Kloroflorokarbon
Kloroflorokarbonlar (CFC) klor ve flor içeren hidrokarbon türevleridir. Benzer bileşikler olan Hidrokloroflorokarbonlar (HCFC) ise flor ve klorun yanında hidrojen de bulundurur.
Ozon ile tepkimeye girerek, ozon tabakasındaki ozon ile reaksiyona girerek parçalanmasına neden olur. Böylece ozon tabakasında ozon derişimi azalır. Sera gazlarından olan kloroflorokarbonlar küresel ısınmanın da başlıca sebeplerindendir.
Kloroflorokarbonlar, tüm ozon inceltici maddeler içerisinde en fazla kullanılanlardır. Zehirleyici olmamaları, yanıcı olmamaları, kararlı doğası, ısıyı emme etkinlikleri onları 20. yüzyılda özellikle soğutucu alanında bir numaralı seçenek yaptı. Bu yıllarla başlayarak atmosferdeki kloroflorokarbon miktarı artmaktadır. Ozon tabakasına verdiği zararlardan dolayı 1987 yılında genetiği Montreal'de imzalanan bir protokol ile üretiminde sınırlandırma getirilmiştir. Bu kapsamda 1996 Ocak ayında yalnız astım ilaçları için gerekli küçük miktar kloroflorokarbon gazı dışında üretimi durdurulmuştur. Üretilmesi durdurulan kloroflorokarbon gazları yerine atmosferik ömrü daha az olan hidroflorokarbon gazlarının kullanımı yaygınlaştırılmıştır. Hidroflorokarbon gazlarının ömürleri kloroflorokarbon gazlarına göre daha kısa olduğu için ozon tabakasına verdiği zarar daha azdır.[1]
Kullanım alanları; soğutucular, araba klimaları, köpük ürünleri, yalıtım maddeleri, mikroçipleri ve diğer elektronik aletleri temizlemek için çözücü, steril gaz karışımlarında bir bileşim maddesi, spreylerde itici gaz gibi pek çok değişik ürün yelpazesini içermektedir.
Kloroflorokarbonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]| CFC'ler | |||
|---|---|---|---|
| Sistematik ad | Numarası, yaygın adı | Kaynama noktası (°C) | Formülü |
| Trikloroflorometan | Freon-11, R-11, CFC-11 | 23.77 | CCl3F |
| Diklorodiflorometan | Freon-12, R-12, CFC-12 | −29.8 | CCl2F2 |
| Klorotriflorometan | Freon-13, R-13, CFC-13 | −81 | CClF3 |
| Dikloroflorometan | R-21, HCFC-21 | 8.9 | CHCl2F |
| Klorodiflorometan | R-22, HCFC-22 | −40.8 | CHClF2 |
| Kloroflorometan | Freon 31, R-31, HCFC-31 | −9.1 | CH2ClF |
| Bromoklorodiflorometan | BCF, Halon 1211, H-1211, Freon 12B1 | −3.7 | CBrClF2 |
| 1,1,2-Trikloro-1,2,2-trifloroetan | Freon 113, R-113, CFC-113, 1,1,2-Triklorotrifloroetan | 47.7 | Cl2FC-CClF2 |
| 1,1,1-Trikloro-2,2,2-trifloroetan | Freon 113a, R-113a, CFC-113a | 45.9 | Cl3C-CF3 |
| 1,2-Dikloro-1,1,2,2-tetrafloroetan | Freon 114, R-114, CFC-114, Diklorotetrafloroetan | 3.8 | ClF2C-CClF2 |
| 1,1-Dikloro-1,2,2,2-tetrafloroetan | CFC-114a | 3.4 | Cl2FC-CF3 |
| 1-Kloro-1,1,2,2,2-pentafloroetan | Freon 115, R-115, CFC-115, kloropentafloroetan | −38 | ClF2C-CF3 |
| 2-Kloro-1,1,1,2-tetrafloroetan | R-124, HCFC-124 | −12 | CHFClCF3 |
| 1,1-Dikloro-1-floroetan | R-141b, HCFC-141b | 32 | Cl2FC-CH3 |
| 1-Kloro-1,1-difloroetan | R-142b, HCFC-142b | −9.2 | ClF2C-CH3 |
| Tetrakloro-1,2-difloroetan | Freon 112, R-112, CFC-112 | 91.5 | CCl2FCCl2F |
| Tetrakloro-1,1-difloroetan | Freon 112a, R-112a, CFC-112a | 91.5 | CClF2CCl3 |
| 1,1,2-Triklorotrifloroetan | Freon 113, R-113, CFC-113 | 48 | CCl2FCClF2 |
| 1-bromo-2-kloro-1,1,2-trifloroetan | Halon 2311a | 51.7 | CHClFCBrF2 |
| 2-bromo-2-kloro-1,1,1-trifloroetan | Halon 2311 | 50.2 | CF3CHBrCl |
| 1,1-Dikloro-2,2,3,3,3-pentafloropropan | R-225ca, HCFC-225ca | 51 | CF3CF2CHCl2 |
| 1,3-Dikloro-1,2,2,3,3-pentafloropropan | R-225cb, HCFC-225cb | 56 | CClF2CF2CHClF |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2014.
 | Organik kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
