 boyutlu bilgisayar grafikleri konusunda yaptıkları önemli katkılar dolayısıyla[72] Utah Üniversitesi,
Pixar,
Walt Disney Animation Studios
 ABD Pat Hanrahan Pixar,
Princeton Üniversitesi,
Stanford Üniversitesi
2020  Kanada Alfred Aho Temel algoritmalar ve programlama dillerinin gerçek yaşama uygulanması ile birçok bilgisayar bilimcisinin yetişmesine olanak sağlayan yapıtlarından ötürü[73] Bell Labs,
Columbia Üniversitesi
 ABD Jeffrey Ullman Bell Labs,
Princeton Üniversitesi,
Stanford Üniversitesi
2021  ABD Jack Dongarra Üstel hızla büyüyen donanım seçeneklerine ayak uyduracak yüksek başarımlı yazılımların geliştirilmesine olanak sağlayan algoritma ve kütüphaneler konusundaki öncü çalışmalarından dolayı[74] Argonne Ulusal Laboratuvarı,
Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı,
Manchester Üniversitesi,
Texas A&M University Institute for Advanced Study,
Tennessee Üniversitesi,
Rice Üniversitesi
2022  ABD Robert Metcalfe Ethernet'in icadı, standardizasyonu ve ticarileştirilmesi için[75] Massachusetts Teknoloji Enstitüsü,
Harvard Üniversitesi,
PARC,
Austin Teksas Üniversitesi
2023  İsrail Avi Wigderson Gelişigüzelliğin bilişim teknolojilerindeki kullanım alanlarını netleştirmeye yönelik çalışmaları ile kuramsal bilgisayar bilimi alanında uzun süreye yayılmış öncü rolü dolayısıyla[76] Institute for Advanced Study, Princeton Üniversitesi, Technion

Millete göre

[değiştir | kaynağı değiştir]

Turing Ödülü sahiplerinin ülkelere göre dağılımı aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Çift vatandaşlık sahibi kişiler için, ait oldukları ülkelere 1'er puan eklenmiştir.

Millet Ödül sayısı
 ABD 51
 Birleşik Krallık 8
 Kanada 6
 İsrail 5
 Norveç 2
 Hollanda 1
  İsviçre 1
 Letonya 1
 Venezuela 1
 Çin 1
 Danimarka 1
 Yunanistan 1
 İtalya 1
 Fransa 1

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Cacm Staff (2014). "ACM's Turing Award prize raised to $1 million". Communications of the ACM. 57 (12). s. 20. doi:10.1145/2685372. 
  2. ^ a b "A. M. Turing Award". ACM. 12 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2017. 
  3. ^ Dasgupta, Sanjoy; Papadimitriou, Christos; Vazirani, Umesh (2008). Algorithms. McGraw-Hill. s. 317. ISBN 978-0-07-352340-8. 
  4. ^ "Bibliography of Turing Award lectures". DBLP. 2 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2017. 
  5. ^ Steven Geringer (27 Temmuz 2007). "ACM'S Turing Award Prize Raised To $250,000". ACM press release. 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2017. 
  6. ^ Brown, Bob (6 Haziran 2011). "Why there's no Nobel Prize in Computing". Network World. 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2017. 
  7. ^ Homer, Steven and Alan L. (2001). Computability and Complexity Theory. Springer via Google Books limited view. s. 35. ISBN 0-387-95055-9. Erişim tarihi: 16 Kasım 2017. 
  8. ^ "ACM's Turing Award Prize Raised to $1 Million". ACM. 10 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2017. 
  9. ^ "First Woman to Receive ACM Turing Award" (Basın açıklaması). The Association for Computing Machinery. 21 Şubat 2007. 26 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2017. 
  10. ^ Perlis, A. J. (1967). "The Synthesis of Algorithmic Systems". Journal of the ACM. Cilt 14. s. 1. doi:10.1145/321371.321372. 
  11. ^ Wilkes, M. V. (1968). "Computers then and Now". Journal of the ACM. Cilt 15. s. 1. doi:10.1145/321439.321440. 
  12. ^ Hamming, R. W. (1969). "One Man's View of Computer Science". Journal of the ACM. Cilt 16. s. 3. doi:10.1145/321495.321497. 
  13. ^ Minsky, M. (1970). "Form and Content in Computer Science (1970 ACM turing lecture)". Journal of the ACM. 17 (2). s. 197. doi:10.1145/321574.321575. 
  14. ^ Wilkinson, J. H. (1971). "Some Comments from a Numerical Analyst". Journal of the ACM. 18 (2). s. 137. doi:10.1145/321637.321638. 
  15. ^ McCarthy, J. (1987). "Generality in artificial intelligence". Communications of the ACM. 30 (12). s. 1030. doi:10.1145/33447.33448. 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  16. ^ Dijkstra, E. W. (1972). "The humble programmer". Communications of the ACM. 15 (10). s. 859. doi:10.1145/355604.361591. 
  17. ^ Bachman, C. W. (1973). "The programmer as navigator". Communications of the ACM. 16 (11). s. 653. doi:10.1145/355611.362534. 
  18. ^ Knuth, D. E. (1974). "Computer programming as an art". Communications of the ACM. 17 (12). s. 667. doi:10.1145/361604.361612. 
  19. ^ Newell, A.; Simon, H. A. (1976). "Computer science as empirical inquiry: Symbols and search". Communications of the ACM. 19 (3). s. 113. doi:10.1145/360018.360022. 
  20. ^ Rabin, M. O.; Scott, D. (1959). "Finite Automata and Their Decision Problems". IBM Journal of Research and Development. 3 (2). s. 114. doi:10.1147/rd.32.0114. 
  21. ^ Rabin, M. O. (1977). "Complexity of computations". Communications of the ACM. 20 (9). s. 625. doi:10.1145/359810.359816. 
  22. ^ Scott, D. S. (1977). "Logic and programming languages". Communications of the ACM. 20 (9). s. 634. doi:10.1145/359810.359826. 
  23. ^ Backus, J. (1978). "Can programming be liberated from the von Neumann style?: A functional style and its algebra of programs". Communications of the ACM. 21 (8). s. 613. doi:10.1145/359576.359579. 
  24. ^ Floyd, R. W. (1979). "The paradigms of programming". Communications of the ACM. 22 (8). s. 455. doi:10.1145/359138.359140. 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  25. ^ Iverson, K. E. (1980). "Notation as a tool of thought". Communications of the ACM. 23 (8). s. 444. doi:10.1145/358896.358899. 
  26. ^ Hoare, C. A. R. (1981). "The emperor's old clothes". Communications of the ACM. 24 (2). s. 75. doi:10.1145/358549.358561. 
  27. ^ Codd, E. F. (1982). "Relational database: A practical foundation for productivity". Communications of the ACM. 25 (2). s. 109. doi:10.1145/358396.358400. 
  28. ^ Cook, S. A. (1983). "An overview of computational complexity". Communications of the ACM. 26 (6). s. 400. doi:10.1145/358141.358144. 
  29. ^ "Kenneth Lane Thompson". ACM. 2 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  30. ^ "Dennis M. Ritchie". ACM. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  31. ^ "Niklaus E. Wirth". ACM. 29 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  32. ^ "Richard ("Dick") Manning Karp". ACM. 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  33. ^ "John E Hopcroft". ACM. 29 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  34. ^ "Robert (Bob) Endre Tarjan". ACM. 30 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  35. ^ "John Cocke". ACM. 13 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  36. ^ "Ivan Sutherland". ACM. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  37. ^ "William ("Velvel") Morton Kahan". ACM. 3 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  38. ^ "Fernando J ("Corby") Corbato". ACM. 6 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  39. ^ Milner, R. (1993). "Elements of interaction: Turing award lecture". Communications of the ACM. Cilt 36. ss. 78-89. doi:10.1145/151233.151240. 
  40. ^ "Butler W Lampson". ACM. 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  41. ^ Stearns, R. E. (1994). "Turing Award lecture: It's time to reconsider time". Communications of the ACM. 37 (11). s. 95. doi:10.1145/188280.188379. 
  42. ^ Reddy, R. (1996). "To dream the possible dream". Communications of the ACM. 39 (5). s. 105. doi:10.1145/229459.233436. 
  43. ^ "Manuel Blum". ACM. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  44. ^ "Amir Pnueli". ACM. 29 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  45. ^ "Douglas Engelbart". ACM. 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  46. ^ "The Doug Engelbart Institute". The Doug Engelbart Institute. 14 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  47. ^ "James ("Jim") Nicholas Gray". ACM. 2 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  48. ^ "Frederick P. Brooks Jr. Wins the Association for Computing Machinery's 1999 A. M. Turing Award, Called "The Nobel Prize of Computing"". University of North Carolina, Chapel Hill. 7 Ocak 2000. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  49. ^ "Andrew Chi-Chih Yao". ACM. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  50. ^ "Ole-Johan Dahl". ACM. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  51. ^ "Kristen Nygaard". ACM. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  52. ^ "Rivest, Shamir, and Adleman Receive 2002 Turing Award" (PDF). 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  53. ^ "Alan Kay". ACM. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  54. ^ "Vinton ("Vint") Gray Cerf". ACM. 29 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  55. ^ "Robert ("Bob") Elliot Kahn". ACM. 14 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  56. ^ "Peter Naur". ACM. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  57. ^ "Frances ("Fran") Elizabeth Allen". ACM. 24 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  58. ^ "2007 Turing Award Winners Announced". Dr. Dobb's. 2 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  59. ^ "Barbara Liskov wins Turing Award". MIT News. 10 Mart 2009. 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  60. ^ "Charles P. (Chuck) Thacker". ACM. 24 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  61. ^ "Leslie Valiant wins 2010 ACM A. M. Turing Award". Harvard Üniversitesi. 9 Mart 2011. 5 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017. 
  62. ^ Pearl, Judea (2011). "The Mechanization of Causal Inference: A "mini" Turing Test and Beyond" (mp4). ACM Turing award lectures. ACM. ISBN 978-1-4503-1049-9. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  63. ^ "Judea Pearl". ACM. 26 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  64. ^ "Turing award 2012". ACM. 16 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  65. ^ Lamport, L. (1978). "Time, clocks, and the ordering of events in a distributed system" (PDF). Communications of the ACM. 21 (7). ss. 558-565. doi:10.1145/359545.359563. 31 Ekim 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  66. ^ "Turing award 2014". ACM. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  67. ^ Diffie, W.; Hellman, M. (1976). "New directions in cryptography" (PDF). IEEE Transactions on Information Theory. 22 (6). ss. 644-654. doi:10.1109/TIT.1976.1055638. 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  68. ^ "Cryptography Pioneers Receive 2015 ACM A.M. Turing Award". ACM. 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  69. ^ "Turing award 2016". ACM. 6 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  70. ^ "Pioneers of Modern Computer Architecture Receive ACM A.M. Turing Award". ACM. 25 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2018. 
  71. ^ "Fathers of the Deep Learning Revolution Receive ACM A.M. Turing Award" (İngilizce). ACM. 27 Mart 2019. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2019. 
  72. ^ "Pioneers of Modern Computer Graphics Recognized with ACM A.M. Turing Award" (İngilizce). ACM. 18 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2020. 
  73. ^ "ACM Turing Award Honors Innovators Who Shaped the Foundations of Programming Language Compilers and Algorithms" (İngilizce). ACM. 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  74. ^ "Open Graph Title: University of Tennessee's Jack Dongarra receives 2021 ACM A.M. Turing Award". awards.acm.org (İngilizce). 30 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  75. ^ "A.M. Turing Award". amturing.acm.org (İngilizce). 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2023. 
  76. ^ "Avi Wigderson of the Institute for Advanced Study is the recipient of the 2023 ACM A.M. Turing Award". awards.acm.org (İngilizce). 10 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Turing Ödülü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Turing_Ödülü&oldid=32672591" sayfasından alınmıştır