Lir

Lir (1913 tarihli bir resim)

Lir (Yunanca: λύρα), Arp ailesinden, tarihi M.Ö. 9. Yüzyıla kadar giden telli, antik bir çalgıdır. Her ne kadar Kithara ile karıştırılsa da, gerek daha küçük, gerekse ayaksız oluşu ile ondan ayrılır. Tel sayısı başlangıçta Yunan makamlarının dört sesli tetrakordlardan oluşması nedeniyle 3-4 iken, zamanla 7 ya da nadir olarak 8 telli olarak yapılmışlardır.

Şekil açısından iki farklı Lir vardır:

• Chelys (Kaplumbağa formu); kaplumbağa kabuğu formunda bir yankı gövdesi ve keçi boynuzundan yapılmış kolları vardır.

• Barbitos Uzun, yukarıda birbirine doğru yaklaşan kolları olan bir formdur ve dionisos'a ait tüm eğlencelerde Satyr'ler tarafından çalınır.

Antik Yunanistan'da Lir'in tanrı Hermes'in bulduğu ve kardeşi tanrı Apollon'a hediye ettiğine inanılırdı. Lir, Hellenistik Dönem'de ozanların ve düşünürlerin sembolüydü bu nedenle de sonradan Lirik düşüncenin çıkış kaynağı olmuştur.

Antik telli çalgılar Lir ve Kithara'dan birçok değişik Arp formu geliştirilmiş olduğundan, her iki enstruman da Arp'ın erken dönem formu olarak adlandırılabilinir.

Ayrıca bkz.

• Barbitos
• Kithara
• Phorminx

Dış bağlantılar

• http://homepage.univie.ac.at/gottfried.fliedl/musica/musica_glossar/lyra.html; (Almanca)
• http://homoecumenicus.com/ancient_instruments.htm - Lir, Kithara, Barbitos ve Phorminx'in resimli anlatımı (İngilizce)