Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı
Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı (Azerice: Malıbəyli və Quşçular qətliamı), Helsinki Watch'a göre 8,[1] Azeri kaynaklara göre ise 15-50 (kesin sayı bilinmemektedir)[2] etnik Azeri sivilin Karabağ Savaşı'nda düzensiz Ermeni birlikleri tarafından Malıbeyli, Aşağı Kuşçular ve Yukarı Kuşçular köylerine yapılan saldırılar sonucu öldürüldüğü, yüzlerce kişinin yaralandığı ve esir alındığı[3] olaydır.
| Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı | |
|---|---|
| Bölge | Malıbeyli, Aşağı Kuşçular ve Yukarı Kuşçular köyleri, Şuşa Rayonu, Azerbaycan |
| Tarih | 10-12 Şubat 1992 |
| Hedef | Azeri siviller |
| Ölü | 8-50 |
| Yaralı | Yüzlerce |
| İşleyen | Düzensiz Ermeni birlikleri |
Olayların Gidişatı ve Katliam
[değiştir | kaynağı değiştir]Düzensiz Ermeni birlikleri, Malıbeyli, Aşağı Kuşçular ve Yukarı Kuşçular köylerine birçok sivilin öldürüldüğü ve köyün yakıldığı saldırılar düzenledi. İki tarafta birbirlerini köyleri topçu mevzilerini çevreleyen stratejik bölgeler olarak kullanmakla suçladı.[4]
Azeri nüfuslu Malıbeyli ve Kuşçular (yönetim olarak Aşağı Kuşçular ve Yukarı Kuşçular olarak ikiye ayrılmış) köyleri Şuşa Rayonu'nun coğrafi merkezine yakında bulunuyordu. Köylerin nüfusu toplam 4,000'e yakındı. Tıpkı Hocalı gibi, 1988'de, birçok Azeri mülteci Ermenistan'dan Kuşçular ve Malıbeyli'ye geldiler. Tahmini sayı 580 ila 1500 arasındadır.[1] Karabağ Savaşı başlayınca, köyler Ermeni birliklerinin ana hedeflerinden biri hâline geldi. Ekim 1991'den beri, Malıbeyli bir kuşatma altındaydı.[1][5][6][7]
Express Chronicle gazetesinde yer alan bir rapor, 5 Şubat'ta bir helikopterin köylülere "Var olmalarına son verilmeden" önce köyü terk etmek için 2 günlerinin olduğunu ileri sürdü ancak hiçbir röportaj bu raporu doğrulamadı.[1] Ekim 1991'den beri, köy sakinleri köylerinde izole edilmişlerdi ve köye giriş-çıkış yapmanın tek yolu helikopterdi.[1] Şuşa bölgesine giriş yapan son helikopter 28 Ocak'ta Ermeniler tarafından düşürülmüştü. 10 Şubat gecesi, Rus destekli Ermeniler Malıbeyli köyünü bastı. Kadınlar ve çocuklar Kuşçular köyüne kaçtılar. İki köyünde sakinleri pozisyonlarını aldı ve düşmanla saat 9'a kadar savaştılar. Yakınlardaki Hocalı ve Şuşa köylerine olan bütün yollar kesilmişti. En yakın köy, Ağdam Rayonu'ndaki Abdal idi ve köye ulaşmak için Ermeni kontrolündeki bölgelerden geçmek gerekiyordu. Ermeni birliklerinin çoğu Lübnan, Suriye, Fransa ve ABD'den gönüllülerdi.[2][8] Malıbeyli ve Kuşçular köylerinin Ermeniler tarafından ele geçirilmesi, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın Karabağ'daki barışı koruma misyonu sırasında gerçekleşti.[9][10][11]
Malıbeyli ve Kuşçular, Azerbaycan'ın Stepanakert'e yaptığı büyük çaplı kara saldırısından ve komşu Ermeni köylerinin Azerbaycan kuvvetleri tarafından bombardımanına son vermek amacıyla Ermeni zırhlı personel taşıyıcıları ve ağır toplar tarafından saldırıya uğradı.[1][12]
Sonuçları
[değiştir | kaynağı değiştir]Malıbeyli ve Kuşçulardaki katliamdan sonra, Karadağlı, Hocalı ve Ağdaban katliamları gerçekleşti.[13][14][15]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Karabağ Savaşı Sırasında Yaşanmış Katliamlar
- Azerilere yapılan katliamların listesi
- Sumgayıt Pogromu (Şubat 1988)
- Kirovabad Pogromu (Kasım 1988)
- Bakü Pogromu (Ocak 1990)
- Karadağlı Katliamı (17 Şubat 1992)
- Hocalı Katliamı (25-26 Şubat 1992)
- Ağdaban Katliamı (8 Nisan 1992)
- Marağa Katliamı (10 Nisan 1992)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f Denber, Rachel; Goldman, Robert K. (1992). Bloodshed in the Caucasus: escalation of the armed conflict in Nagorno Karabakh. Praeger Publishers. ss. 24-27. ISBN 0-275-96241-5. Erişim tarihi: 20 Aralık 2010.
Kalbajar.
- ^ a b http://www.azembassy.kz/news/images/press-eYNah.pdf[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ ""Доклад правозащитного центра «Мемориал» о массовых нарушениях прав человека, связанных с занятием населенного пункта Ходжалы в ночь с 25 на 26 февраля 1992 г. вооружёнными формированиями." Memorial". 31 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020.
- ^ Cornell, Svante (2001). Small Nations and Great Powers: A Study of Ethnopolitical Conflict in the Caucasus (Caucasus World). Routledge. s. 81. ISBN 0-7007-1162-7.
- ^ de Waal, Thomas (2003). Black Garden. New York University Press. s. 166. ISBN 0-8147-1944-9.
- ^ "ПРОШЛО 18 ЛЕТ СО ДНЯ ОККУПАЦИИ СЕЛ МАЛЫБЕЙЛИ И ГУШЧУЛАР ШУШИ. ПО ЭТОМУ СЛУЧАЮ СОСТОЯЛАСЬ ЦЕРЕМОНИЯ ПОЧТЕНИЯ ПАМЯТИ ПОГИБШИХ". Azerbaijan Community of Nagorno Karabakh. 11 Şubat 2010. 10 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2012.
- ^ Markar, Melkonian (2008). My brother's road. I. B. Tauris. ISBN 1-84511-530-9.
- ^ "Ходжалы – первоочередная мишень". 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2010.
- ^ "Ходжалинский геноцид – чудовищная трагедия ХХ века". Novosti Azerbaijan. 26 Şubat 2010. July 6, 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2010.
- ^ T. Atayev. "Геополитический фон вокруг Карабаха в начале 90-х гг". Ekho. July 23, 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2010.
- ^ Croissant, Michael P. (2006). The Armenia-Azerbaijan conflict: causes and implications. Praeger Publishers. s. 78. ISBN 0-275-96241-5. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2012.
Following the collapse of the large-scale Azerbaijani ground assault against Stepanakert by the first week of February, ethnic Armenian forces went on the offensive in areas to the north and southwest of the Karabakh capital. With the stated objective of "suppress[ing ] Azeri fire emplacements," Armenian forces took the village of Malybeyli on 11 February and began a major assault towards Khojaly, a town with both strategic and symbolic value several kilometers north of Stepanakert.
- ^ S. Ilahmqizi (23 Şubat 2007). "В связи с 15-й годовщиной Ходжалинской трагедии омбудсмен Азербайджана направила обращение в международные организации". Trend News. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2010.
- ^ Rau, Johannes (2003). Der Nagorny-Karabach-Konflikt (1988–2002). Verlag Dr. Köster, Berlin. s. 80. ISBN 3-89574-510-3.
- ^ "The Debacle: From Kafan To Khojaly – OpEd". 5 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2011.