Kodiseng Boxer

Bahagi ng isang serye tungkol sa
Kasaysayang Prekolonyal ng Pilipinas
Katayuang panglipunan Naghaharing Uri (Maginoo, Ginu, Tumao) Apo, Datu Bagani Lakan Panglima Rajah Sultan Thimuay Gitnang Uri Timawa Maharlika Karaniwang tao, manggagawa at tagasunod Aliping namamahay Alipin sa gigilid Bulisik Bulislis Horohan Uripon
Mga politikal na entidad Luzon Cainta Ibalon Ma-i Kaboloan Maynila Namayan Pulilu Sandao Tondo Kabisayaan Cebu Dapitan Madja-as Mindanao Buayan Butuan Lanao Maguindanao Sanmalan Sulu
Mga pangunahing tauhan Agustin de Legazpi Azim ud-Din I of Sulu Batarah Shah Tengah Datu Daya Datu Sikatuna Dayang Kalangitan Dimasangcay Adel Dayang Sasaban Gat Pangil Gugu Sarikula Jayadewa Kamal ud-Din Laut Buisan Lakandula Lapulapu Magat Salamat Muedzul Lail Tan Kiram Muhammad Kudarat Sultan Muwallil Wasit Rajah Humabon Rajah Lontok Rajah Matanda Rajah Salalila Rajah Sulayman Rajah Tupas Regimo Diraja Kabungsuwan Sharif ul-Hāshim Sri Lumay Tarik Sulayman Urduja
Mga pangunahing mapagkukunan at artepakto Kodiseng Boxer Garing Pantatak ng Butuan Inskripsiyon sa Binatbat na Tanso ng Laguna Monreal Stones The Philippine Islands, 1493–1898
Ayon sa paksa Cultural achievements Historiography Monarchs consorts Paramount rulers Religion Warfare
Tignan din: Kasaysayan ng Pilipinas

Maginoong Tagalog suot ang pulang damit na nagtatangi sa kanilang uri kasama ang kaniyang asawa

Ang Kodiseng Boxer ay isang manuskritong isinulat noong mga 1595 na naglalaman ng mga iginuhit na larawan ng mga pangkat etniko sa Pilipinas nang unang madatnan ito ng mga Espanyol. Maliban sa paglalarawan ng at pagtukoy ng ngayo'y Pilipinas at iba pang bansa sa Malayong Silangan, naglalaman din ang codex ng 75 kinulayang guhit ng mga naninirahan sa mga rehiyong ito at ang kanilang mga natatanging kasuotan. Hindi bababa sa 15 larawan ay patungkol sa mga naninirahan sa Kapuluan ng Pilipinas.

Nilalaman at pinagmulan

Inilalarawan ng Boxer Codex ang mga Tagalog, Bisaya, Sambal, mga Cagayanes na malamang ay mga Ibanag, at mga Negrito sa Pilipinas gamit ang matingkad na kulay. Ang pamamaraan ng pagpinta, pati na rin sa paggamit ng papel, ay nagpapakita na maaaring Tsino ang di-kilalang may gawa nito.

Pinaniniwalaang ang unang may-ari ng manuskrito ay si Luis Pérez Dasmariñas, anak ng Gobernador-Heneral na si Gómez Pérez Dasmariñas, na napatay noon 1593 ng mga Sangley o mga Tsinong naninirahan sa Pilipinas. Humalili si Luis sa kaniyang ama bilang Gobernador-Heneral ng Pilipinas. At dahil kinakailang magsumite ng mga ulat ang mga Kastilang gobernador hinggil sa kanilang nasasakupang kolonya, kaya marahil naisulat ito alinsunod sa kautusan ng gobernador.

Si Lord Ilchester ang pinakaunang kilalang may-ari ng manuskrito. Nanatili ang codex sa kaniyang koleksiyon nang ang kaniyang ari-arian ay direktang bombahin ng mga Aleman noong 27 Setyembre 1940. Isinubasta ang manuskrito noong 1947 at napasakamay ni Propesor Charles Ralph Boxer, isang dalubhasa sa Malayong Silangan, na siyang pinagsinundan ng pangalan ng dokumento. Pagmamay-ari na ito ngayon ng Lilly Library sa Indiana University.

Mga sanggunian

• Roces, Alfredo R., pat. (1977), "Boxer Codex", Filipino Heritage: the Making of a Nation, bol. IV, Philippines: Lahing Pilipino Publishing, Inc.{{citation}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Panlabas na kawil

• Rekord at manuskrito ng Boxer Codex sa Indiana University