İçeriğe atla

Damacana

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bira için fermantasyon kabı görevi gören 6.5 galon (25 l) cam damacana. Bir fermantasyon kilidi ile donatılmıştır.
Bulgaristan’a özgü damacana (madzhana)

Damacana, (İt. damigiana, İng. demijohn veya jimmyjohn) tipik olarak 20 ila 60 litre (5 ila 16 ABD galon) kapasiteli sert bir kaptır. Bunlar öncelikle sıvıları, çoğunlukla su veya kimyasalları taşımak için kullanılır. Aynı zamanda, genellikle bira veya şarabın içindeki içeceklerin fermantasyonu için de kullanılırlar.[1]

Damacana kelimesi İtalyanca damigiana kelimesinden gelir.[2] İngilizcede kullanılan demijohn kelimesi asıl olarak büyük gövdeli ve küçük boyunlu, hasır işleme bir kaplamaya sahip herhangi bir cam kap olarak ifade edilir. Kelimenin Fransızca dame-jeanne,[3] (Leydi Jeanne) ifadesinden geldiği sanılmaktadır. Bu kelime yaygın bir kullanıma sahiptir ve Fransa'da ilk olarak 17. yüzyılda görülmüştür.[4] Alternatif bir etimoloji, İran'ın bir şehri olan Damgan'ın adından türediğine dairdir ancak bunun için bir kanıt yoktur.

Damacanalar 4 ile 25 L (1,1 ila 6,6 ABD gal) arasında değişen çeşitli hacimlerde olabilir. Damacanın kendisi genellikle, aksi belirtilmediği sürece, 19 L (5,0 ABD gal) damacana anlamına gelir. 4,5 L (1,2 ABD gal) damacanasına genellikle sürahi denir.[5] 57 L (15 Amerikan gal) damacasına genellikle demijohn denir (Filipinler'de dama juana). Britanya'da "demijohn" 4.5 litrelik (imparatorluk galon) bir cam mayalama kabına karşılık gelir. Amerika Birleşik Devletleri'nde bu tip konteynerlerin belirli bir hacmi yoktur ve "jimmyjohns" olarak adlandırılır.

Bira yapımında damacana veya demijohn, şarap, bal şarabı, elma şarabı, armut şarabı ve bira gibi içeceklerin mayalanmasında kullanılan bir cam veya plastik kaptır. Genellikle, fermantasyon işlemi sırasında bakteri ve oksijenin girmesini önlemek için bir lastik durdurucu ve bir fermantasyon kilidi ile donatılmıştır.[6] Bira mayalama işlemi sırasında, fermantasyon için birincil damacana kullanılır. Birincil fermantasyon tamamlandığında, bira koşullandırma için ikincil bir damacanaya aktarılır veya koşullandırma için doğrudan şişelere aktarılabilir. (Bu aktarma işlemine genellikle bekletme denir.)

Polipropilen damacanalar ayrıca laboratuvarlarda arıtılmış suyu aktarmak için kullanılır. Tipik olarak yukarıdan doldurulur ve boşaltma için alt kısımda bir fıçı tapası bulunur.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2018. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2020. 
  3. ^ Wedgwood, Hensleigh (1855). "On False Etymologies". Transactions of the Philological Society, 6. s. 70. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2020. 
  4. ^ Oxford English Dictionary
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2018. 
  6. ^ https://www.spainfoodsherpas.com/the-carboy/ [yalın URL]