Annie Ernaux
| Annie Ernaux | |
|---|---|
.jpg) | |
| Doğum | Annie Duchesne 1 Eylül 1940 Lillebonne, Seine-Maritime, Fransa |
| Meslek | Yazar |
| Milliyet | Fransız |
| Eğitim | Rouen Üniversitesi Bordeaux Üniversitesi |
| Önemli ödülleri | Renaudot Ödülü (1984) Nobel Edebiyat Ödülü (2022) |
Annie Ernaux doğum adıyla Annie Duchesne (d. 1 Eylül 1940), Fransız yazar ve edebiyat profesörüdür.[1]
Kendi deneyimleri üzerinden anlattığı olaylarla toplumdaki sınıf atlama, evlilik, kadın özgürlüğü, cinsellik, kürtaj, hastalık, yaşlılık ve ölüm gibi meselelere dikkat çeken eserler verdi.[2] "Kişisel hafızanın köklerini, mesafelerini ve kolektif kısıtlamalarını keşfetmedeki cesaretinden" dolayı 2022 Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü.[3][4]
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1940 yılına Lillebonne'da, işçi sınıfından bir ailede doğdu. Çocukluğu küçük bir Normandiya kasabası olan Yvetot’ta geçti. Yvetot'a taşındıktan sonra bakkal işletmeye başlayan ailesinin tek çocuğu olarak büyüdü (çok genç yaşta ölmüş bir ablası vardı).[5] Özel bir Katolik Okulu'nda okudu, ardından Rouen ve Bordeaux üniversitelerinde edebiyat öğrenimi gördü. Üniversite yıllarında tanıştığı Philippe Ernaux ile 1964 yılında evlendi, 1985 yılında boşanma ile sonlanan bu evlilikten iki oğlu oldu.[6]
Öğrencilik yıllarında sürrealizm üzerine bir tez yazdı, Yeni Roman yazarlarını, Simone de Beauvoir’ı, Proust’u, Flaubert’i, Camus’u ve Sartre’ı beğenerek okudu.[7] 1971 yılında Rouen Üniversitesi'nden mezun oldu.[8]
Mezun olduktan sonra uzun yıllar edebiyat öğretmenliği yaptı. 1977'de ailesi ile Paris yakınındaki Cergy-Pontoise kasabasına taşındı[9] ve 2000 yılında emekli oluncaya kadar Ulusal Uzaktan Eğitim Merkezi'nde çalıştı.[10] Ayrıca Amerikan kolejlerinde Fransız edebiyatı öğretti.[8]
İlk eseri olan Armoires vides (Boş Dolaplar) adlı otobiyografik romanı 1974 yılında yayımlandı. Bu eserde kendi deneyiminden yola çıkarak bir üniversite öğrencisinin yaptırdığı kürtaj ve onu buna iten olayları anlattı. Les Armoires vides'in ardından kurguyu terk ederek "oto- sosyo-bioyografi" olarak tanımladığı anlatı yöntemiyle eserler verdi.[11] Tüm yapıtlarında kişisel deneyimle toplumsal tarihi birleştiren unsurları ortaya koydu. Sınıf atlama, evlilik, kadın özgürlüğü, cinsellik, kürtaj (örneğin L'Événement), hastalık, yaşlılık ve ölüm gibi meseleleri kendi deneyimleri üzerinden aktarırken, arka planda daima toplumsal yaşam ve onu oluşturan kültürel, siyasî, tarihî olaylara yer vererek, "toplumsal bellek" yazını olarak nitelenebilecek eserler yarattı.
1984'te, babasıyla ilişkisine, Fransa'da küçük bir kasabadaki deneyimlerine ve sonraki taşınma sürecine odaklanan La Place (Bir Adamın Yeri) romanı ile Renaudot Ödülü'nü kazandı. İki yıl sonra annesini kaybettiğinde aile kökleri ile hesaplaştığı Une Femme (Bir Kadın) adlı yapıtını yazdı.[2] Evli bir adamla ilişkisini anlattığı, 1991'de yayımlanan Passion Simple (Yalın Tutku) eseri iki ayda iki yüz bin adet satılarak Fransa'da en çok satanlar listesine girdi.[8]
Emekli olduktan sonra tamamen yazmaya odaklanan[9] Ernaux, 2008'de magnum opus eseri olarak görülen Seneler'i yayımladı.[12] Fransız yayın dünyasında büyük bir beğeniyle karşılanan bu eserde 1940'lı yıllardan başlayarak 2008 yılına gelinceye değin Fransız toplumunun değişik kesimlerinin yaşantılarını kayıt altına aldı. Bu eseri ile Fransa'da 2008 Marguerite Duras Ödülü, 2008 François-Mauriac Ödülü gibi birçok ödüle; 2017'de, ABD'de yaşayan Fransız yazarlara verilen Marguerite Yourcenar Ödülü'ne; İtalya 'da 2018 Hemingway Ödülü'ne değer görüldü.[9] Ayrıca Une Femme adlı kitabı ile İtalya'da 2018 Gegor von Rezzori Ödülü'nü kazandı.[8]
Yazar, "kişisel hafızanın köklerini, mesafelerini ve kolektif kısıtlamalarını keşfetmedeki cesaretinden ötürü" 2022 Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü.[13] Yaşamını Cergy'de sürdürmektedir.
Bazı eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Boş Dolaplar (Roman, 1974)
- Babamın Yeri (Roman, 1983)
- Bir Kadın (Roman, 1987)
- Yalın Tutku (Roman, 1991)
- Kürtaj (Roman, 2000)
- Seneler (Roman, Éditions Gallimard, 2008)
- Kızın Hikâyesi (Roman, 2016)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Annie Ernaux". EVENE (Fransızca). 1 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2010.
- ^ a b Akmanoğlu, Zehra Nilgün (2015). "Annie Ernaux'nun "Bir Kadın" ve "Bir Adam" adlı yapıtlarında metinlerarasılık ve anne-kız ilişkisi". İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "The Nobel Prize in Literature 2022". NobelPrize.org (İngilizce). Nobel Vakfı. 6 Ekim 2022. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.
- ^ "2022 Nobel Edebiyat Ödülü Fransız Annie Ernaux'ya verildi". Euronews. 6 Ekim 2022. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022.
- ^ "Annie Ernaux: 'I was so ashamed for Catherine Deneuve…'". the Guardian (İngilizce). 6 Nisan 2019. 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022.
- ^ "Ernaux, Annie 1940– | Encyclopedia.com". www.encyclopedia.com. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022.
- ^ Sönmez Öz, Esma (2014). "Annie Ernaux'nun "Bir Kadın"ve "Babam" adlı yapıtlarında anne-baba imgesi". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d "Annie Ernaux". authorscalendar.info. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022.
- ^ a b c "Biography – Annie Ernaux" (İngilizce). 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022.
- ^ "Interview with Annie Ernaux". The White Review (İngilizce). 23 Ekim 2022. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022.
- ^ Doğu, Çiçek (21 Nisan 2016). "Annie Ernaux'nun Les Annees'si: Otobiyografik Anlatıda Yeni Ufuklar". RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (4): 78-85. doi:10.29000/rumelide.336463. ISSN 2148-7782. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022.
- ^ Peras, Delphine (11 Şubat 2010). "Les Années par Annie Ernaux". L'EXPRESS (Fransızca). 29 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2010.
- ^ "2022 Nobel Edebiyat Ödülü Fransız Annie Ernaux'ya verildi". euronews. 6 Ekim 2022. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Noble Ödülü ile ilgili telefon söyleşisi, Ekim 2022 12 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Fransızca (İngilizce alt yazılı)
