Mısırbilim

Gize piramitleri bölgesinde Kefren piramidinin karşısında yer alan ünlü Sfenks heykeli.

Mısırbilim ya da Mısıroloji, Antik Mısır ve Mısır'ın tarihi konularını inceleyen bir bilim dalıdır. Antik çağ tarihi ve arkeoloji bilimlerinin bir alt koludur. Mısırbilimi ile uğraşan kişilere Mısırbilimci ya da Mısırolog adı verilmektedir.

Mısırbilim'in doğuşu

Bilim dalının doğuşuna neden olan en önemli olay, Fransa'nın Mısır Seferi takip eden dönemde Fransız bilim insanı Jean François Champollion'un 3 dilli (Antik Yunanca, Demotik, Hiyeroglif) Rosetta taşı yardımı ile hiyeroglifleri deşifre etmesi olmuştur. Napolyon'un bu sefere çıkarken 35000 adamının arasında 167 önemli bilim insanını götürdüğü ve bu bilim insanlarının karşılaştıkları zengin antik kültürü çalıştıkları bilinmektedir. 1809 yılından başlayarak 1829 yılına kadar seriler halinde yayınlanan Description de l'Égypte adlı eser, batılı bilim insanlarının Mısır ile bilimsel olarak ilgilendiği ilk önemli eserdir.

Bilim dalının tarihi

19. yüzyıl

19. yüzyılda koleksiyonlar, sergiler ve müzeler ile birlikte yükselerek artan Mısır tarihine duyulan ilgi, 1831 yılında Paris'te kurulan ve Champollion'un yönettiği Mısırbilim kürsüsü ve daha sonraları 1846'da Berlin'de kurulan ve yönetimi Karl Richard Lepsius'a verilen Mısırbilim kürsüsü ile bilimsel bir zemin kazanır. Lepsius tarafından 1842-1845 yıllarında gerçekleştirilen bilimsel Mısır seyahatleri, 67 yeni piramidin keşfi ile sonuçlanır. Buluntuların çoğalması ile eşdeğerli altan Mısır ilgisi, 1867 yılında Göttingen'de yeni bir Mısırbilim kürsüsü kurulması ile sonuçlanır. Bu bölümün başına Brugsch Paşa lakabı ile bilinen Heinrich Brugsch atanır ve bu bölüm Almanya'da kurulan ikinci Mısırbilim dalı olur.

20. yüzyıl

20. yüzyıla gelindiğinde artık Mısırbilim'in başucu kitapları olarak adlandırılabilecek Mısır dili sözlükleri ve ansiklopedileri yayınlanır. Bu zamana değin filolojik konulara yoğunlaşmış olan bölüm, arkeolojik araştırmalara da ağırlık vermeye başlar. Bunun dışında Jsesh, WinGlyph ve Visual Glyph gibi hiyeroglifler ile çalışmayı kolaylaştıran programlar yazılır.

Ayrıca bakınız

• Egiptomani
• Thomas Young
• Demotik

Kaynakça

Giriş

• Erik Hornung, Mısırbilime Giriş, [2004, İstanbul]
• Erik Hornung, Mısır Tarihi, [2008, İstanbul]

Edebiyat

• Erik Hornung, Kadim Mısır Ötedünya Kitapları [2006, İstanbul]

Ezoterizm

• Erik Hornung, Ezoterik Mısır [2011, İstanbul]

Dış bağlantılar

• "North African Archaeology". ANTIQUITYOFMAN.COM: Anatomical and Behavioural Evolution. 8 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2006. 
• "Egyptologists' Electronic Forum (EEF), version 64". Egyptological Societies and Institutes. 13 Eylül 2015. 6 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.  Liste, Mısıroloji topluluklarını ve Enstitülerini gösterir
• Curlie'de Mısırbilim (DMOZ tabanlı)
• "Egyptology Books and Articles in PDF online". The University of Memphis Institute of Egyptian Art and Archaeology. 6 Mart 2015. 30 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
• "Egyptology collection". The Metropolitan Museum of Art. 15 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
• "A key to the translation exercises in Sir Alan Gardiner's Egyptian Grammar, Electronic publications, Egyptological databases, Dictionaries and lexicography, Useful Web sites & Main libraries with Egyptological holdings". Griffiths Institute, OXFORD UNIVERSITY. 16 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
• Hawass, Zahi; Brock, Lyla Pinch, (Ed.) (2000). "Egyptology at the Dawn of the Twenty-First Century Proceedings of the Eighth International Congress of Egyptologists". American University in Cairo Press. Kahire. 26 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2011. 
• "Rare Books and Special Collections Digital Library Underwood & Underwood Egypt Stereoviews Collection". American University in Cairo. 18 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
• "Czech Institute of Egyptology, Faculty of Arts, Charles University in Prague". Czech Institute of Egyptology. 28 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
• "Global catalogue of Egyptian archeological records belonging to Institutions of all over the world". globalegyptianmuseum.org (without arşivurl website) (İngilizce). 27 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.